Η ζάχαρη θεωρείται ο Νο1 υπεύθυνος για την αύξηση του βάρους και για διάφορα θέματα υγείας που σχετίζονται με αυτήν, με αποτέλεσμα τα προϊόντα διαίτης χωρίς ζάχαρη να έχουν αναδειχθεί σε εναλλακτικές λύσεις για όσους θέλουν να βελτιώσουν την υγεία τους. Είναι, όμως, πράγματι έτσι; Μια νέα μελέτη ανατρέπει όσα πιστεύαμε μέχρι σήμερα για τα υποκατάστατα ζάχαρης και τα πιθανά οφέλη στην πρόληψη της παχυσαρκίας.
Πώς τα προϊόντα διαίτης χωρίς ζάχαρη μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες παχυσαρκίας
Ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο υποκατάστατο ζάχαρης που βρίσκεται σε αναψυκτικά χαμηλών θερμίδων και κέτσαπ θα μπορούσε να ξεγελάσει τον εγκέφαλό σας και να σας κάνει να τρώτε περισσότερο, σύμφωνα με την έρευνα.
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια ανακάλυψαν ότι η κατανάλωση του κοινού γλυκαντικού χωρίς θερμίδες ενίσχυε τη δραστηριότητα στα «hotspots της πείνας» στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να τον μπερδεύει καθώς προκαλεί μια προσδοκία για επιπλέον θερμίδες που δεν έρχονται ποτέ. Αυτή η αναντιστοιχία θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει λαχτάρα για περισσότερο φαγητό, πρότειναν οι ερευνητές.
Οι ειδικοί, που διεξήγαγαν ένα πείραμα με 75 άτομα, διαπίστωσαν ότι αυτό το αποτέλεσμα ήταν πιο ισχυρό σε εκείνους που ήταν παχύσαρκοι. Τα ευρήματά τους λέγεται ότι έχουν ευρείες επιπτώσεις, δεδομένου του μεγάλου αριθμού ανθρώπων που στρέφονται σε προϊόντα «διαίτης» ή «χωρίς ζάχαρη» σε μια προσπάθεια να γίνουν ή να παραμείνουν αδύνατοι.
Η Δρ. Kathleen Alanna Page, ειδικός στις ορμόνες και τον διαβήτη και συγγραφέας της μελέτης, εξήγησε ότι το γλυκαντικό δημιουργεί μια αναντιστοιχία στον εγκέφαλο. «Αν το σώμα σας περιμένει μια θερμίδα λόγω της γλυκύτητας, αλλά δεν παίρνει τις θερμίδες που περιμένει, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος προετοιμάζεται να λαχταρήσει αυτές τις ουσίες με την πάροδο του χρόνου», ανέφερε.
Χοληστερίνη και βάρος: Πόσα κιλά πρέπει να χάσετε για να μειωθεί – Πώς θα το πετύχετε
Ποιο κοινό γλυκαντικό μπορεί να αυξάνει την επιθυμία για φαγητό
Στη μελέτη τους, οι επιστήμονες εξέτασαν πώς οι 75 συμμετέχοντες ανταποκρίθηκαν ο καθένας σε τρία ποτά που καταναλώθηκαν σε διαφορετικές περιπτώσεις:
- Το ένα ήταν σκέτο νερό,
- το άλλο περιείχε το τεχνητό γλυκαντικό σουκραλόζη και
- το τελευταίο περιείχε ζάχαρη.
Κάθε συμμετέχων υποβλήθηκε σε μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου του, έδωσε δείγματα αίματος και συμπλήρωσε μια έρευνα πείνας πριν και μετά από κάθε ποτό. Οι σαρώσεις αποκάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες είχαν αυξημένη δραστηριότητα σε ένα μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος μετά την κατανάλωση των διαλυμάτων σουκραλόζης.
