Kombucha: Το τσάι που κάνει καλό στο έντερο – Που θα το βρείτε, πόσο πρέπει να πίνετε – Εύκολη συνταγή

Το τσάι kombucha ή κομπούχα αποτελεί ένα θεραπευτικό ελιξίριο αλλά οι ισχυρισμοί για την υγεία είναι πολύ καλοί για να είναι αληθινοί;

Ζούμε σε ενδιαφέρουσες εποχές. Η υγεία είναι στη μόδα, όπως και η δυσπιστία για τη συμβατική ιατρική. Το «αρχαίο» συχνά σημαίνει «αποτελεσματικό». Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το κομπούχα, ένα τσάι που έχει υποστεί ζύμωση που χρονολογείται πριν από περίπου 2.000 χρόνια, είναι το ρόφημα ευεξίας και αποτοξίνωσης.

Τι είναι το κομπούχα (kombucha);

Το kombucha είναι ένας ζυμομύκητας (scoby) που τον καλλιεργούμε σε τσάι και πίνουμε το ζουμί του, το οποίο έχει πολλά προβιοτικά οφέλη. Στην Ελλάδα το αναφέρουμε ως κομπούχα γιατί το κoμπούτσα παραπέμπει αλλού. Αν και η η κομπούχα υπάρχει από το 200 μ.Χ., τα τελευταία χρόνια στο Tik Tok και στα social media έχει γίνει το απολύτο διατροφικό trend που συνοψίζει τη φιλοσοφία «είσαι ό,τι τρως».

Η κομπούχα είναι ένας ζυμομύκητας που αναπτύσσεται σε διάλυμα μαύρου ή πράσινου τσαγιού και ζάχαρης. Μέσω της ζύμωσης του μύκητα που προκύπτει απελευθερώνονται πολλές θρεπτικές ουσίες, μεταξύ των οποίων, προβιοτικά που συμβάλλουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και τη διατήρηση της σωστής λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος.

Η γεύση του μοιάζει με μηλόξιδο, νιώθει κάποιος τη ζύμωση, έχει 0,1% αλκοόλ λόγω της ζύμωσης και είναι κάπως ανθρακούχο.

Η ιστορία του κομπούχα

Με το πέρασμα των αιώνων, το «τσάι της αθανασίας» πέρασε σε όλο τον κόσμο μέσω εμπορίου. Το 414 μ.Χ., ένας Κορεάτης γιατρός ονόματι Dr. Kombu έδωσε το ρόφημα στον άρρωστο Ιάπωνα Αυτοκράτορα Inkyo.

Σύμφωνα με το μύθο, ο αυτοκράτορας εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ με το kombucha που το ονόμασε kombu-cha, ή το τσάι του Kombu. Γύρω στο 1900 η Kombucha έκανε το ντεμπούτο της στη Ρωσία, όπου άκμασε ως σπιτικό ρόφημα.

Η έρευνα για το μικροβίωμα του εντέρου έφερε επανάσταση. Όπως είναι λογικό, αυτό ώθησε τους ανθρώπους να αναζητήσουν τρόπους για να διατηρήσουν τα βακτήρια του εντέρου τους σε καλή κατάσταση. Και πολλοί βλέπουν το κομπούχα ως απαραίτητο ρόφημα για το έντερο.

Η δημοτικότητα του κομπούχα

Αυτή τροφοδοτείται από τα υποτιθέμενα οφέλη για την υγεία, φήμες που εντοπίζονται στην προέλευση του τσαγιού που έχει υποστεί ζύμωση.

Οι υποστηρικτές του κομπούχα δηλώνουν ότι υποστηρίζει την πέψη, το μεταβολισμό, το ανοσοποιητικό, τη λειτουργία του ήπατος και πολλά άλλα. Κάποιοι λένε ότι μπορεί να καταπολεμήσει διάφορες ασθένειες, από την τριχόπτωση μέχρι την παχυσαρκία και τον διαβήτη – ακόμη και τον καρκίνο. Θεωρείται επίσης ότι αναζωογονεί το σώμα και το μυαλό κάποιου. Είναι όμως η κομπούχα πανάκεια για την υγεία;

Οι μελέτες για το κομπούχα

Η κομπούχα έχει τραβήξει τα βλέμματα των επιστημόνων, οι οποίοι και μελετούν – και πίνουν – το ρόφημα. Η Αθηνά Ακτίπη, εξελικτική βιολόγος στο κρατικό πανεπιστήμιο της Αριζόνα, άρχισε να ενδιαφέρεται για την επιστήμη της κομπούχα.

