Τα τεχνητά γλυκαντικά επηρεάζουν τη βιοχημεία του οργανισμού και προκαλούν διάφορες παθήσεις. Ποιες είναι αυτές;
Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις όπου ένα από τα πιο διαδεδομένα τεχνητά γλυκαντικά στον κόσμο, η ασπαρτάμη, πρόκειται να κηρυχθεί ως πιθανό καρκινογόνο τον Ιούλιο από τον ΠΟΥ καθώς και τη σύσταση του ΠΟΥ πριν ένα μήνα να αποφεύγουμε τα υποκατάστατα ζάχαρης για την απώλεια βάρους, τα τεχνητά γλυκαντικά ενοχοποιούνται για διάφορες παθήσεις.
Ποια είναι τα πιο διαδεδομένα γλυκαντικά και με ποιες παθήσεις συνδέονται
Οι τελευταίες μελέτες έχουν δείξει πως τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή σημαντικών πρωτεϊνών που προστατεύουν από την παχυσαρκία και τον διαβήτη. Στγκεκριμένα:
Ερυθριτόλη, ακετοσουλφάμη, σουκραλόζη: Συνδέεται με στεφανιαία νόσο, έμφραγμα.
Ασπαρτάμη: Συνδέεται με εγκεφαλικά επεισόδια, καρκινώματα, αγχώδεις διαταραχές.
Φρουκτόζη: Συνδέεται με καρκίνο εντέρου, φλεγμονώδη νόσο εντέρου, λιπώδη διήθηση ήπατος.
Τα πρόσθετα γλυκαντικά χρησιμοποιούνται ευρύτατα σε ποτά και αναψυκτικά, ιδιαιτέρως διαίτης, που είναι δημοφιλή κατά το καλοκαίρι.
Επιπλέον, το λεγόμενο παράδοξο «χωρίς ζάχαρη» τέθηκε υπό αμφισβήτηση. Είναι τα τεχνητά γλυκαντικά ένας υγιής τρόπος μείωσης των θερμίδων ή είναι μια δυνητικά επικίνδυνη επιλογή; Πρόσφατα ευρήματα έχουν διερευνήσει τις συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων εναλλακτικών λύσεων ζάχαρης και των κινδύνων για την καρδιαγγειακή υγεία και του άγχους, μεταξύ άλλων παθήσεων.
Ίσως το πιο αξιοσημείωτο, μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι μια συγκεκριμένη επιλογή είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση κινδύνου για σημαντικές καρδιακές παθήσεις.
Έτσι λοιπόν 1157 ασθενείς υποβλήθηκαν σε καρδιακή αξιολόγηση και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα υψηλά επίπεδα ερυθριτόλης συσχετίστηκαν με αυξημένους κινδύνους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η προσθήκη ερυθριτόλης στο αίμα ή στα αιμοπετάλια ενεργοποίησε θρόμβους.
Ξεχωριστά, ανακάλυψαν επίσης ότι η κατανάλωση 30g ερυθριτόλης – όσο ένα κουτάκι αναψυκτικού – προκάλεσε σημαντικές και διατηρημένες (< 2 ημέρες) αυξήσεις στα επίπεδα ερυθριτόλης στο πλάσμα σε οκτώ υγιείς εθελοντές. Το θέμα ωστόσο είναι ασαφές επειδή ορισμένοι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ερυθριτόλη μπορεί να παραχθεί μέσα στο ανθρώπινο σώμα και ότι η πρόσληψη στη διατροφή των περισσότερων ανθρώπων είναι συνήθως χαμηλή.
Ωστόσο, ο συγγραφέας Stanley L. Hazen, MD, PhD, επισημαίνει ότι τα δεδομένα της Εθνικής Έρευνας για την Υγεία και τη Διατροφή δείχνουν ότι η ημερήσια πρόσληψη ερυθριτόλης εκτιμάται ότι φτάνει τα 30 g/ημέρα σε ορισμένα άτομα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένα τεχνητό γλυκαντικό συνδέεται με καρδιαγγειακά νοσήματα. Μια μεγάλης κλίμακας προοπτική μελέτη σε Γάλλους ενήλικες που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο διαπίστωσε ότι η συνολική πρόσληψη τεχνητών γλυκαντικών από όλες τις πηγές συσχετίστηκε με αυξημένο συνολικό κίνδυνο για καρδιαγγειακά και εγκεφαλοαγγειακά νοσήματα. Η μελέτη συμπεριέλαβε 103.388 Γάλλους ενήλικες από τη NutriNet-Sante, από τους οποίους, το 37,1% ανέφερε κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών. Τα υποκατάστατα ζάχαρης που αξιολογήθηκαν ήταν κυρίως:
- η ασπαρτάμη (58% της πρόσληψης γλυκαντικών),
- η ακεσουλφάμη καλίου (29%) και
- η σουκραλόζη (10%).
Κατά μέσο όρο 9 ετών παρακολούθησης, η πρόσληψη τεχνητών γλυκαντικών συσχετίστηκε με 9% αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά ή εγκεφαλοαγγειακά συμβάντα. Αυτά περιελάμβαναν:
- έμφραγμα του μυοκαρδίου,
- οξύ στεφανιαίο σύνδρομο,
- στηθάγχη,
- εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, με αναλογία κινδύνου 1,09 (95% CI, 1,01-1,18, P = 0,03).
Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα για τα γλυκαντικά με βάση τη ζάχαρη
Τα θερμιδικά ποτά είναι φορτωμένα με γλυκαντικά, ιδιαίτερα με σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, ένα συστατικό που είναι και φθηνότερο και πιο γλυκό από τη ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο.
Ερευνητές που εξετάζουν ζωικά μοντέλα για καρκίνο του παχέος εντέρου υποδηλώνουν ότι υπάρχει συσχέτιση με την επιτάχυνση της νεοπλασίας του παχέος εντέρου και ότι η χρήση σιροπιού καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη ευθύνεται γι’ αυτό.
Σε μια μελέτη δημοσιευμένη στο Gut, ερευνητές έδειξαν ότι οι πιθανότητες εμφάνισης πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου αυξήθηκαν κατά περισσότερο από δύο φορές μεταξύ των γυναικών που κατανάλωναν δύο ή περισσότερα αναψυκτικά με γλυκαντικά την ημέρα. Η επίδραση τους στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (αφορά τα χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα με κυριότερα την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn) έχει αποτελέσει σημαντικό επίκεντρο της έρευνας. Αυτό οφείλεται στο ότι τα ροφήματα με ζάχαρη περιέχουν ένα φλεγμονώδες συστατικό. Η φλεγμονή σχετίζεται επίσης με την εκκολπωματίτιδα, ο κίνδυνος της οποίας είναι αυξημένος σε όσους τα καταναλώνουν.
Επιπλέον, μια πρόσφατη μελέτη που αναλύει δεδομένα από τη UK Biobank, η οποία περιλαμβάνει πληροφορίες για περισσότερους από 500.000 συμμετέχοντες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πρόσληψη περισσότερων από μίας μονάδας ζαχαρούχων ροφημάτων την ημέρα αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (αναλογία κινδύνου [HR], 1,51· 95% CI, 1,11-2,05) σε σύγκριση με όσους δεν τα καταναλώνουν.
Η πιο απλή συμβουλή είναι και η καλύτερη: τα πάντα, όπως και τα τεχνητά γλυκαντικά, πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.