Ναι, προβιοτικό κέτσαπ, δηλαδή σάλτσα που έχει υποστεί ζύμωση, καλά διαβάσατε! Ένας φανταστικός τρόπος να το προσθέσετε σε όσες συνταγές θέλετε και να μειώσετε τη δυσκοιλιότητα, με νόστιμο τρόπο.
Σκεφτήκατε ποτέ ότι ένα προβιοτικό κέτσαπ μπορεί να σας αλλάξει τη ζωή (ή τη γεύση εν πάσει περιπτώσει!).
Η προέλευση της κέτσαπ είναι πολύ διαφορετική από αυτή που μπορεί να έχετε στο ψυγείο σας. Χρονολογείται από τον 17ο αιώνα στην Κίνα και αποτελούνταν από μια πικάντικη σάλτσα με μείγμα ψαριών, ξιδιού και μπαχαρικών. Στη διάλεκτο Amoy της επαρχίας Fujian, ήταν γνωστό ως «kôe-chiap» ή «kê-chiap». Αρχικά, λοιπόν, η ντομάτα δεν ήταν μέρος της συνταγής.
Η σάλτσα αυτή δεν άργησε να έρθει στην Ευρώπη αφού οι Άγγλοι ανακάλυψαν πόσο νόστιμη ήταν. Με την άφιξη των νέων μπαχαρικών στη Δύση τον 17ο αιώνα, διαφορετικές εκδοχές κέτσαπ εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη, εμφανίζοντας ποικιλίες όπως κέτσαπ με μανιτάρια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εισήχθη η ντομάτα στη συνταγή δίνοντας μια γλυκιά πινελιά, αφού ο John Heinz ανακάλυψε την επιτυχία που είχε αυτή η σύνθεση στους καταναλωτές.
Πώς η ζύμωση των τροφών ευεργετεί την υγεία μας
Η ζύμωση είναι μια παναρχαία, φυσική διαδικασία συντήρησης της τροφής, και χρονολογείται από την εποχή που όχι μόνο δεν υπήρχε ψυγείο αλλά ούτε καν στη φαντασία του ανθρώπου. Με αυτήν τη φυσική διαδικασία μικροοργανισμοί, όπως οι μύκητες και τα βακτήρια, μετατρέπουν τους υδατάνθρακες, όπως το άμυλο και τα σάκχαρα, σε αλκοόλες και οξέα, τα οποία δρουν ως φυσικό συντηρητικό και δίνουν στο τρόφιμο μια διακριτική οξύτητα. Οι τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση:
1. Υποστηρίζουν το μικροβίωμα του εντέρου: Η επίδραση των τροφίμων που έχουν υποστεί ζύμωση στο μικροβίωμα του εντέρου έχει μελετηθεί και τεκμηριωθεί εκτενώς στην επιστημονική βιβλιογραφία.
2. Προάγουν την κινητικότητα του εντέρου και την πέψη: Η τακτική κατανάλωση τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση μπορεί να υποστηρίξει την κινητικότητα του εντέρου και την πέψη, μειώνοντας τη δυσκοιλιότητα. Ορισμένες τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση μπορεί επίσης να είναι πιο εύπεπτες από τις αντίστοιχές τους που δεν έχουν υποστεί ζύμωση.
Για παράδειγμα, η κατανάλωση ψωμιού με προζύμι έχει βρεθεί ότι οδηγεί σε λιγότερη παραγωγή αερίων, κοιλιακή δυσφορία και φούσκωμα και χαμηλότερο επίπεδο υδρογόνου στην αναπνοή σε σύγκριση με το ψωμί που δεν έχει υποστεί ζύμωση. (Τα υψηλά επίπεδα υδρογόνου σχετίζονται με την υπερανάπτυξη των βακτηρίων του λεπτού εντέρου)
3. Ενισχύουν τη θρεπτική αξία των τροφίμων: Η ζύμωση επηρεάζει την περιεκτικότητα των τροφίμων στα θρεπτιά συστατικά, μειώνοντας τα αντι-θρεπτικά συστατικά (φυτικές ενώσεις που μπορούν να μειώσουν ή να εμποδίσουν την απορρόφηση των ευεργετικών θρεπτικών συστατικών ενός τροφίμου από τον οργανισμό) ενώ ενισχύει τη βιοδιαθεσιμότητα των μικροθρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό μας.
