Μετά από ένα πρωινό με πολλές δραστηριότητες, το μεσημεριανό γεύμα μπορεί να μοιάζει να είναι αυτό που χρειαζόμαστε. Αλλά μερικές φορές το γεύμα που πιστεύουμε ότι θα μας ενεργοποιήσει είναι το ίδιο που μας κάνει να νιώθουμε απίστευτη υπνηλία μετά το φαγητό.
Το αίσθημα κόπωσης ή υπνηλίας μετά το μεσημεριανό γεύμα ή γενικά μετά τα γεύματα, είναι γνωστό ως μεταγευματική υπνηλία -ή, στην καθομιλουμένη, τροφικό κώμα.
Μέρος αυτού του φαινομένου οφείλεται στη βασική φυσιολογία: Όταν οι άνθρωποι τρώνε, το μεγαλύτερο μέρος του αίματος πηγαίνει στα πεπτικά όργανα για να επεξεργαστεί το φαγητό, σύμφωνα με τη Sandra Arévalo, διευθύντρια υγείας και ευεξίας στο νοσοκομείο Montefiore Nyack και εκπρόσωπος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας.
Μετά την κατανάλωση ενός γεύματος, το σώμα μπορεί να παράγει περισσότερη σεροτονίνη, έναν νευροδιαβιβαστή που ρυθμίζει τον ύπνο και τη διάθεση -ειδικά εάν το φαγητό ήταν πλούσιο στο βασικό αμινοξύ τρυπτοφάνη, το οποίο βρίσκεται σε πρωτεΐνες όπως το κοτόπουλο, το τυρί και το ψάρι, σύμφωνα με την Κλινική του Cleveland.
Η τάση να αισθανόμαστε κόπωση ή υπνηλία μετά το φαγητό δεν υποδηλώνει εγγενώς ότι κάτι δεν πάει καλά. Ωστόσο, μπορεί να θεωρηθεί πρόβλημα λόγω των πολιτιστικών κανόνων, που έρχονται σε αντίθεση με τις φυσικές διαδικασίες, επιβάλλοντας παραγωγικότητα αντί για ανάπαυση όταν το σώμα τη χρειάζεται.
Βέβαια, μπορεί να υπάρχουν πρόσθετοι παράγοντες που επιδεινώνουν αυτή τη φυσική απόκριση, δημιουργώντας το αίσθημα της νωθρότητας για το υπόλοιπο της εργάσιμης ημέρας ή οποιεσδήποτε δραστηριότητες. Δείτε τι πρέπει να προσέξετε και πώς να κάνετε προσαρμογές.
Η δομή των γευμάτων παίζει ρόλο στην υπνηλία μετά το φαγητό
Όσον αφορά στους λόγους που αισθανόμαστε υπερβολικά κουρασμένοι ή νυσταγμένοι μετά το φαγητό, μια κοινή αιτία είναι η κατανάλωση γευμάτων που είναι βαριά από άποψη ποσότητας ή ποιότητας.
Μερικοί άνθρωποι τρώνε υπερβολικά αντί να σταματούν όταν αισθάνονται χορτασμένοι, ειδικά αν τους αποσπάται η προσοχή όταν κάνουν παράλληλα πολλές εργασίες. Το να μην τρώτε πρωινό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση αργότερα μέσα στην ημέρα, εάν η υπερβολική πείνα δυσκολεύει τον έλεγχο της όρεξης.
«Κάποιος που αισθάνεται πολύ κουρασμένος ή νυσταγμένος μετά από ένα γεύμα μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να επιβραδύνει την κατανάλωση του φαγητού του και να μειώσει λίγο τις μερίδες του σε σημείο που να μην τρώει υπερβολικά», είπε η ειδικός και πρόσθεσε:
«Ανεξάρτητα από το τι τρώτε -είτε πρόκειται για υδατάνθρακες, λίπος, πρωτεΐνες- εάν τρώτε πολύ περισσότερο από αυτό που μπορεί να χειριστεί το σώμα σας, τότε ο οργανισμός θα αφιερώσει πολύ χρόνο για να χωνέψει αυτό το φαγητό».
Εάν δεν μπορείτε πάντα να σταματήσετε ό,τι κάνετε για να είστε φάτε το γεύμα σας, μπορεί να σας βοηθήσει να αφιερώσετε μόλις πέντε λεπτά για να το κάνετε, είπαν οι ειδικοί.
Γεύματα βαριά ή με ζάχαρη
Μερικές φορές, ωστόσο, η δομή ορισμένων τροφών μπορεί να συμβάλει στην κούραση. Τα λίπη είναι το πιο δύσκολο θρεπτικό συστατικό για την πέψη, επειδή τα μόριά τους είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά της πρωτεΐνης ή των υδατανθράκων.
Ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά -όπως τηγανητά ή πίτσα- θα μπορούσε να σας κάνει να αισθάνεστε κουρασμένοι. Γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετη ζάχαρη ή επεξεργασμένους υδατάνθρακες μπορούν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα λόγω του τρόπου με τον οποίο το σώμα μεταβολίζει αυτά τα προϊόντα.
Οι φυτικές ίνες στα λεγόμενα ολόκληρα τρόφιμα επιβραδύνουν την απορρόφηση της ζάχαρης στο σώμα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν προκαλούν αιχμές σακχάρου στο αίμα ή ινσουλίνης και αντ’ αυτού σας δίνουν πιο σταθερή, διαρκή ενέργεια, δήλωσε η Kristin Kirkpatrick, διαιτολόγος στην Κλινική του Κλίβελαντ.
Εάν το μεσημεριανό σας αποτελείται κυρίως από υδατάνθρακες και στη συνέχεια επιδόρπιο, τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα σας μπορούν να αυξηθούν γρήγορα. Στη συνέχεια, μπορεί το σάκχαρό σας να πέσει κάτω από το σημείο από όπου ξεκινήσατε, προκαλώντας ένα πραγματικό “ενεργειακό ζόρι”», συμπλήρωσε η ειδικός.
Ακριβώς όπως τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, τα ζαχαρούχα ποτά μπορούν επίσης να σας κάνουν να αισθάνεστε κουρασμένοι ή υπνηλία μετά το φαγητό. Επιπλέον, το αλκοόλ είναι ηρεμιστικό, οπότε αν καταναλώνετε συνήθως αλκοολούχα ποτά με το μεσημεριανό γεύμα, η αποχή από αυτό είναι ένα από τα πρώτα σημεία με τα οποία πρέπει να ξεκινήσετε.
Η επιλογή πιο ισορροπημένων γευμάτων και σνακ μπορεί να σας βοηθήσει να αισθάνεστε λιγότερη κούραση μετά το φαγητό.
Τέτοια γεύματα είναι μια σούπα με βάση τα φασόλια και μια σαλάτα με ελαιόλαδο-βαλσάμικο, άπαχες πρωτεΐνες όπως σολομός, λευκό κρέας κοτόπουλου ή φασόλια και σάλτσες που δεν έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Ένα wrap ολικής αλέσεως με λευκό κρέας γαλοπούλας, τυρί και λαχανικά είναι μια άλλη καλή επιλογή.