Δεν έχει γίνει πολλή έρευνα σε ανθρώπους για να υποστηρίξει – ή να αντικρούσει – τους ισχυρισμούς υγείας. Μια ανασκόπηση του 2019, με 310 μεέτες για το κομπούχα που δημοσιεύτηκε στο Annals of Epidemiology, βρήκε μόνο μία που εξέτασε τις επιπτώσεις του τσαγιού στους ανθρώπους.

Στη μελέτη, 24 ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 κατανάλωναν κομπούχα για τρεις μήνες, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τη ρύθμιση των μέσων επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Αλλά υπήρχαν ορισμένοι σημαντικοί περιορισμοί στη μελέτη: όχι μόνο ήταν μικρή, αλλά δεν περιελάμβανε ομάδα ελέγχου.

Πρόσφατη πιλοτική μελέτη που έγινε από ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Georgetown έδειξε ότι το τσάι αυτό ρίχνει το σάκχαρο.

Εάν έχει οφέλη για την υγεία, οι επόμενες μελέτες θα πρέπει να απαντήσουν στα ακόλουθα ερωτήματα: Σε ποια δόση, συχνότητα και διάρκεια; Σε ποιους πληθυσμούς;

Ωστόσο όταν το κομπούχα αντικαθιστά τις λιγότερο υγιεινές επιλογές όπως τα ζαχαρούχα αναψυκτικά, αυτό από μόνο του είναι ένα όφελος για την υγεία.

Κομπούχα: Εύκολη συνταγή για το ρόφημα χωρίς γλουτένη, που αποτοξινώνει

Για την προετοιμασία θα χρειαστείτε:

• καθαρό μύκητα κομπούχα (θα το βρείτε σε κάποια βιολογικά καταστήματα και βιολογικά σούπερ μάρκετ καθώς και στο Διαδίκτυο)
• 1 κατσαρολάκι με 2 λίτρα νερό
• 1 γυάλινο δοχείο
• 80 γραμμάρια λευκή ζάχαρη
• 2 λίτρα νερό
• 6 σακουλάκια πράσινο τσάι καλής ποιότητας ή μαύρο ή 10 γραμμ. αποξηράμενο
  μία πετσέτα

Οδηγίες

1. Βάζετε τον μύκητα σε ένα γυάλινο μπολ με νερό σε θερμοκρασία δωματίου.
2. Βράζετε το νερό στο κατσαρολάκι και ρίχνετε το τσάι στο νερό. Το αφήνετε για περίπου 15 λεπτά. Σουρώνετε το νερό με το τσάι.
3. Ρίχνετε τη ζάχαρη στο τσάι και το βάζετε το γυάλινο δοχείο. Το ανακινείτε καλά μέχρι να διαλυθεί η ζάχαρη και αφήνετε ανοιχτό το πώμα μέχρι το τσάι να κρυώσει). Μη βάζετε το κομπούχα-μύκητα στο ζεστό νερό γιατί θα «πεθάνει» και απαγορεύεται να το βάλετε σε οποιοδήποτε μεταλλικό σκεύος. Γίνεται διαφορετικό, ανάλογα με το είδος της ζάχαρη (καστανή ή λευκή) και ανάλογα με την ποικιλία του πράσινου τσαγιού.
4. Ρίχνετε περίπου το 10% από το υγρό στο οποίο βρίσκεται ο μύκητας στο δοχείο και βάζετε τον μύκητα στο δοχείο.
5. Κλείνετε το δοχείο με την πετσέτα για να το προστατέψετε από σκόνη και έντομα. Το αφήνετε για 8 μέρες σε ζεστό και σκιερό μέρος. Δεν χρειάζεται φως.
6. Βγάζετε τον μύκητα από το βάζο με γάντια και το ρόφημα είναι έτοιμο.
7. Ξεπλένετε τον μύκητα προσεκτικά με νερό και ξεκινάτε από την αρχή.

Πόσο κομπούχα πρέπει να πίνετε;

• Δεν υπάρχει συγκεκριμένη δοσολογία. Ξεκινήστε πίνοντας 1 σφηνάκι κάθε μέρα το πρωί.
• Μετά από μία εβδομάδα προσθέστε μισό ποτήρι. Αυξήστε σταδιακά τη δοσολογία μέχρι να φτάσετε στα 2-3 ποτήρια ημερησίως.
• Το ρόφημα μπορεί να σας προκαλέσει αρχικά κάποιες παρενέργειες (όπως διάρροια). Σε αυτήν την περίπτωση, δώστε χρόνο στον οργανισμό σας να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, μειώνοντας προσωρινά τη δόση.