Αυτό είναι το μέρος του εγκεφάλου που διέπει τις «παρασκηνιακές» διαδικασίες στο σώμα, όπως η θερμοκρασία, η κούραση και τα επίπεδα πείνας. Οι σαρώσεις έδειξαν επίσης ότι η σουκραλόζη οδήγησε σε αυξημένη σύνδεση μεταξύ του υποθαλάμου και άλλων τμημάτων του εγκεφάλου που εμπλέκονται με τα κίνητρα και τη λήψη αποφάσεων. Αυτές οι επιδράσεις ήταν ιδιαίτερα έντονες σε παχύσαρκα άτομα.
Σύμφωνα με τη Δρ. Page, αυτό υποδηλώνει ότι το γλυκαντικό θα μπορούσε να επηρεάσει τις λιγούρες και τις διατροφικές συμπεριφορές. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος έδειξαν έναν άλλο τρόπο με τον οποίο η σουκραλόζη μπορεί να επηρεάσει την επιθυμία για φαγητό.
Όταν οι συμμετέχοντες ήπιαν το διάλυμα πραγματικής ζάχαρης, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι το σώμα τους παρήγε ορμόνες που συνδέονται με τη μείωση της όρεξης. Ωστόσο, αυτές οι ορμόνες απουσίαζαν όταν οι συμμετέχοντες έπιναν σουκραλόζη.
«Το σώμα χρησιμοποιεί αυτές τις ορμόνες για να πει στον εγκέφαλο ότι το άτομο έχει καταναλώσει θερμίδες, προκειμένου να μειώσει την πείνα. Η σουκραλόζη δεν είχε αυτό το αποτέλεσμα και οι διαφορές στις ορμονικές αποκρίσεις στη σουκραλόζη σε σύγκριση με τη ζάχαρη ήταν ακόμη πιο έντονες σε συμμετέχοντες με παχυσαρκία», εξήγησε η Δρ. Page.
Συμπλήρωσε, δε, ότι ένα εύρημα που χρειαζόταν περαιτέρω διερεύνηση ήταν ότι οι γυναίκες φαινόταν να έχουν μεγαλύτερες αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα μετά την κατανάλωση σουκραλόζης. Η ομάδα σχεδιάζει τώρα μια μελέτη παρακολούθησης για τη διερεύνηση της επίδρασης των γλυκαντικών χωρίς θερμίδες, όπως η σουκραλόζη, στα παιδιά.
Τι είναι η σουκραλόζη
Η σουκραλόζη ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν Βρετανό επιστήμονα κατά τη διάρκεια πειραμάτων ρουτίνας τη δεκαετία του ’70. Είναι περίπου 600 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, αλλά ουσιαστικά δεν περιέχει θερμίδες. Και ενώ αυτή η μελέτη προτείνει μια σχέση μεταξύ των γλυκαντικών χωρίς θερμίδες και της αυξημένης όρεξης και της παχυσαρκίας, άλλες βρήκαν το αντίθετο αποτέλεσμα.
Βρετανική έρευνα που δημοσιεύτηκε πέρυσι διαπίστωσε ότι, όταν καταναλώνονται ως μέρος των τροφίμων, τα γλυκαντικά χωρίς θερμίδες παράγουν τις ίδιες ορμόνες που καταστέλλουν την όρεξη με τη ζάχαρη. Ωστόσο, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η σουκραλόζη αυξάνει τα επίπεδα μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται GLUT4 και η οποία προάγει τη συσσώρευση λίπους στα κύτταρά μας, αλλαγές που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας.
Πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι τα υποκατάστατα ζάχαρης γίνονται αποδεκτά από τους ειδικούς ως εναλλακτική λύση στη ζάχαρη χωρίς τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών, παράλληλα με την αύξηση βάρους και την τερηδόνα.
Πηγές: Daily Mail, Hopkins Medicine, Nature Metabolism, The Lancet eBioMedicine, World Journal of Biological Chemistry