Αποτελέσματα μελέτης συσχετίζουν τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας με σοβαρές λοιμώξεις. Ποιο απλό μέτρο μας προστατεύει.
Όταν αρρωσταίνουμε, σίγουρα δεν αποτελεί μια ευχάριστη κατάσταση, ωστόσο φαίνεται πως υπάρχουν λοιμώξεις που μπορούν να επηρεάσουν τον εγκέφαλό μας μακροπρόθεσμα. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Aging αναφέρει ότι οι σοβαρές λοιμώξεις, όπως η γρίπη, ο έρπης και οι λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού, συνδέονται με επιταχυνόμενη εγκεφαλική ατροφία και αυξημένο κίνδυνο άνοιας χρόνια αργότερα.
Άνοια: Τι επαναλαμβάνουν οι ασθενείς ένα χρόνο πριν τη διάγνωση – Αποκαλύπτει ποιοι κινδυνεύουν
Η τρέχουσα έρευνα αποτελεί ένα «άλμα πέρα από προηγούμενες μελέτες που είχαν ήδη συσχετίσει τη μόλυνση με την ευαισθησία στη νόσο του Αλτσχάιμερ» και παρέχει ένα «χρήσιμο σύνολο δεδομένων», όπως δήλωσε ο Ρούντι Τάνζι, καθηγητής νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντής του Κέντρου Εγκεφάλου McCance στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
Άλλες πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι το εμβόλιο κατά της γρίπης και το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα μειώνουν τον κίνδυνο επακόλουθης άνοιας σε όσους το κάνουν. Σοβαρές λοιμώξεις έχουν επίσης συνδεθεί με επακόλουθα εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια.
«Τα εμβόλια αποτελούν τη μεγαλύτερη προστασία τόσο από την οξεία λοίμωξη όσο και από τις μεταμολυσματικές επιπτώσεις», δήλωσε η Κρίστεν Φανκ, επίκουρη καθηγήτρια βιολογικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας που μελετά τη νευροφλεγμονή σε νευρομολυσματικές και νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με εγκεφαλική ατροφία και άνοια
Ακόμη και μικρές λοιμώξεις μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε. Οι πιο σοβαρές λοιμώξεις μπορούν, βραχυπρόθεσμα, να οδηγήσουν σε παραλήρημα, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με μακροπρόθεσμα γνωστικά προβλήματα. Οι ειδικοί έχουν αναφέρει ότι οι λοιμώξεις μπορεί να παίζουν ρόλο στις νευροεκφυλιστικές ασθένειες, ωστόσο αυτή η θεωρεία βρισκόταν μέχρι τώρα στο περιθώριο. Αυτό άλλαξε με την πανδημία του κορωνοϊού και τα δεδομένα για τις επιπτώσεις, όπως το long covid.
Τα αυξανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η σύνδεση «δεν φαίνεται να είναι συγκεκριμένη για κανένα είδος λοίμωξης, είτε είναι βακτηριακή είτε ιογενής», δήλωσε ο Κίναν Γουόυκερ, συγγραφέας της μελέτης. Ο Γουόυκερ και οι συνεργάτες του βασίστηκαν σε δεδομένα σε μια από τις πιο μακροχρόνιες μελέτες για την ανθρώπινη γήρανση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρακολούθησαν επίσης πώς άλλαξε ο όγκος του εγκεφάλου σε 982 γνωστικά φυσιολογικούς ενήλικες, με ή χωρίς ιστορικό λοίμωξης, κάνοντας επαναλαμβανόμενη νευροαπεικόνιση, ξεκινώντας από το 2009. Περίπου το 43% των συμμετεχόντων δεν είχαν ιστορικό λοιμώξεων.
Η Νο1 συνήθεια για να μειώσετε τον κίνδυνο άνοιας – Τι δείχνουν οι έρευνες
Από τους 15 τύπους λοιμώξεων που διερευνήθηκαν, έξι, συμπεριλαμβανομένης της γρίπης, του έρπητα, των λοιμώξεων της αναπνευστικής οδού και των λοιμώξεων του δέρματος, συσχετίστηκαν με επιταχυνόμενη απώλεια όγκου εγκεφάλου.
