Οι ειδικοί προειδοποιούν: εάν προσλαμβάνετε περισσότερη πρωτεΐνη από όση χρειάζεται ο οργανισμός σας, αυτό εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία.
Ορισμένοι άνθρωποι που θέλουν να χάσουν κιλά ή να διατηρήσουν το επιθυμητό βάρος, μπορεί να το παρακάνουν με την πρόσληψη πρωτεΐνης.
Είναι γεγονός ότι το σώμα σας χρειάζεται την πρωτεΐνη σε καθημερινή βάση. Η πρωτεΐνη διασπάται σε αμινοξέα, τα οποία είναι χρήσιμα για τη μυϊκή ανάπτυξη, τη σύνθεση ορμονών και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπλέον, οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη προσφέρουν αρκετά οφέλη για την υγεία, ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να το παρακάνουν.
Κίνδυνοι από την κατανάλωση υπερβολικής πρωτεΐνης
Η πρωτεΐνη, χρήσιμη για τον οργανισμό, μπορεί να βρεθεί τόσο σε φυτικές όσο και σε ζωικές τροφές, όπως τα όσπρια, το κοτόπουλο, τα αυγά, οι ξηροί καρποί και τα δημητριακά.
Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερη πρωτεΐνη από όση χρειάζεται ο οργανισμός τους και οι επιπτώσεις στην υγεία αξιολογούνται από τις μελέτες.
Προηγούμενη μελέτη του 2022 που έγινε σε 1.639 ενήλικες, δεν διαπίστωσε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της συνολικής πρόσληψης πρωτεϊνών και της συχνότητας εμφάνισης χρόνιας νεφρικής νόσου.
Άλλες μελέτες έδειξαν ότι οι πολύ υψηλές προσλήψεις πρωτεΐνης άνω των 3 γραμμαρίων ανά κιλό (g/kg) ημερησίως, δεν συνδέονται με επιβλαβείς παρενέργειες σε υγιείς ενήλικες. Όμως, η κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος μπορεί να βλάψει την υγεία σας.
Όπως λένε οι ειδικοί, αυτό που έχει σημασία είναι πηγή της πρωτεΐνης. Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ορισμένους τύπους πρωτεϊνών, όπως το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας, συνδέονται στενά με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Τι έδειξαν οι μελέτες για το κόκκινο κρέας
Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που ακολουθούν δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διάφορες παθήσεις υγείας, συμπεριλαμβανομένης της χρόνια νεφρικής νόσου, ορισμένων μορφών καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων.
Οι ενώσεις που σχηματίζονται κατά το μαγείρεμα του κόκκινου κρέατος, όπως οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs), οι ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs) και ο αιμικός σίδηρος ευνοούν τον κίνδυνο για την ανάπτυξη καρκίνου.
Επιπλέον, οι μεταβολίτες που σχηματίζονται κατά την πέψη του κόκκινου κρέατος, όπως το Ν-οξείδιο- τριμεθυλαμίνης, μπορεί να σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής ή νεφρικής νόσου, διαβήτη τύπου 2.
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA) συνιστά τη μείωση της πρόσληψης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος και την αύξηση των πηγών φυτικών πρωτεϊνών, όπως τα φασόλια και οι σπόροι, καθώς αποτελούν ασπίδα προστασίας από τις καρδιοπάθειες.
Ποιες είναι οι παρενέργειες από την υπερβολική κατανάλωση πρωτεΐνης
Εάν η διατροφή σας δεν είναι ισορροπημένη ή εάν καταναλώνετε περισσότερες θερμίδες από πρωτεΐνες από όσες χρειάζεται ο οργανισμός σας, αυτό μπορεί να οδηγήσει στις ακόλουθες παρενέργειες:
- Δυσκοιλιότητα: Αν η διατροφή σας είναι πολύ πλούσια σε πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης και χαμηλή σε φυτικές τροφές, πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα και λαχανικά, μπορεί να εμφανίσετε δυσκοιλιότητα και άλλα πεπτικά συμπτώματα όπως φούσκωμα.
