Φέτες, ψιλοκομμένο, λιωμένο ή ψημένο, το τυρί, προστίθεται στα σάντουιτς ή αποτελεί μέρος ενός ικανοποιητικού γεύματος όπως πίτσα ή λαζάνια. Μπορεί να καταναλωθεί ακόμη και για επιδόρπιο.
Έχει πλούσια γαστρονομική ιστορία, με τους ανθρώπους να το παρασκευάζουν εδώ και περισσότερα από 4.000 χρόνια, σημειώνει η Διεθνής Ένωση Γαλακτοκομικών Τροφίμων. Υπάρχουν πάνω από 2.000 ποικιλίες, άρα ποιο είναι το πιο υγιεινό;
Το τυρί είναι υγιεινό ή ανθυγιεινό;
Οι πρώτες μελέτες υποστήριξαν μια σχέση μεταξύ της υψηλής πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών από τα γαλακτοκομικά και του υψηλότερου κινδύνου καρδιακών παθήσεων. Ωστόσο, τα πλήρη σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να μην είναι τόσο ανθυγιεινά όσο πιστεύαμε κάποτε, σύμφωνα με πιο πρόσφατη έρευνα. Μια ανασκόπηση του 2023 μελετών αποκαλούσε το τυρί «πυκνό σε θρεπτικά συστατικά» και διαπίστωσε ότι έχει ουδέτερα έως μέτρια οφέλη για την ανθρώπινη υγεία.
«Υπάρχει μια ξεκάθαρη θέση για το τυρί στη διατροφή. Ο κύριος αποτρεπτικός παράγοντας για την κατανάλωση τυριού είναι ότι έχει κορεσμένα λιπαρά, αλλά έχει επίσης και άλλα ευεργετικά θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνη και ασβέστιο», λέει η διαιτολόγος Natalie Rizzo, συντάκτρια διατροφής για το TODAY.
Για παράδειγμα, 28 γραμμάρια τυρί τσένταρ έχει 5 γραμμάρια κορεσμένου λίπους, που είναι λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο της ποσότητας που θα έπρεπε να καταναλώνετε την ημέρα, σημειώνει. Και το τυρί είναι αλμυρό, επομένως δεν είναι καλό για άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση, προσθέτει.
Αλλά η ίδια φέτα έχει σχεδόν 7 γραμμάρια πρωτεΐνης, μια θρεπτική ουσία που βοηθά στον κορεσμό και την ανάπτυξη των μυών και παρέχει το 14% της ημερήσιας αξίας ασβεστίου, το οποίο διατηρεί τα οστά υγιή και δυνατά. Επιπλέον, το τυρί προέρχεται από γάλα, το οποίο έχει άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Α και βιταμίνες Β, προσθέτει.
Συνολικά, δεν χρειάζεται να αποφεύγετε το τυρί -εκτός αν κάποιος έχει αλλεργία ή άλλον λόγο να το παραλείψει- αλλά είναι καλύτερο να το αντιμετωπίζετε ως πρόσθετο σε ένα γεύμα, παρά ως κύριο πιάτο, λέει στο TODAY.com η Allison Arnett, λέκτορας Επιστημών Διατροφής στο Πανεπιστήμιο του New Haven.
«Υπάρχουν και άλλες πηγές πρωτεΐνης και ασβεστίου που δεν έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά ή νάτριο. Η ουσία είναι ότι όσοι χρειάζονται να μειώσουν το νάτριο, ειδικά για άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση, η αποφυγή μεγάλων μερίδων και η λιγότερο συχνή κατανάλωση είναι ο πιο ευεργετικός τρόπος για να απολαύσουν το τυρί», προσθέτει.
Ποιο τυρί είναι πιο υγιεινό;
Το τυρί κότατζ είναι ίσως το πιο υγιεινό τυρί, λέει η Rizzo. «Είναι χαμηλότερο σε κορεσμένα λιπαρά και υψηλότερο σε πρωτεΐνη από τα περισσότερα άλλα τυριά», εξηγεί. Η ίδια συνιστά να επιλέξετε την ποικιλία με χαμηλά λιπαρά, σημειώνοντας ότι εξακολουθεί να έχει καλή γεύση. Μια μερίδα μισής κούπας τυρί κότατζ με χαμηλά λιπαρά (2%) έχει:
- 90 θερμίδες
- 12 γραμμάρια πρωτεΐνης
- 2,5 γραμμάρια λίπους
- 5 γραμμάρια υδατάνθρακες
- 125 χιλιοστόγραμμα ασβεστίου (10% της ημερήσιας αξίας)
Το τυρί κότατζ είναι μια λιγότερο αλμυρή επιλογή από άλλες ποικιλίες και μπορείτε να αγοράσετε εκδοχές του με χαμηλότερο νάτριο.
Άλλα επίσης υγιεινά τυριά
Δεύτερα στην κατηγορία των πιο υγιεινών τυριών είναι γενικά τα μαλακά τυριά όπως η ρικότα ή η μοτσαρέλα, τα οποία παρασκευάζονται από γάλα χαμηλών λιπαρών ή αποβουτυρωμένο, επομένως τείνουν να είναι χαμηλότερα σε κορεσμένα λιπαρά και πιο υγιεινά συνολικά.
Απλά να προσέχετε την περιεκτικότητα σε νάτριο όταν αγοράζετε αυτές τις ποικιλίες, σημειώνει η Arnett. Τα σκληρά τυριά όπως η παρμεζάνα, το τσένταρ και το ελβετικό είναι φυσικά χαμηλότερα σε λακτόζη, επομένως τα άτομα με ευαισθησία στη λακτόζη μπορεί να ωφεληθούν από την επιλογή αυτών των προϊόντων.
Αλλά γενικά, όλα τα τυριά είναι ωραία με μέτρο και η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά διαφέρει ελάχιστα μεταξύ των ποικιλιών. Ακόμη και τα μαλακά τυριά όπως το μπρι, δεν είναι λιγότερο υγιεινά από άλλα.
Είναι υγιεινό το τυρί με χαμηλά λιπαρά ή χωρίς λιπαρά;
Τα περισσότερα τυριά με χαμηλά λιπαρά δεν έχουν πολύ καλή γεύση, επειδή το λίπος αφαιρείται από το γάλα πριν από την επεξεργασία, και αυτό αφαιρεί πολλή από τη γεύση. Προσωπικά, η Rizzo λέει ότι θα προτιμούσε να παραλείψει εντελώς το τυρί παρά να φάει την ποικιλία με χαμηλά λιπαρά.
Συχνά, προστίθενται πληρωτικά για να αντιμετωπίσουν την έλλειψη λίπους, επισημαίνει η Arnett. Και όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να αντικαταστήσουν το αγαπημένο τους τυρί με την επιλογή χαμηλών λιπαρών, συχνά καταλήγουν να τρώνε περισσότερο από αυτό για να αναπληρώσουν την έλλειψη λίπους.
Είναι καλό να τρώτε τυρί καθημερινά;
Εάν επιμείνετε σε μια μερίδα τυριού 28 γραμμαρίων, που αντιστοιχεί σε περίπου ¼ φλιτζάνι τριμμένο τυρί, μπορεί να έχει μια θέση στη διατροφή σας, λέει η Rizzo. «Αν κάποιος είναι καλά στην υγεία του και θέλει να έχει μια μικρή μερίδα τυριού κάθε μέρα, μπορεί να το κάνει», προσθέτει η Arnett.