Η ατροφία του εγκεφάλου ήταν ιδιαίτερα έντονη στον κροταφικό λοβό, μια περιοχή που περιέχει τον ιππόκαμπο, ο οποίος είναι σημαντικός για τη μνήμη και εμπλέκεται στη νόσο του Αλτσχάιμερ. Με τη σειρά τους, οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις που σχετίζονται με την ατροφία του εγκεφάλου φαίνεται να αποτελούν παράγοντες κινδύνου για άνοια, σύμφωνα με τις αναλύσεις των ερευνητών.
Διαπίστωσαν ότι το ιστορικό λοιμώξεων συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ χρόνια αργότερα.
Ο αυξημένος κίνδυνος ήταν ακόμη υψηλότερος για την αγγειακή άνοια, η οποία είναι η δεύτερη πιο συχνή διάγνωση άνοιας μετά τη νόσο του Αλτσχάιμερ και προκαλείται από περιορισμό του αίματος στον εγκέφαλο.
Βιολογικοί δεσμοί μεταξύ εγκεφάλου και λοιμώξεων
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην καταλαβαίνουν πώς οι λοιμώξεις συνδέονται βιολογικά με τον αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Αλλά υπάρχουν ενδείξεις στο ανοσοποιητικό σύστημα. Γενικά, οι λοιμώξεις συσχετίστηκαν με αυξήσεις των παθογόνων πρωτεϊνών και μειώσεις στις προστατευτικές.
Έρπης ζωστήρας: Γιατί παρουσιάζει αύξηση στις νεαρές ηλικίες – Πώς να προστατευθείτε
Αυτή η μελέτη «ρίχνει φως σε πιθανές βιολογικές οδούς που στην πραγματικότητα οδηγούν στην αύξηση του κινδύνου άνοιας μετά από σοβαρές λοιμώξεις», δήλωσε η Σαρλότ Γουόρεν – Γκας, καθηγήτρια επιδημιολογίας στο London School of Hygiene and Tropical Medicine, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Η καλύτερη κατανόηση των πρωτεϊνών που εμπλέκονται μπορεί μια μέρα να οδηγήσει σε καλύτερη στόχευση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι πιο ήπιες λοιμώξεις δεν αποτελούν αιτία συναγερμού, καθώς τα δεδομένα αντλήθηκαν από ασθενείς που είχαν νοσοκομειακό αρχείο με τις λοιμώξεις τους, υποδεικνύοντας πιο σοβαρά κρούσματα, λένε οι ειδικοί.
Προηγούμενη έρευνα που διεξήχθη από τη Γουόρεν – Γκας και τους συνεργάτες της υποδηλώνει ότι οι πιο ήπιες λοιμώξεις αύξαναν τον κίνδυνο επακόλουθης άνοιας κατά περίπου 2%, ενώ οι λοιμώξεις που απαιτούσαν νοσηλεία σχεδόν διπλασίασαν τον κίνδυνο άνοιας.
Συμβουλές για τη μείωση του κινδύνου σοβαρών λοιμώξεων και άνοιας
Η έκθεση της Επιτροπής Lancet του 2024 για την άνοια παρουσιάζει 14 παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 45% των περιπτώσεων άνοιας. Για να μειώσουμε τον κίνδυνο άνοιας και να επιμηκύνουμε το εύρος της γνωστικής μας υγείας, μελέτες προτείνουν βήματα όπως η κοινωνικοποίηση, ο μετριασμός της κατανάλωσης αλκοόλ και η αντιμετώπιση της απώλειας ακοής.
Η μείωση του κινδύνου σοβαρών λοιμώξεων παραμένει σημαντική τόσο για τη βραχυπρόθεσμη όσο και για τη μακροπρόθεσμη υγεία, λένε οι ειδικοί.
Ανοσοποιητικό σύστημα και λοιμώξεις – Ποιοι παράγοντες μειώνουν την άμυνα του οργανισμού
Οι εμβολιασμοί είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη σοβαρών λοιμώξεων. Το εμβόλιο κατά της γρίπης και της Covid-19 μπορεί να μειώσει τις επιπλοκές, τις νοσηλείες και τον αριθμό των θανάτων από ιογενείς λοιμώξεις. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνιστούν επίσης το εμβόλιο του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) για όλους άνω των 75 ετών και για άτομα άνω των 60 ετών που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Επιπλέον, το CDC συνιστά δύο δόσεις του εμβολίου κατά του έρπητα ζωστήρα για όλους 50 ετών και άνω.