Είμαστε ανθεκτικοί με πολλούς τρόπους, αλλά υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι που μπορεί να μας προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα, αν δεν προσέχουμε. Μάλιστα από εκεί που δεν το περιμένουμε: όπως από έναν χυμό γκρέιπφρουτ!
Ο χυμός γκρέιπφρουτ που ίσως απολαμβάνετε με το πρωινό σας γεύμα, είναι νόστιμος, αρκετά υγιεινός και γεμάτος βιταμίνες και μέταλλα. Αλλά αν το αναμείξτε με κάποια φάρμακα, μπορεί να είναι δυνητικά θανατηφόρος.
Ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών έχει δείξει ότι μια κατηγορία χημικών ενώσεων που ονομάζονται φουρανοκουμαρίνες που βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις στο γκρέιπφρουτ μπορούν να μειώσουν ή να ενισχύσουν την πρόσληψη ορισμένων φαρμάκων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνονται ή να μειώνονται τα επίπεδα αυτών των φαρμάκων στον οργανισμό.
Οι δύο φουρανοκουμαρίνες που αλληλεπιδρούν με φάρμακα δεν βρίσκονται μόνο στα γκρέιπφρουτ. Η ένωση περγαμοτίνη μπορεί επίσης να βρεθεί στα πορτοκάλια και στο περγαμόντο και η διυδροξυμπεργαμοτίνη στα πορτοκάλια σεβίλλης, που χρησιμοποιείται συχνά για την παρασκευή μαρμελάδας.
Πώς δρα το γκρέιπφρουτ
Το σώμα σας παράγει ένα ένζυμο που ονομάζεται Cytochrome P450 3A4 (ή CYP3A4), κυρίως στο ήπαρ και το λεπτό έντερο. Αυτό το ένζυμο βοηθά το σώμα σας να διασπάσει μικρά ξένα μόρια, όπως τοξίνες ή φάρμακα, ώστε να μπορείτε να τα αποβάλετε. Παίζει καθοριστικό ρόλο στον μεταβολισμό πολλών φαρμάκων.
Οι φουρανοκουμαρίνες παρεμβαίνουν στην ικανότητα του σώματος να παράγει ή να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά το CYP3A4. Μόνο ένα ποτήρι χυμού γκρέιπφρουτ μπορεί να επηρεάσει το CYP3A4 και η επαναλαμβανόμενη κατανάλωση μειώνει τη δραστηριότητα του ήπατος του CYP3A4.
Αυτό, με τη σειρά του, παρεμβαίνει στην ικανότητα του σώματος να μεταβολίζει ορισμένα από του στόματος φάρμακα. Το φάρμακο εισέρχεται στο αίμα σας και παραμένει στο σώμα σας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προκαλώντας υπερδοσολογία ακόμη κι όταν έχετε λάβει τη σωστή δόση.
Ποια φάρμακα δεν πρέπει να λαμβάνονται με γκρέιπφρουτ – Ποιοι κινδυνεύουν
Σύμφωνα με τον FDA, η σοβαρότητα της αλληλεπίδρασης μπορεί να είναι διαφορετική ανάλογα με το άτομο, το φάρμακο και την ποσότητα του χυμού γκρέιπφρουτ που καταναλώνεται. Συστήνει στους ασθενείς να συζητούν με το γιατρό και το φαρμακοποιό τους αν το γκρέιπφρουτ (ή άλλα φρούτα και χυμοί) επιδρά και κατά πόσο δτα φάρμακα της αγωγής τους και αν επιτρέπεται κάποια συγκεκριμένη ποσότητα γκρέιπφρουτ κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Υπάρχουν φάρμακα που είναι ευρέως φάσματος που αλληλεπιδρούν με το γκρέιπφρουτ, όπως:
- για τη χοληστερόλη (στατίνες, ατορβαστατίνη, φελοδιπίνη)
- την υπέρταση (αναστολείς διαύλων ασβεστίου, νιφεδιπίνη)
- για τον καρκίνο
- κατά του άγχους
- για την καρδιά, αντιαρρυθμικά όπως η αμιωδαρόνη
- την κατάθλιψη
Η σοβαρότητα της αλληλεπίδρασης είναι σημαντική: Αρρυθμίες, ζάλη, εφίδρωση, δύσπνοια, υπόταση, γαστρεντερική αιμορραγία και νεφρική ανεπάρκεια είναι όλα επιπλοκές. Σε ακραίες αλλά και φαινομενικά σπάνιες περιπτώσεις, αυτές οι αλληλεπιδράσεις μπορεί να αποβούν μοιραίες.
Με ορισμένα φάρμακα, το γκρέιπφρουτ μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Με τη φεξοφεναδίνη, για παράδειγμα – ένα αντιισταμινικό – η κατανάλωση γκρέιπφρουτ μειώνει την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου. Αν και οι πιθανές παρενέργειες δεν είναι τόσο σοβαρές, σίγουρα δεν είναι ό,τι καλύτερο να μην έχει αποτέλεσμα το φάρμακο σας για την αλλεργία.
Εάν παίρνετε φαρμακευτική αγωγή, δεν χρειάζεται να αποφύγετε το γκρέιπφρουτ. Ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας τι πρέπει να γνωρίζετε για τις πιθανές αλληλεπιδράσεις και διαβάστε τις οδηγίες που παρέχονται με το φάρμακό σας.