Μια πάθηση που ονομάζεται σύνδρομο τηγανητού ρυζιού έχει προκαλέσει πανικό στο διαδίκτυο τις τελευταίες ημέρες, μετά την επανεμφάνιση στο TikTok της υπόθεσης ενός 20χρονου που πέθανε το 2008.
Το σύνδρομο τηγανητού ρυζιού αναφέρεται σε τροφική δηλητηρίαση από ένα βακτήριο που ονομάζεται Bacillus cereus, το οποίο αποτελεί κίνδυνο όταν το μαγειρεμένο φαγητό αφήνεται σε θερμοκρασία δωματίου για πολύ καιρό.
Ο 20χρονος φοιτητής πέθανε αφού σύμφωνα με πληροφορίες έφαγε μακαρόνια τα οποία είχε μαγειρέψει, τα άφησε εκτός ψυγείου και μετά τα ξαναζέστανε και τα έφαγε πέντε μέρες αργότερα.
Αν και ο θάνατος είναι σπάνιος, το B. cereus μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερική νόσο εάν τα τρόφιμα δεν αποθηκεύονται σωστά. Ο Δρ. Enzo Palombo, καθηγητής Μικροβιολογίας στο Πολυτεχνείο Swinburne εξηγεί στο The Conversation τι πρέπει να γνωρίζετε και πώς να προστατεύσετε τον εαυτό σας.
Τι είναι το σύνδρομο τηγανητού ρυζιού;
Το Baccilus cereus είναι ένα κοινό βακτήριο που βρίσκεται σε όλο το περιβάλλον. Αρχίζει να δημιουργεί προβλήματα εάν εισέλθει σε ορισμένα τρόφιμα που μαγειρεύονται και δεν αποθηκεύονται σωστά. Τα αμυλούχα τρόφιμα όπως το ρύζι και τα ζυμαρικά είναι συχνά οι ένοχοι. Αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει άλλα τρόφιμα, όπως μαγειρεμένα λαχανικά και κρέας.
Ορισμένα βακτήρια μπορούν να παράγουν τοξίνες. Όσο περισσότερο καιρό τα τρόφιμα που πρέπει να φυλάσσονται στο ψυγείο παραμένουν σε θερμοκρασία δωματίου, τόσο πιο πιθανό είναι αυτές οι τοξίνες να αναπτυχθούν.
Το B. cereus είναι προβληματικό γιατί έχει μια ιδιότητα που δεν έχουν άλλα βακτήρια. Παράγει ένα είδος κυττάρου που ονομάζεται σπόρος, το οποίο είναι πολύ ανθεκτικό στη θέρμανση. Έτσι, ενώ η θέρμανση των υπολειμμάτων φαγητού σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να σκοτώσει άλλους τύπους βακτηρίων, μπορεί να μην έχει το ίδιο αποτέλεσμα εάν το φαγητό έχει μολυνθεί με B. cereus.
Αυτά τα σπόρια είναι ουσιαστικά αδρανοποιημένα, αλλά αν τους δοθεί η σωστή θερμοκρασία και συνθήκες, μπορούν να αναπτυχθούν και να γίνουν ενεργά. Τότε, αρχίζουν να παράγουν τις τοξίνες που μας κάνουν να αρρωσταίνουμε.
Σύνδρομο τηγανητού ρυζιού: Ποια είναι τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα της μόλυνσης με B. cereus περιλαμβάνουν διάρροια και έμετο. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν δύο τύποι λοίμωξης από Β. cereus: ο ένας συνδέεται συνήθως με διάρροια και ο άλλος με έμετο. Η ασθένεια τείνει να υποχωρεί σε λίγες μέρες, αλλά τα άτομα που είναι ευάλωτα, όπως τα παιδιά ή τα άτομα με υποκείμενες παθήσεις, μπορεί να χρειαστούν ιατρική φροντίδα.
Επειδή τα συμπτώματα είναι παρόμοια με εκείνα άλλων γαστρεντερικών ασθενειών και επειδή οι άνθρωποι συχνά παθαίνουν γαστρεντερικές παθήσεις και δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια, δεν έχουμε σταθερούς αριθμούς για το πόσο συχνά εμφανίζεται το B. cereus.
Αλλά εάν υπάρχει μια έξαρση τροφικής δηλητηρίασης (που συνδέεται με ένα συμβάν, για παράδειγμα), η αιτία μπορεί να διερευνηθεί και τα δεδομένα να καταγραφούν.
Το B. cereus δεν είναι η πιο κοινή αιτία γαστρεντερικής νόσου. Άλλα βακτήρια όπως το E. coli, η σαλμονέλα και το Campylobacter είναι πιθανώς πιο κοινά, μαζί με ιογενείς αιτίες γαστρεντερικής νόσου, όπως ο νοροϊός. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να κάνετε ό,τι μπορείτε για να προστατευτείτε από το B. cereus.
Πώς μπορείτε να προστατευτείτε από το σύνδρομο τηγανιτού ρυζιού
Τα υπολείμματα του φαγητού πρέπει να είναι είτε ζεστά είτε κρύα. Όλα έχουν να κάνουν με την ελαχιστοποίηση του χρόνου που περνούν στην επικίνδυνη ζώνη (στην οποία μπορούν να αναπτυχθούν οι τοξίνες). Αυτή η επικίνδυνη ζώνη ορίζεται ως εκείνη πάνω από τη θερμοκρασία του ψυγείου σας και κάτω από τους 60°C, που είναι η θερμοκρασία στην οποία πρέπει να ξαναζεσταίνετε το φαγητό.
Αφού μαγειρέψετε ένα γεύμα, εάν πρόκειται να κρατήσετε λίγο από αυτό για να φάτε τις επόμενες ημέρες, βάλτε το αμέσως στο ψυγείο. Δεν χρειάζεται να περιμένετε να κρυώσει.
Επίσης, αν μπορείτε, χωρίστε μια μεγάλη μερίδα σε μικρότερες. Όταν βάζετε κάτι στο ψυγείο, χρειάζεται χρόνος για να εισχωρήσει το κρύο στη μάζα του φαγητού, οπότε μικρότερες μερίδες θα βοηθήσουν σε αυτό. Αυτό θα ελαχιστοποιήσει επίσης τις φορές που βγάζετε το φαγητό από το ψυγείο.
Ως γενικό οδηγό, μπορείτε να ακολουθήσετε τον κανόνα των δύο ωρών/τεσσάρων ωρών. Έτσι, εάν κάτι έχει μείνει εκτός ψυγείου για έως και δύο ώρες, είναι ασφαλές να το επανατοποθετήσετε. Αν είναι έξω για περισσότερο, καταναλώστε το στη συνέχεια και μετά πετάξτε τα υπολείμματα. Εάν είναι έξω για περισσότερες από τέσσερις ώρες, αρχίζει να γίνεται ρίσκο.
Η κοινή παροιμία της ασφάλειας των τροφίμων ισχύει εδώ: αν έχετε αμφιβολίες, πετάξτε το. Αξίζει επίσης να έχετε κατά νου τις γενικές αρχές της υγιεινής των τροφίμων. Πριν ετοιμάσετε το φαγητό, πλύνετε τα χέρια σας. Χρησιμοποιήστε καθαρά σκεύη και μην μολύνετε τα μαγειρεμένα τρόφιμα με τα ωμά τρόφιμα.