Γιατί τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι τόσο ευάλωτα στη μόλυνση, πώς να αποφύγετε την τροφική δηλητηρίαση και μπορείτε πραγματικά να εμπιστευτείτε τις ετικέτες που λένε ότι “είναι προπλυμένα”;
Εάν αφαιρούσατε όλο το πράσινο χρώμα που περιέχουν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τη χλωροφύλλη δηλαδή που τη χρειάζονται για να απορροφούν το ηλιακό φως, θα διαπιστώνατε ότι έχουν μια κόκκινη απόχρωση. Αυτό οφείλεται στα υψηλά επίπεδα βήτα-καροτίνης, τα οποία χρησιμοποιεί το σώμα σας για να παράγει βιταμίνη Α.
Λαχανίδα, σπανάκι, ρόκα, iceberg, μαρούλι, πράσινα φυλλώδη λαχανικά με φυτικές πρωτεΐνες και καλούς υδατάνθρακες, είναι το γαστρονομικό ισοδύναμο της καλής υγείας. Οι βιταμίνες, οι φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν συμβάλλουν στην κυτταρική συντήρηση. Αλλά υπάρχει κάτι που τους χαλάει το θρεπτικό τους προφίλ.
Τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά κρύβουν στα φύλλα τους παράσιτα και μικρόβια. Είναι τα λαχανικά που είναι πιο πιθανό να σας αρρωστήσουν σύμφωνα με μια 20ετή μελέτη για τα μολυσμένα προϊόντα. Ένα από τα πιο διάσημα κρούσματα στο κόσμο ήταν το 2006 όταν βρέθηκε μολυσμένο σπανάκι με το βακτήριο E. Coli κάτι που προκάλεσε τη νοσηλεία 200 ατόμων και προκάλεσε 18 θανάτους. Μόλις τον περασμένο Ιούνιο, η εμφάνιση listeria σε φυλλώδη λαχανικά είχε ως αποτέλεσμα να νοσηλευτούν 18 άτομα.
Αν ανησυχείτε και εσείς για το πόσο βρώμικα είναι τα λαχανικά σας, δεν είστε μόνοι. Έρευνα του Consumer Reports σε χίλιους αγοραστές διαπίστωσε ότι οι μισοί είχαν τις ίδιες ανησυχίες. Πώς λοιπόν προλαμβάνουμε αυτούς τους κινδύνους και γιατί ο κίνδυνος να αρρωστήσουμε είναι τόσο υψηλός;
Ποια λαχανικά είναι τα πιο υγιεινά;
Το σώμα μας χρειάζεται διαφορετικά θρεπτικά συστατικά και βιταμίνες για να λειτουργήσει σωστά. Τρώγοντας μόνο ένα φλιτζάνι ρόκα, μια μέση ενήλικη γυναίκα, θα μπορούσε να πάρει τη μισή συνιστώμενη πρόσληψη βιταμίνης Α, σχεδόν το ένα τρίτο της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης βιταμίνης C και σχεδόν όλη τη συνιστώμενη βιταμίνη Κ (μια βιταμίνη που συμβάλλει στην οστική πυκνότητα).
Και ενώ θα χρειαζόμασταν μια στοχευμένη δίαιτα για να λάβουμε την απαραίτητη ημερήσια δόση διαιτητικών ινών, πρωτεϊνών και μετάλλων όπως κάλιο και μαγνήσιο, αυτό το φλιτζάνι ρόκα θα μπορούσε να κάνει όλη τη δουλειά.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ δημιούργησε ένα χρήσιμο γράφημα που δείχνει ποια πράσινα φυλλώδη λαχανικά παρέχουν οφέλη. Ένας καλός εμπειρικός κανόνας για την επιλογή των πιο θρεπτικών λαχανικών είναι να επιλέγετε τα πιο σκούρα πράσινα χρώματα, σύμφωνα με την Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας.
Τελικά, τα καλύτερα φυλλώδη λαχανικά είναι πιθανώς αυτά που τρώτε πιο συχνά.
Είναι τα πράσινα λαχανικά επικίνδυνα για κατανάλωση;
Παρά τα αμέτρητα οφέλη τους, το γεγονός ότι π.χ. το μαρούλι μπορεί να μας αρρωστήσει είναι αρκετό για να μας κρατήσει σε εγρήγορση. Αν και σπάνιος, ο κίνδυνος είναι πραγματικός.
Από το 2014 έως το 2020, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ κατέγραψαν πάνω από 2.000 ασθένειες και 18 θανάτους από πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Και στις δύο δεκαετίες από το 1996 έως το 2016, κυριάρχησαν στον κατάλογο των λαχανικών που πιθανόν να είναι η πηγή ασθενειών που σχετίζονται με τα τρόφιμα, σύμφωνα με το Τμήμα Δημόσιας Υγείας της Καλιφόρνια.
Το μαρούλι αποτελούσε σχεδόν το 40% αυτών των κρουσμάτων και το σπανάκι ήταν δεύτερο, αποτελώντας το 26% των κρουσμάτων.
Αυτή η πρόσφατη μελέτη στην Καλιφόρνια έδειξε ότι άλλα λαχανικά όπως το ραντίτσιο, το σέσκουλο, το kale και η ρόκα είχαν δώσει κρούσματα σε μονοψήφια νούμερα. Το να εντοπίσουν όμως οι ειδικοί ακριβώς από πού προέρχονται τα βακτήρια που μολύνουν αυτά τα λαχανικά είναι πολύπλοκο. Δεν αφορά μόνον στα βοοειδή που αφοδεύουν στο χωράφι, υπάρχουν πολύ λίγες ενδείξεις ότι προέρχεται από αυτό. Οτιδήποτε, από πτηνά που πέφτουν, από ζώα που αφοδεύουν σε ένα αρδευτικό κανάλι μέχρι τα νερά από πλημμύρες και το βρώμικο νερό, μπορεί να δημιουργήσει βακτήρια.
Αλλά ένας άλλος λόγος που τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι επικίνδυνα, είναι επειδή τα τρώμε ωμά αντί να τα μαγειρεύουμε όπως κάνουμε με άλλα λαχανικά. Αυτό δεν είναι ασφαλής τρόπος για την πλήρη εξάλειψη τυχόν ιών ή βακτηρίων, όπως συμβαίνει με την παστερίωση του γάλακτος που καθιστά ασφαλέστερη την κατανάλωση του.
Τι μπορείτε λοιπόν να κάνετε για να αποφύγετε τις τροφιμογενείς ασθένειες
Η πιο προφανής προφύλαξη που πρέπει να λάβετε με τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι να τα πλένετε πολύ καλά, ρίχνοντας τους ξίδι, που είναι αντιμικροβιακό.
Έπειτα να τα στεγνώσετε σε ειδικό στεγνωτήρα λαχανικών ή πάνω σε χαρτί ή πετσέτα και να τα αποθηκεύσετε στο ψυγείο τυλιγμένα σε νοτισμένη πετσέτα κουζίνας μέχρι να τα χρησιμοποιήσετε. Ή μέσα σε τάπερ, στο οποίο θα έχετε τοποθετήσει νοτισμένο χαρτί κουζίνας πάνω και κάτω, αρκεί να έχουν στεγνώσει πολύ καλά.
Αν αγοράζετε έτοιμα κομμένα και προπλυμένα λαχανικά, έτοιμα για κατανάλωση, μπορείτε κάλλιστα να τα φάτε ως έχουν, αντί να τα πλένετε επιπλέον στον νεροχύτη σας, επειδή ο μέσος νεροχύτης μιας κουζίνας είναι γνωστό ότι αποτελεί εστία μικροβίων.