4. Συμβάλλουν στην καλή διάθεση: Οι ανισορροπίες στο μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να συμβάλουν σε διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως το άγχος και η κατάθλιψη, καθώς η δυσβίωση του εντέρου προκαλεί χρόνια φλεγμονή. Τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση υποστηρίζουν την ψυχική υγεία μειώνοντας τα επίπεδα μικροβίων που προκαλούν φλεγμονή.
Η ζύμωση των τροφίμων αυξάνει επίσης τη βιοδιαθεσιμότητα ορισμένων φαινολικών φυτικών ενώσεων που ρυθμίζουν τη νευροδιαβίβαση.
Τέλος, τα προβιοτικά σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση δρουν απευθείας στις νευρικές οδούς του εγκεφάλου μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Αυτό το πολύπλοκο νευρικό δίκτυο συνδέει το εντερικό νευρικό σύστημα του εντέρου με το κεντρικό νευρικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου.
5. Βοηθούν τη γνωστική λειτουργία: Θα μπορούσε η κατανάλωση τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση να βελτιώσει τη γνωστική σας λειτουργία; Η προκαταρκτική έρευνα δείχνει ότι μπορεί!
Ο Lactobacillus pentosus, ένα προβιοτικό που απομονώθηκε από το kimchi, μπορεί να αναστείλει την εξασθένηση της μνήμης που προκαλείται από φάρμακα σε ποντίκια.
Σε μια δοκιμή σε ανθρώπους, με χρήση λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας, η κατανάλωση ενός προϊόντος ζυμωμένου γάλακτος πλούσιου σε προβιοτικά βρέθηκε ότι ρυθμίζει την εγκεφαλική δραστηριότητα.
Τέλος, μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή διαπίστωσε ότι ένα προϊόν σόγιας που είχε υποστεί ζύμωση μείωσε σημαντικά την ήπια γνωστική εξασθένηση και αύξησε τα επίπεδα του νευροτροφικού παράγοντα που προέρχεται από τον εγκέφαλο (BDNF) στο αίμα, σε σύγκριση με μια ομάδα που έλαβε εικονικό φάρμακο. Το BDNF διεγείρει τη νευροπλαστικότητα, την ικανότητα του εγκεφάλου μας να αναδιοργανώνεται και να δημιουργεί νέες νευρικές οδούς.
Συνταγή: Πώς να φτιάξετε το δικό σας προβιοτικό κέτσαπ
Η κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος Δέσποινα Μαρσέλου με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα νοσήματα, μοιράζεται μαζί μας τη δική της συνταγή για προβοτικό κέτσαπ.
Θα χρειαστείτε:
- 12 φλιτζάνια φρέσκες ντομάτες ψιλοκομμένες,
- 2 φλιτζάνια πιπεριές τσίλι ψιλοκομμένες χωρίς τους σπόρους,
- ¼ του φλιτζανιού αποξηραμένη ρίγανη,
- 2 κ.σ. κύμινο,
- 8 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο,
- 2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα,
- ¼ του φλιτζανιού θαλασσινό αλάτι.
Οδηγίες
- Φορέστε γάντια και αναμείξτε σε ένα μπολ τις ψιλοκομμένες ντομάτες, τις πιπεριές τσίλι, τη ρίγανη, το κύμινο, το σκόρδο και το κρεμμύδι.
- Βάλτε σταδιακά το μείγμα σας στο βάζο της ζύμωσης, κουνώντας το έντονα και πασπαλίζοντας θαλασσινό αλάτι. Φροντίστε το μείγμα να γεμίζει το βαζάκι μέχρι 3 εκατοστά κάτω από το τελείωμά του (χρειάζεται να αφήσετε λίγο χώρο) και ότι το υγρό που προκύπτει, να καλύπτει τα λαχανικά.
- Πιέστε το μείγμα και κρατήστε το κάτω από την άλμη που έχει δημιουργηθεί. Βάλτε το βάζο σας σε ένα ζεστό σημείο στην κουζίνα σας και αφήστε τη σάλτσα σας να ζυμωθεί για 3 με 5 μέρες.
- Ελέγχετε συχνά για να σιγουρευτείτε ότι η άλμη καλύπτει το μείγμα από τη μούχλα που μπορεί να μαζευτεί στην επιφάνεια.
- Ένας τρόπος για να σιγουρευτείτε ότι το κέτσαπ είναι έτοιμο, είναι να το δοκιμάσετε κατά τη διαδικασία ζύμωσης και να το μεταφέρετε στο ψυγείο όταν θα είστε ικανοποιημένοι με τη γεύση του.