Οι influencers στα social media το θεωρούν το απόλυτο superfood. Μπορεί όμως το σαλέπι θαλάσσης να σας βοηθήσει πραγματικά να θεραπεύσετε το έντερό σας, να χάσετε βάρος, να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα και πολλά άλλα;
Στο Διαδίκτυο όλοι μιλούν για το σαλέπι θαλάσσης, ένα βρώσιμο θαλασσινό λαχανικό που ανήκει στην οικογένεια των φυκών και είναι γεμάτο με θρεπτικά συστατικά όπως φυλλικό οξύ, βιταμίνη Κ, βιταμίνη Β, σίδηρο, ιώδιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρος και ασβέστιο.
Ενώ μπορεί να καταναλωθεί ωμό και σε μορφή συμπληρώματος, συνήθως τρώγεται ως τζελ, που παρασκευάζεται ως εξής: μουλιάζουν την αποξηραμένη μορφή του σε νερό, αφήνοντάς το στο ψυγείο για κάποιες ώρες. Μερικοί ισχυρίζονται ότι μπορεί να θεραπεύσει το έντερό τους, να καθαρίσει το δέρμα τους, να ρυθμίσει τον εμμηνορροϊκό τους κύκλο, να ενισχύσει το ανοσοποιητικό τους ή να τους βοηθήσει να χάσουν κιλά. Αλλά όλα αυτά βασίζονται στην επιστήμη; Δείτε τι πρέπει να γνωρίζετε πριν φάτε μια κουταλιά.
Τι είναι το σαλέπι θαλάσσης;
Το σαλέπι θαλάσσης (sea moss ή iris moss) στην Ελλάδα είναι μια κόκκινη άλγη, ένα φύκι, που αφθονεί σε βραχώδεις ακτές. Η επιστημονική του ονομασία είναι Chondrus crispus.
Ευδοκιμεί κατά μήκος των ακτών του Ατλαντικού, κυρίως μεταξύ της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, στις ακτές της Ιρλανδίας και στα ζεστά νερά της Ασίας, της Νότιας Αμερικής, της Αφρικής και σε μέρη της Καραϊβικής. Οι κατασκευαστές τροφίμων το συλλέγουν για την καραγενάνη του, έναν φυσικό πολυσακχαρίτη που δρα ως πηκτικός παράγοντας, σταθεροποιητής και γαλακτωματοποιητής στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, όπως στο παγωτό, στο σοκολατούχο γάλοι και στις κρέμες.
Στην Ιρλανδία και τη Σκωτία, το ρίχνουν σε γάλα και το βράζουν δημιουργώντας ένα γλυκό που μοιάζει με πανακότα. Στον Μεσαίωνα έφτιαχναν ένα γλυκό που θυμίζει το τούρκικο «ταούκ γκιοκτσού». Μπορεί να αντικαταστήσει τη ζελατίνη σε γλυκά τύπου «ζελέ», αν το βράσετε στο υγρό και στη συνέχεια το σουρώσετε.
Το σαλέπι θαλάσσης θα το βρείτε στην Ελλάδα σε πολλά καταστήματα με μπαχαρικά, σε αποξηραμένη μορφή ή σκόνη. Επίσης, υπάρχει και σε συμπληρώματα διατροφής.
Επειδή είναι τόσο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, οι άνθρωποι το τρώνε μερικές φορές με την ελπίδα ότι θα βελτιώσουν την υγεία τους.
Το σαλέπι θαλάσσης έχει οφέλη για την υγεία;
Το σαλέπι θαλάσσης, σε τζελ ή άλλες μορφές, έχει λίγες θερμίδες, είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορούν να καταπολεμήσουν τις ελεύθερες ρίζες που βλάπτουν τα κύτταρά μας. Και το σαλέπι θαλάσσης σε μορφή gel περιέχει μεγάλες ποσότητες καλίου, ένα απαραίτητο μέταλλο που υποστηρίζει τη μυική σύσπαση και τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
Όμως, ενώ οι ειδικοί στη διατροφή λένε ότι τα θρεπτικά συστατικά του μπορεί να προσφέρουν κάποια οφέλη στην υγεία, ο ντόρος που υπάρχει γύρω από αυτό είναι υπερβολικός. Όπως όλες οι υπερτροφές έρχονται και παρέρχονται.
Ωστόσο δεν υπάρχει προς το παρόν καμία κλινική δοκιμή που να έχει διερευνήσει εάν το σαλέπι θαλάσσης είναι ωφέλιμο για τον άνθρωπο, αν και τα φύκια γενικά έχουν ερευνηθεί καλά: Είναι γεμάτα με βιταμίνες και μέταλλα παρόμοια με αυτά που βρίσκονται στο σαλέπι θαλάσσης και ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα λιπαρά οξέα και βιταμίνες σε κάποιους τύπους φυκιών, όπως τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και οι βιταμίνες D και B12, μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Αλλά επειδή δεν υπάρχουν δεδομένα, οι επιπτώσεις στην υγεία δεν είναι απολύτως σαφείς.
Μπορεί το σαλέπι θαλάσσης να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος;
Παρά τα όσα υποστηρίζουν κάποιοι στο διαδίκτυο, το σαλέπι θαλάσσης δεν θα αυξήσει ξαφνικά τον μεταβολισμό σας. Ωστόσο, περιέχει άφθονες πρεβιοτικές ίνες, μια πηγή τροφής για τα καλά βακτήρια στο έντερο σας, τα οποία συμβάλλουν στη ρύθμιση του πεπτικού σας συστήματος.
Θεωρητικά, το σαλέπι θαλάσσης θα μπορούσε να συμβάλει στην απώλεια βάρους, επειδή μπορεί να μας κρατήσει χορτάτους για περισσότερη ώρα, λόγω της υφής τους, σύμφωνα με μια ανασκόπηση ερευνών του 2020.
Ενισχύει το ανοσοποιητικό;
Τα επιμέρους θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στο σαλέπι θαλάσσης – όπως οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ο ψευδάργυρος – δείχνουν ότι, θεωρητικά, θα μπορούσε να υποστηρίξει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, αλλά χωρίς δεδομένα ή κλινικές δοκιμές, δεν υπάρχει καμία απόδειξη.
Ποιοι κίνδυνοι συνδέονται με την κατανάλωσή του;
Το σαλέπι θαλάσσης περιέχει υψηλά επίπεδα ιωδίου, το οποίο μπορεί να βλάψει τον θυρεοειδή σας εάν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες. Αν θέλετε να το δοκιμάσετε, μην καταναλώνετε περισσότερες από δύο κουταλιές της σούπας τζελ τη φορά και να το χρησιμοποιείτε κάθε δεύτερη μέρα, αντί για κάθε μέρα.
Όπως τα φύκια, έτσι και το σαλέπι θαλάσσης μπορεί να περιέχει ίχνη βαρέων μετάλλων όπως αλουμίνιο ή κάδμιο, ανάλογα με το πού καλλιεργείται. Θα πρέπει λοιπόν να προσέχετε να μην το παρακάνετε.