Η δυσανεξία στη λακτόζη επηρεάζει ένα πολύ υψηλό ποσοστό ενηλίκων. Υπολογίζεται περίπου ότι το 65 % του πληθυσμού έχει μειωμένη ικανότητα πέψης της λακτόζης μετά τη βρεφική ηλικία.
Η λακτόζη είναι ένα είδος φυσικής ζάχαρης που υπάρχει στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, η οποία για να διασπαστεί και να αφομοιωθεί μέσα στον οργανισμό μας χρειάζεται ένα ένζυμο, τη λακτάση. Αν το λεπτό μας έντερο δεν παράγει αρκετή λακτάση, τότε παθαίνουμε δυσανεξία στη λακτόζη.
Δεν είναι το ίδιο με την αλλεργία στο γάλα, είναι περισσότερο ενόχληση και όχι μια υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πολλά άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί να καταναλώνουν μικρές ποσότητες από τα τρόφιμα που περιέχουν λακτόζη, χωρίς να έχουν κανένα σύμπτωμα.
Οι 6 πιο συχνές απορίες για τη δυσανεξία στη λακτόζη
Αν και πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο, πολλές φορές οι πάσχοντες αργούν να το εντοπίσουν, εν μέρει γιατί έχουν συνηθίσει να αντιμετωπίζουν το γάλα ως κάτι ευεργετικό για τον οργανισμό τους.
1. Ποια συμπτώματα πρέπει να μας υποψιάζουν;
Τα συμπτώματα δυσανεξίας στη λακτόζη εμφανίζονται συνήθως σε 30 λεπτά ή έως και 2 ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής που την περιέχει και αφορούν κυρίως το γαστρεντερικό σύστημα, όπως φούσκωμα, αέρια, διάρροια, ναυτία, ενώ πιο σπάνια εμφανίζονται και συμπτώματα όπως ημικρανία και ακμή.
2. Σε ποιες τροφές συναντάμε τη λακτόζη;
Η λακτόζη είναι ένα σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Για να αφομοιωθεί σωστά αυτό το σάκχαρο, το λεπτό έντερο πρέπει να παράγει επαρκείς ποσότητες του ενζύμου που ονομάζεται λακτάση.
3. Σε τι οφείλεται όμως η μειωμένη παραγωγή λακτάσης;
- Γενετικό/Οικογενειακό Ιστορικό: Η αδυναμία παραγωγής λακτάσης μπορεί μερικές φορές να είναι συγγενής (συνήθως στις περιπτώσεις που εμφανίζεται από την εφηβική ηλικία), ενώ παράλληλα υπάρχουν πληθυσμοί που εμφανίζουν δυσανεξία στην λακτόζη συχνότερα από άλλους.
- Ηλικία: Καθώς μεγαλώνουμε, η παραγωγή λακτάσης μειώνεται, οδηγώντας σε δυσανεξία άτομα που σε νεότερη ηλικία δεν είχαν εμφανή σημάδια δυσανεξίας στη λακτόζη.
- Παθολογικές καταστάσεις: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η δυσανεξία στη λακτόζη μπορεί επίσης να προκύψει από χειρουργική επέμβαση, τραυματισμό, ασθένεια, ακόμη και από ορισμένες θεραπείες. Συχνές παθήσεις που μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση της είναι η γαστρεντερίτιδα, η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα, η κοιλιοκάκη και η καντιτίαση. Ακόμη και περιπτώσεις γρίπης μπορεί να προκαλέσουν δυσανεξία (ωστόσο, συχνά τα συμπτώματα εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου). Επιπλέον, η λήψη φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων αντιβιοτικών για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, μπορεί να διαταράξει την υγεία του εντέρου και να συμβάλλει στη δυσανεξία στη λακτόζη.
- Στρες: Οι στρεσογόνες καταστάσεις είναι κοινώς αποδεκτό πως επηρεάζουν άμεσα την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος, προκαλώντας αρκετά συμπτώματα, μεταξύ αυτών και τη μειωμένη παραγωγή λακτάσης
4. Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της δυσανεξίας στη λακτόζη γίνεται συνήθως με τη λήψη ιστορικού, την κλινική εικόνα, με τεστ υδρογόνου αναπνοής και με την αντίδραση σε μια δοκιμαστική δίαιτα περιορισμού τροφίμων που περιέχουν λακτόζη.
