Η πατάτα είναι ένα αμυλώδες λαχανικό τόσο αγαπητό από μικρούς και μεγάλους. Τη συναντάμε σε πολλά πιάτα. Τηγανιτές πατάτες, πουρές πατάτας, βραστές, ψητές , πατάτες φούρνου. Σε όλες τις μορφές η πατάτα έχει τέλεια γεύση.
Η πατάτα είναι διαδεδομένη στην Ελλάδα αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο και έχει μεγάλη θρεπτική αξία, η οποία επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο παρασκευής της αλλά και από τις συνθήκες και τη διάρκεια συντήρησής της.
Η πατάτα περιέχει φυτικές ίνες που επιδρούν θετικά στη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος, στη μείωση της χοληστερόλης αλλά και στη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Η πατάτα δίνει ενέργεια στον οργανισμό και οι πρωτεΐνες της βοηθούν με τη σειρά τους στην ανάπτυξη των ιστών του σώματος και στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.
Αλλά ποιες πατάτες είναι πιο υγιεινές;
Όπως συμβαίνει με κάθε λαχανικό, η πιο υγιεινή πατάτα θα είναι γενικά η πιο πολύχρωμη. «Τα βαθιά κόκκινα και μοβ χρώματα υποδηλώνουν υψηλότερες ποσότητες αντιοξειδωτικών όπως η ανθοκυανίνη» αναφέρει η διαιτολόγος Danielle Crumble Smith στην USA TODAY. Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών στο σώμα σας, οι οποίες, όταν δεν είναι ισορροπημένες, μπορούν να προκαλέσουν κυτταρική βλάβη και ασθένειες.
Υπάρχουν οι γλυκοπατάτες, οι κόκκινες και μοβ πατάτες. Κάθε είδος πατάτας είναι μια θρεπτική επιλογή που θα φέρει κάτι διαφορετικό στο τραπέζι, λέει η Crumble Smith. Για παράδειγμα, θα πάρετε περισσότερη βιταμίνη Α, φυτικές ίνες και λιγότερους υδατάνθρακες στις γλυκοπατάτες, αλλά περισσότερη βιταμίνη C σε μια χρυσή πατάτα Yukon.
«Θα ενθάρρυνα τους ανθρώπους, προκειμένου να λαμβάνουν μια ποικιλία θρεπτικών συστατικών, να καταναλώνουν μια ποικιλία από διαφορετικούς τύπους πατάτας» προσθέτει η ίδια.
Η κακή φήμη της πατάτας
Αυτά τα αμυλούχα λαχανικά έχουν μερικές φορές κακή φήμη επειδή είναι πιο θερμιδικά πυκνά από άλλα λαχανικά και αποτελούν πηγή υδατανθράκων, αλλά η Crumble Smith λέει ότι αυτός δεν είναι λόγος για να τις κόψετε. Οι πατάτες αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από σύνθετους υδατάνθρακες, οι οποίοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να χωνευτούν και δίνουν πιο διαρκή ενέργεια από τα απλά σάκχαρα.
«Δεν πρέπει να περιορίζουμε τα τρόφιμα μόνο λόγω του θερμιδικού τους περιεχομένου, επειδή τα αμυλούχα τρόφιμα παίζουν ρόλο στο αίσθημα ικανοποίησης και αποτελούν βασικό συστατικό του ισορροπημένου γεύματος» σημειώνει, τονίζοντας ότι «Το σπουδαίο με τις πατάτες είναι ότι παρέχονται και άλλα θρεπτικά συστατικά».
Οι πατάτες, ειδικά οι φλούδες, είναι μια εξαιρετική πηγή φυτικών ινών, για παράδειγμα. Οι φυτικές ίνες σας κρατούν χορτάτους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ρυθμίζουν την όρεξή σας. Βοηθούν επίσης στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, υποστηρίζουν την υγεία της καρδιάς και βοηθούν στη διαχείριση του βάρους.
Οι πατάτες είναι πλούσιες σε κάλιο
Οι πατάτες είναι επίσης πλούσιες σε κάλιο, ένα βασικό μέταλλο που βοηθά στη ρύθμιση της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς και της ανταλλαγής υγρών μέσα στα κύτταρα, διατηρεί τη φυσιολογική αρτηριακή πίεση και διευκολύνει τη σωστή λειτουργία των νεύρων. Τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους σχετικά με τις πατάτες, ώστε να μην υπερβαίνουν τη συνιστώμενη πρόσληψη καλίου, συμβουλεύει η Crumble Smith.
«Όταν σκέφτεστε τη διατροφή στο σύνολό της, αν καταναλώνετε τροφές που θα σας κρατήσουν ικανοποιημένους, θα σας βοηθήσουν να ρυθμίσετε την όρεξή σας και θα αποτρέψουν να έχετε αυτές τις λιγούρες για γλυκό ή να θέλετε να τσιμπολογάτε τροφές που δεν παρέχουν κανένα θρεπτικό όφελος, πράγματα όπως οι πατάτες δεν πρέπει να φοβάστε καθόλου» λέει η Crumble Smith.
Πατάτες και σάκχαρο
Όταν μαγειρεύονται και ψύχονται, οι πατάτες περιέχουν ανθεκτικό άμυλο, το οποίο βελτιώνει την υγεία του εντέρου επειδή δεν αυξάνει τη γλυκόζη.
«Για τα άτομα με διαβήτη, θα συνιστούσα οπωσδήποτε την προετοιμασία γεύματος, να φτιάχνετε τις πατάτες σας από πριν, να τις διατηρείτε στο ψυγείο και να τις ξαναζεσταίνετε την επόμενη μέρα» λέει η Crumble Smith, γιατί έτσι θα έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη.
Αλλά μπορείτε ακόμα να τρώτε μαγειρεμένες πατάτες αν έχετε αντίσταση στην ινσουλίνη ή διαβήτη, απλά φροντίστε να τις συνδυάσετε με μια πρωτεΐνη, υγιή λιπαρά και άλλα μη αμυλούχα λαχανικά. Η Crumble Smith συνιστά να ελέγχετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας μετά από μιάμιση με δύο ώρες για να δείτε πώς ανταποκρίνεται το σώμα σας.
Είναι οι γλυκοπατάτες υγιεινές;
Οι γλυκοπατάτες είναι υγιεινά λαχανικά και έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τις “κανονικές” πατάτες, λέει η Crumble Smith. Είναι καλή πηγή φυτικών ινών και β-καροτίνης, μιας χρωστικής ουσίας που βρίσκεται στα πορτοκαλί και κίτρινα φρούτα και λαχανικά και μετατρέπεται σε βιταμίνη Α στο σώμα. Η βιταμίνη Α είναι σημαντική για την υγεία των ματιών και του δέρματος και την υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος.
Υγιεινοί τρόποι μαγειρέματος πατάτας
Οι τηγανητές πατάτες είναι υπεύθυνες για την άλλη κακή φήμη της πατάτας. Το τηγάνισμα των πατατών σε λάδι κάνει το λαχανικό ακόμη πιο θερμιδικά πυκνό και φλεγμονώδες, λέει η Crumble Smith.
Όμως, αν και νόστιμες, οι τηγανητές πατάτες δεν είναι ο μόνος τρόπος για να καταναλώσετε πατάτες. Μια πιο υγιεινή επιλογή θα ήταν το ψήσιμο, το βράσιμο ή το μαγείρεμά τους.