Ενώ τα υποκατάστατα ζάχαρης είναι δημοφιλή εδώ και αρκετό καιρό, η συνεχής αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας παγκοσμίως έχει αναδείξει εκ νέου την ανάγκη για πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις στα γλυκά που όλοι απολαμβάνουμε.
Τα τελευταία χρόνια έχουν διατεθεί διάφορα νέα υποκατάστατα ζάχαρης, συμπεριλαμβανομένης της ασπαρτάμης, της σουκραλόζης, της ερυθριτόλης και των εκχυλισμάτων φύλλων στέβιας. Ωστόσο αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν συνδέσει όλες αυτές τις ουσίες με δυνητικούς κινδύνους για την υγεία μας.Αραγε υπάρχει υγιεινό υποκατάστατο ζάχαρης και ποιο είναι;
Μια νέα μελέτη από την Αυστρία που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Nutrients λοιπόν εξέτασε πώς η τεχνητή γλυκαντική ουσία σουκραλόζη επηρεάζει την υγεία του εντέρου και διαπίστωσε ότι μπορεί να είναι μια ασφαλέστερη εναλλακτική λύση ως υποκατάστατο ζάχαρης.
Ενώ ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) εγκρίνει όλα τα υποκατάστατα ζάχαρης για χρήση σε τρόφιμα, προηγούμενη έρευνα έχει δείξει ότι ορισμένα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, όπως αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, τροποποιήσεις στο μικροβίωμα του εντέρου και κατάθλιψη.
Τώρα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης στην Αυστρία διαπίστωσαν ότι όταν καταναλώνεται, η τεχνητή γλυκαντική ουσία σουκραλόζη δεν προκαλεί αύξηση στα επίπεδα βακτηριακής ενδοτοξίνης στο σώμα σε σύγκριση με την κατανάλωση σακχαρόζη.
Τι είναι η σουκραλόζη;
Η σουκραλόζη είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό. Αν και η σουκραλόζη ανακαλύφθηκε το 1976, η χρήση της στις ΗΠΑ εγκρίθηκε μόλις το 1998. Παρόλο που δεν περιέχει θερμίδες, παράγεται από μια διαδικασία που ξεκινά με τη χρήση πραγματικής ζάχαρης.
Η σουκραλόζη είναι γνωστή ως γλυκαντικό υψηλής έντασης καθώς είναι 600 φορές πιο γλυκιά από την κανονική ζάχαρη. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεστε λιγότερη τεχνητή γλυκαντική ουσία για να δημιουργήσετε την ίδια γλυκύτητα με τη ζάχαρη.
Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι η σουκραλόζη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του σωματικού βάρους σε σύγκριση με τη ζάχαρη και άλλα τεχνητά γλυκαντικά. Ωστόσο, άλλες έρευνες υποστηρίζουν ότι η σουκραλόζη μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στο σώμα, όπως αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη και φλεγμονή του ήπατος.
Βακτηριακές ενδοτοξίνες και πώς επηρεάζουν την υγεία του εντέρου
Οι ενδοτοξίνες -επίσης γνωστές ως λιποπολυσακχαρίτες- αποτελούν περίπου το 75% της εξωτερικής μεμβράνης των κυτταρικών τοιχωμάτων των gram-αρνητικών βακτηρίων, και τα βοηθούν να παραμείνουν εξαιρετικά ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα.
Το E. coli και η Salmonella είναι τύποι gram-αρνητικών βακτηρίων. Τα Gram-αρνητικά βακτήρια είναι υπεύθυνα για ασθένειες όπως η πνευμονία, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, η μηνιγγίτιδα, η χολέρα, ο τυφοειδής πυρετός και οι γαστρεντερικές λοιμώξεις.
Όταν ένα gram-αρνητικό βακτήριο καταστρέφεται, απελευθερώνει μερικές από τις ενδοτοξίνες που περιέχει, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το σώμα. Για παράδειγμα, οι ενδοτοξίνες είναι πυρετογόνα, τα οποία όταν υπάρχουν διεγείρουν την απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτοκινών ιντερλευκίνης προκαλώντας φλεγμονή στο σώμα.