- Αύξηση βάρους: Όταν προσλαμβάνετε περισσότερες θερμίδες από όσες καίει ο οργανισμός σας σε καθημερινή βάση, θα αυξήσετε το σωματικό σας βάρος. Αν και οι δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για την απώλεια βάρους, η κατανάλωση πολλών θερμίδων γενικά, ανεξάρτητα από την πηγή, μπορεί να σας προκαλέσει αύξηση του βάρους.
- Έλλειψη άλλων θρεπτικών ουσιών: Η πρωτεΐνη είναι το πιο χορταστικό, θρεπτικό συστατικό, οπότε η κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων πρωτεΐνης μπορεί να επηρεάσει την πρόσληψη άλλων θρεπτικών τροφίμων, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Για να διασφαλίσετε ότι τρώτε μια ισορροπημένη διατροφή που περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός σας, είναι καλύτερο να καταναλώνετε ισορροπημένα γεύματα που παρέχουν μια πηγή πρωτεΐνης, υδατανθράκων πλούσιων σε φυτικές ίνες και υγιεινών λιπών.
Πότε πρέπει να αποφευχθεί η πρόσληψη πρωτεΐνης
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πρωτεΐνη μπορεί να χρειαστεί να περιοριστεί προκειμένου να διαχειριστείτε μια κατάσταση υγείας. Για παράδειγμα, τα άτομα με προχωρημένη νεφρική νόσο, συχνά πρέπει να ακολουθούν δίαιτες με λιγότερες πρωτεΐνες για να διατηρήσουν τη νεφρική τους λειτουργία.
Πόση πρωτεΐνη πρέπει να τρώτε την ημέρα;
Οι ημερήσιες ανάγκες ενός ατόμου σε πρωτεΐνη εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο, το σωματικό βάρος και τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Για τους ενήλικες, η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (ΣΗΠ) για τις πρωτεΐνες είναι 0,8 γραμμάρια ανά κιλό βάρους (g/kg)
Για παράδειγμα, εάν είστε 75 kg θα πρέπει να λαμβάνετε (75×0.8) = 60 γραμμάρια πρωτεΐνης ημερησίως. Η ποσότητα αυτή είναι αρκετή ώστε να αποφευχθεί η ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών.
Πάντως, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι σωματικά δραστήριοι ενήλικοι χρειάζονται πολύ περισσότερη πρωτεΐνη από τις συνιστώμενες δόσεις για να έχουν καλή υγεία.
Εάν έχετε υγιές βάρος και είστε δραστήριοι, να επιδιώκετε σε 1,4-2,0 g / kg. Άτομα που προσπαθούν να διατηρήσουν το ίδιο βάρος αλλά και να βελτιώσουν την σύνθεση του σώματος τους (να χάσουν λίπος δηλαδή), ωφελούνται περισσότερο από το υψηλότερο άκρο του εύρους, δηλαδή τα 2 γρ./κιλό σωματικού βάρους
Λάβετε υπόψη ότι ορισμένες ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι αθλητές, οι έγκυες και οι θηλάζουσες ή τα άτομα με ιατρικές παθήσεις όπως ο καρκίνος, χρειάζονται περισσότερη πρωτεΐνη από τον γενικό πληθυσμό.
Τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν επίσης υψηλότερες ανάγκες σε πρωτεΐνες από τον μέσο ενήλικα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά πρέπει να προσλαμβάνουν περισσότερες πρωτεΐνες, προκειμένου να υποστηρίξουν την ανάπτυξη τους. Όπως και οι ενήλικες, τα πιο δραστήρια παιδιά και οι έφηβοι, όπως οι έφηβοι αθλητές, χρειάζονται περισσότερη πρωτεΐνη από τα παιδιά που κάνουν καθιστική ζωή.