Αυτό το ελληνικό μπαχαρικό που προέρχεται από το φυτό Crocus sativus, καλλιεργείται στην Ελλάδα, την Ισπανία και το Ιράν. Είναι ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά στον κόσμο.
Έχει πλούσια ιστορία χρήσης στην παραδοσιακή ιατρική. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν για την αντιμετώπιση μιας ποικιλίας παθήσεων, όπως η αρθρίτιδα, η οστεοπόρωση και η κατάθλιψη. Σήμερα, χρησιμοποιείται κυρίως ως μπαχαρικό, αλλά έχει επίσης αποδειχθεί ότι έχει πολλά οφέλη για την υγεία.
Κρόκος Κοζάνης: Το βορειοελλαδίτικο μπαχαρικό που έχει οφέλη για την υγεία
Στην Ελλάδα ο κρόκος Κοζάνης, που πήρε την ονομασία του από το μέρος όπου ευδοκιμεί: την κωμόπολη Κρόκος της Κοζάνης, τη μοναδική περιοχή στη χώρα μας που καλλιεργεί κρόκο, στην οποία γίνεται από πάρα πολλά χρόνια συστηματική καλλιέργεια του φυτού και εξάγεται σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο.
Τα κύρια θρεπτικά του συστατικά είναι η πικροκροκίνη και η κροκίνη. Ο κρόκος Κοζάνης όμως είναι και πλούσια πηγή βιταμίνης Β12, λυκοπίνης, ζεαξανθίνης, α-β καροτένιου, περιέχει βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο.
- Αντικαταθλιπτική δράση: Μελέτες έχουν δείξει ότι ο Κρόκος Κοζάνης μπορεί να είναι αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Σε μια μελέτη, οι άνθρωποι που έλαβαν 20 mg κρόκου Κοζάνης ημερησίως για 12 εβδομάδες παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα της κατάθλιψης, σε σύγκριση με όσους έλαβαν εικονικό φάρμακο.
- Αντιφλεγμονώδη δράση: Ο Κρόκος Κοζάνης έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση μιας ποικιλίας φλεγμονωδών παθήσεων, όπως η αρθρίτιδα, η οστεοπόρωση και η στεφανιαία νόσος. Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι το ελληνικό σαφράν έχει αντιυπερτασική, όσο και αντιθρομβωτική δράση και ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση, κυρίως λόγω της ύπαρξης των ουσιών της σαφρανάλης και της κροκίνης.
- Αντιοξειδωτική δράση: Ο Κρόκος Κοζάνης είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία των κυττάρων από τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Οι ελεύθερες ρίζες συνδέονται με μια σειρά από παθήσεις, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις και οι νευροεκφυλιστικές νόσοι.
- Αντικαρκινική δράση: Μελέτες έχουν δείξει ότι ο Κρόκος Κοζάνης μπορεί να έχει αντικαρκινικές ιδιότητες. Σε μια μελέτη, οι άνθρωποι που έλαβαν 20 mg κρόκου Κοζάνης ημερησίως για 12 εβδομάδες παρουσίασαν σημαντική μείωση των επιπέδων ορισμένων δεικτών φλεγμονής που συνδέονται με τον καρκίνο. Η ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση οφείλεται στην κροκίνη και στις ουσίες, κροκετίνη και σαφρανάλη, που καταπολεμούν τις κυτταρικές βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.
- Βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας: Μελέτες έχουν δείξει ότι ο Κρόκος Κοζάνης μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Σε μια μελέτη, οι άνδρες που έλαβαν 20 mg κρόκου Κοζάνης ημερησίως για 12 εβδομάδες παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στη στύση και την ικανοποίηση από τη σεξουαλική επαφή. Έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι η συστηματική χρήση κρόκου Κοζάνης βελτιώνει τη στυτική δυσλειτουργία, αλλά και τη διάθεση με μελέτες μάλιστα να διαπιστώνουν ότι μπορεί να είναι ωφέλιμος και σε περιπτώσεις σοβαρής κατάθλιψης.
- Αύξηση της γνωστικής λειτουργίας: Ο Κρόκος Κοζάνης έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της γνωστικής λειτουργίας, όπως η μνήμη και η συγκέντρωση. Σε μια μελέτη, οι ηλικιωμένοι άνθρωποι που έλαβαν 20 mg κρόκου Κοζάνης ημερησίως για 12 εβδομάδες παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στη μνήμη και τη συγκέντρωση.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθούν τα οφέλη του Κρόκου Κοζάνης για την υγεία. Επιπλέον, ο Κρόκος Κοζάνης μπορεί να έχει κάποιες παρενέργειες, όπως ναυτία, πονοκεφάλους και φούσκωμα.