Προηγούμενη έρευνα δείχνει ότι ορισμένα τρόφιμα, όπως αυτά με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα ενδοτοξινών στο μικροβίωμα του εντέρου, προκαλώντας ενδοτοξιναιμία μετά το γεύμα ή μεταβολική.
Σακχαρόζη εναντίον σουκραλόζης: Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο έντερο;
Για αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν 18 μη καπνιστές συμμετέχοντες, με καθορισμένο εύρος Δείκτη Μάζας Σώματος, εκ των οποίων μόνο οι 11 φέρεται να ολοκλήρωσαν τη μελέτη.
Από τους συμμετέχοντες ζητήθηκε να μην τρώνε έντονα γλυκαντικά για τρεις εβδομάδες πριν από τη μελέτη και τους δόθηκαν προσαρμογές διατροφής με βάση διαφορετικές διατροφικές οδηγίες. Κάποιες ημέρες, οι συμμετέχοντες στη μελέτη τράφηκαν με ένα ελαφρύ πρωινό και ένα ρόφημα που περιείχε σακχαρόζη, σουκραλόζη ή ένα αναμεμειγμένο ρόφημα σουκραλόζης-μαλτοδεξτρίνης.
Μετά από ανάλυση, οι ερευνητές ανέφεραν ότι όσοι έπιναν το ρόφημα με σακχαρόζη είχαν υψηλότερα επίπεδα βακτηριακής ενδοτοξίνης στο πλάσμα τους σε σύγκριση με εκείνους που κατανάλωναν το ρόφημα με σουκραλόζη ή μείγμα σουκραλόζης-μαλτοδεξτρίνης.
Για να δουν εάν η αύξηση των επιπέδων ενδοτοξίνης στο πλάσμα του αίματος οφειλόταν σε αλλαγές στη λειτουργία του εντερικού φραγμού, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο κυττάρων του παχέος εντέρου. Αυτά τα κύτταρα αναπτύχθηκαν σε μια μεμβράνη που χωρίζει έναν άνω και κάτω θάλαμο.
Ο άνω θάλαμος υποβλήθηκε σε επεξεργασία είτε με σουκραλόζη είτε με σακχαρόζη και στη συνέχεια εκτέθηκε σε βακτηριακή ενδοτοξίνη. Εάν η θεραπεία με τα γλυκαντικά επηρεάζει τον εντερικό φραγμό, η βακτηριακή ενδοτοξίνη θα πρέπει να περάσει μέσα από το κυτταρικό στρώμα και να είναι ανιχνεύσιμη στον κάτω θάλαμο.
Οι ερευνητές δεν ανέφεραν καμία σημαντική αλλαγή στα επίπεδα βακτηριακής ενδοτοξίνης στον κάτω θάλαμο όταν τα κύτταρα υποβλήθηκαν σε θεραπεία με σουκραλόζη.
Ωστόσο, όταν τα κύτταρα υποβλήθηκαν σε επεξεργασία με σακχαρόζη, υπήρξε σημαντική αύξηση στα επίπεδα βακτηριακής ενδοτοξίνης στον κάτω θάλαμο. Επιπλέον, υπήρξε μια αύξηση στη συγκέντρωση της πρωτεΐνης που δεσμεύει τα εντερικά λιπαρά οξέα, η οποία μπορεί να είναι σημάδι διαταραχής του εντερικού φραγμού.
Οι επιστήμονες πάντως υποστηρίζουν ότι τα ευρήματα από αυτή τη μελέτη δεν παρέχουν οριστικά στοιχεία ότι τα τεχνητά γλυκαντικά όπως η σουκραλόζη είναι μια «καλύτερη εναλλακτική» της σακχαρόζης ή ότι δεν επηρεάζουν τη συνολική μεταβολική υγεία ενός ατόμου με άλλους τρόπους και θα χρειαστούν περαιτέρω και εκτενέστερες μελέτες για να διαπιστωθεί κάτι τέτοιο.