5. Υπάρχει θεραπεία στη δυσανεξία στη λακτόζη;
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία για τη δυσανεξία στη λακτόζη, επειδή καμία θεραπεία δεν μπορεί να αυξήσει την ποσότητα λακτάσης που παράγει το λεπτό έντερο. Ωστόσο, με την κατάλληλη διατροφική παρέμβαση, τα συμπτώματα που προκαλούνται μπορούν να μειωθούν και σε αρκετές περιπτώσεις ακόμη και να εξαλειφθούν.
6. Πρέπει να αλλάξω τις διατροφικές μου συνήθειες;
Η διατροφική παρέμβαση αφορά τον περιορισμό ή τον αποκλεισμό (ανάλογα με την περίπτωση) του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων (τυρί, κρέμες τυριού, γιαούρτι κλπ), καθώς και συσκευασμένων, κονσερβοποιημένων και κατεψυγμένων τροφίμων που περιέχουν:
- Γάλα
- Λακτόζη
- Ορό γάλακτος -Τυρόπηγμα -Υποπροϊόντα γάλακτος -Σκόνη γάλακτος
Το θετικό είναι ότι πλέον υπάρχουν στην αγορά αρκετά γαλακτοκομικά προϊόντα χωρίς λακτόζη (Lactose Free) και έτσι τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη δεν στερούνται τροφές όπως το γάλα, το γιαούρτι, τα τυριά κλπ.
Δυσανεξία στη λακτόζη: 5 χρήσιμα tips
Δείτε ποιες διατροφικές αλλαγές θα βοηθήσουν την καθημερινότητα των δυσανεκτικών.
1. Χρησιμοποιήστε βιολογικά γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση
Σε ήπιες περιπτώσεις δυσανεξίας, τα γαλακτοκομικά που έχουν υποστεί ζύμωση βελτιώνουν την πεπτικότητα της λακτόζης, των λιπών και των πρωτεϊνών στα γαλακτοκομικά, αλλά επίσης συμβάλλουν και στην υγιή πέψη άλλων τροφίμων.
Το βιολογικό κεφίρ είναι η τέλεια λύση, καθώς είναι πλούσιο σε απαραίτητα αμινοξέα, βιταμίνες, μέταλλα, όπως μαγνήσιο, θειαμίνη, Β12, φυλλικό οξύ και το μυστικό δομικό των οστών, τη βιταμίνη Κ, η οποία βοηθά σημαντικά στο μεταβολισμό του ασβεστίου.
2. Δοκιμάστε κατσικίσιο γάλα
Για πολλούς ανθρώπους, το κατσικίσιο γάλα μπορεί να είναι πιο εύκολο για το πεπτικό σύστημα από το αγελαδινό. Αυτό συμβαίνει γιατί περιέχει λιγότερη λακτόζη και απορροφάται πιο εύκολα από τον οργανισμό, χωρίς να στερείται τίποτα συγκριτικά με το αγελαδινό γάλα, καθώς είναι πλούσιο σε φώσφορο, ασβέστιο, κάλιο, βιοτίνη και παντοθενικό οξύ.
3. Λάβετε πεπτικά ένζυμα που περιέχουν λακτάση
Η λακτάση είναι το ένζυμο που λείπει από την πεπτική οδό για άτομα που πάσχουν από δυσανεξία στη λακτόζη. Γι΄αυτό, το συμπλήρωμα πεπτικών ενζύμων μπορεί να βοηθήσει στη διάσπαση λιπών, υδατανθράκων και πρωτεϊνών, βοηθώντας στην αποτελεσματική λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
4. Προτιμήστε συμπλήρωμα με pροβιοτικά
Οι ζωντανές ή ενεργές καλλιέργειες στο γιαούρτι, το κεφίρ, τα ζυμωμένα λαχανικά (τουρσιά) και τα συμπληρώματα, συμβάλλουν στη διατήρηση ενός υγιούς πεπτικού συστήματος. Η αύξηση των υγιών βακτηρίων στο έντερό σας μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της μεγαλύτερης παραγωγής λακτάσης ή τουλάχιστον στην πέψη.
5. Προσθέστε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ
Πολλοί άνθρωποι που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη, έχουν επίσης έλλειψη βιταμίνης Κ, επομένως είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε αρκετή ποσότητα στην καθημερινή διατροφή σας. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ που μπορείτε να προσθέσετε στη διατροφή σας, είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, κρεμμύδια, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, μπρόκολο, αγγούρια αλλά και το κεφίρ», καταλήγει ο κ. Παπαλαζάρου.