Η περιοχή του εγκεφάλου περιέχει νευρώνες που διεγείρουν την όρεξη και θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο για θεραπείες για διατροφικές διαταραχές και στρατηγικές απώλειας βάρους, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.
Ίσως ξεκινά με πεσμένη ενέργεια ή ίσως γίνεστε λίγο νευρικοί. Μπορεί να έχετε πονοκέφαλο ή δυσκολία συγκέντρωσης. Ο εγκέφαλός σας σας στέλνει ένα μήνυμα: “Πεινάς. Βρες φαγητό.” Μελέτες σε ποντίκια εντόπισαν ένα σύμπλεγμα κυττάρων που ονομάζονται νευρώνες AgRP και βρίσκεται στην περιοχή του υποθαλάμου του εγκεφάλου.
Αυτοί οι νευρώνες ελέγχουν την πείνα και ρυθμίζουν, μεταξύ άλλων, τόσο τις συμπεριφορές σίτισης όσο και τις συμπεριφορές που δεν σχετίζονται με τη σίτιση, όπως η αναζήτηση ανταμοιβής και ο δεσμός απογόνων-γονέων. Βρίσκονται κοντά στην παροχή αίματος του εγκεφάλου, δίνοντάς τους πρόσβαση σε ορμόνες που προέρχονται από το στομάχι και τον λιπώδη ιστό που δείχνουν τα επίπεδα ενέργειας. Όταν η ενέργεια είναι χαμηλή, ενεργούν σε διάφορες άλλες περιοχές του εγκεφάλου για να προωθήσουν τη σίτιση.
Μελετώντας τους νευρώνες AgRP σε ποντίκια, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να ξεκαθαρίζουν πώς ενεργοποιούνται αυτά τα κύτταρα και ενθαρρύνουν τα ζώα να αναζητούν τροφή όταν έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και πώς αισθάνονται ότι η τροφή φτάνει στο έντερο για να αποβληθεί. Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι η ενεργοποίηση των νευρώνων AgRP σε ποντίκια που παρουσιάζουν συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της ανορεξίας μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση των φυσιολογικών διατροφικών προτύπων.
Η κατανόηση και ο χειρισμός των νευρώνων AgRP μπορεί να οδηγήσει σε νέες θεραπείες τόσο για την ανορεξία όσο και για την υπερκατανάλωση τροφής. «Αν μπορούσαμε να ελέγξουμε αυτό το αίσθημα πείνας, θα μπορούσαμε να ελέγξουμε καλύτερα τη διατροφή μας», λέει η Amber Alhadeff, νευροεπιστήμονας στο Monell Chemical Senses Center στη Φιλαδέλφεια.
Τρία διαφορετικά νευρωνικά συστήματα
Υπάρχουν τρία διαφορετικά συστήματα που ελέγχουν το αίσθημα της πείνας και την πρόσληψη τροφής. Όταν ο οργανισμός έχει χαμηλή κατανάλωση ενέργειας, οι νευρώνες AgRP ενεργοποιούνται, κάτι που μας κάνει να μην νιώθουμε καλά και να αναζητάμε τροφή. Το φαγητό δημιουργεί επίσης θετικά συναισθήματα ανεξάρτητα από την ενεργειακή κατάσταση του σώματος, διατηρώντας την επιθυμία για φαγητό ακόμα κι αν το σώμα δεν έχει ενεργειακό έλλειμμα. Και τα σήματα κορεσμού ειδοποιούν τον εγκέφαλο ότι δεν πεινάμε και μας αναγκάζουν να σταματήσουμε να τρώμε.
Η δύναμη της πείνας
Η πείνα και οι διατροφικές μας συμπεριφορές ρυθμίζονται αυστηρά από πολύπλοκες και συντονισμένες αλληλεπιδράσεις εντέρου-εγκεφάλου. Ενώ γνωρίζουμε ορισμένους μηχανισμούς μέσω των οποίων το έντερο επικοινωνεί με τον εγκέφαλο, η κατανόησή μας για το πώς τα θρεπτικά συστατικά επηρεάζουν τη νευρική δραστηριότητα βρίσκεται ακόμη στην αρχή. Οι ερευνητές ανακάλυψαν την ικανότητα των θρεπτικών ουσιών στο έντερο να ρυθμίζουν γρήγορα τη νευρική δραστηριότητα σε έναν μικρό πληθυσμό ευαίσθητων στην πείνα, νευρώνων στον υποθάλαμο, τους νευρώνες AgRP.
Το λίπος, η ζάχαρη ή τα αμινοξέα από μόνα τους είναι ικανά να αναστέλλουν τη δραστηριότητα των νευρώνων AgRP. Πώς αυτά τα θρεπτικά συστατικά στο έντερο στέλνονται στον εγκέφαλο για ενημέρωση της διατροφικής κατάστασης σε πραγματικό χρόνο; Επειδή τα μεμονωμένα μακροθρεπτικά συστατικά εμπλέκουν συγκεκριμένους υποδοχείς στο έντερο για να επικοινωνήσουν με τον εγκέφαλο, τα μακροθρεπτικά συστατικά χρησιμοποιούν διαφορετικές οδούς για να μειώσουν τη δραστηριότητα στους νευρώνες AgRP.
Επιπλέον, η αναστολή της δραστηριότητας των νευρώνων AgRP από τις επιδράσεις των μακροθρεπτικών συστατικών μετά την κατάποση συσχετίζεται σχεδόν τέλεια με τις μειώσεις της πρόσληψης τροφής, υποδηλώνοντας ότι η δραστηριότητα των νευρώνων AgRP είναι ένας εντυπωσιακά ακριβής προγνωστικός δείκτης της συμπεριφοράς σίτισης. Δεδομένου ότι οι νευρώνες AgRP οδηγούν την πρόσληψη τροφής, η εμπλοκή αυτών των ενδογενών ανασταλτικών ρυθμιστών των κυκλωμάτων πείνας μπορεί να ενημερώσει νέες και αποτελεσματικές στρατηγικές απώλειας βάρους.