Άγνωστη φαίνεται ότι είναι η «Εγγραμματοσύνη Υγείας» για τους ασθενείς. Τι περιλαμβάνει και τι πρέπει να γίνει για να ενισχυθεί η ενημέρωση των ασθενών.
Οι εξελίξεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγείας είναι ραγδαίες με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να μην μπορεί πάντα να ακολουθήσει και αυτό έχει ως συνέπεια να προκύπτουν προβλήματα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, καθυστερήσεις και άγνοια των δικαιωμάτων των ασθενών.
Η Εγγραμματοσύνη Υγείας θεωρείται το «Αλφαβητάρι Υγείας» και «η Χάρτα Προσήλωσης στην Αγωγή» και πάνω σε αυτή τη βάση συζητήθηκαν δράσεις και μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά τη διάρκεια των εργασιών του Patients’ Summit 2024, της ετήσιας συνάντησης εκπροσώπων συλλόγων ασθενών από όλη τη χώρα, που διοργανώθηκε από την Ένωση Ασθενών Ελλάδας.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν 76 εκπρόσωποι συλλόγων ασθενών-μελών της Ένωσης, εκπροσωπώντας κάθε θεραπευτική κατηγορία, καθώς και στελέχη της Πολιτείας, ακαδημαϊκοί και φορείς δημόσιου τομέα. Στόχος της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων σε καίρια ζητήματα και προκλήσεις που αφορούν τη μεταρρύθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Συζητήθηκαν θέματα όπως: η ανάγκη βελτίωσης της ψηφιακής εγγραμματοσύνης, λαμβάνοντας υπόψη οικονομικές ανισότητες και το μορφωτικό επίπεδο. Εξετάστηκαν προτάσεις για την ενίσχυση της χρήσης της άυλης συνταγογράφησης και την βελτίωση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας.
Η Εγγραμματοσύνη Υγείας μεταξύ άλλων περιλαμβάνει πρόσβαση σε έγκυρες πληροφορίες υγείας, πρόσβαση σε κατάλληλη φροντίδα, επικοινωνία ασθενής-γιατρού, συμμετοχή των ασθενών στις αποφάσεις και πρόσβαση σε ψηφιακά περιβάλλοντα για κατανόηση και χρήση των υπηρεσιών υγείας.
Η σημασία της συμμετοχής των ασθενών στη λήψη αποφάσεων
Ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας Άρης Αγγελής, στην εισαγωγική του ομιλία εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας στο έργο της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας και τόνισε τη σημασία της συμμετοχής των ασθενών στη διαβούλευση και το σχεδιασμό όλων των πολιτικών, ενώ αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην συμμετοχή τους στη διαδικασία Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (HTA).
Ο κ. Αγγελής παρουσίασε αναλυτικά τη στρατηγική της Γενικής Γραμματείας για την ενδυνάμωση του Εθνικού Πλαισίου Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας και την Εναρμόνιση με το Νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2021/2282. Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε για το ρόλο και τη διαδικασία συμπερίληψης των Ενώσεων των Ασθενών στο νέο εθνικό πλαίσιο ενώ προτάθηκαν και βελτιώσεις στη μεθοδολογία βάσει της εμπειρίας των ασθενών.
Κεντρικό συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης του όρου «Εγγραμματοσύνη» καθώς δεν είναι κατανοητός στον ευρύτερο πληθυσμό.
Προς αυτή την κατεύθυνση η πρόταση για διοργάνωση ημερίδας με στόχο τη διαμόρφωση position paper με συμμετοχή της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας κρίθηκε κομβικής σημασίας. Στο πλαίσιο της συζήτησης τονίστηκε η σημασία του ρόλου των φαρμακοποιών στην εγγραμματοσύνη και την τήρηση αγωγής. Επιπλέον, συζητήθηκαν ιδέες για νέες ενδεχόμενες δράσεις Εγγραμματοσύνης για τα επόμενα 2 χρόνια και τρόποι με τους οποίους η Ένωση μπορεί να ενισχύσει την Προσήλωση στην Αγωγή και να συμβάλλει στη βελτίωση της Σχέσης Γιατρού-Ασθενή.
Σημαντική η καταγραφή των εμπειριών των ασθενών
Από την πλευρά της, η Λίλιαν-Βενετία Βιλδιρίδη, Γενική Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Υπουργείο Υγείας, υπογράμμισε τη σημασία της καταγραφής των εμπειριών των ασθενών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα και η ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και αναφέρθηκε στις προτεραιότητες σε ότι αφορά την ανάγκη πρόσληψης νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού και στη σημασία των Γραφείων Προστασίας Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας. Αναφερόμενη στον Εθνικό Χάρτη Υγείας, υπογράμμισε ότι στόχος είναι η δημιουργία εξειδικευμένων κέντρων, ώστε το μονοπάτι του ασθενή όπου και αν βρίσκεται στην Ελλάδα να είναι ξεκάθαρο και να ξέρει ο πολίτης ανάλογα με την ανάγκη του, που θα πάει.
Συστήματα Ηλεκτρονικής Υγείας
Η Ιωάννα Σαλαγιάννη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συστημάτων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ΗΔΙΚΑ Α.Ε. έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο MyHealth app και τις δυνατότητες πρόσβασης του Πολίτη στα δεδομένα Υγείας του μέσω αυτού, ενώ τονίστηκε η ανάγκη να γίνουν δράσεις επικοινωνίας από την Ένωση προς τον ευρύτερο πληθυσμό, καθώς οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν.
Αντίστοιχα, υπάρχει ανάγκη να επικοινωνηθεί στον ευρύτερο πληθυσμό και η δυνατότητα άυλης συνταγογράφησης, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού φαίνεται ότι δεν χρησιμοποιεί αυτή τη δυνατότητα λόγω ελλιπούς ενημέρωσης. Η συζήτηση βοήθησε τους εκπροσώπους των συλλόγων μελών να καταλάβουν καλύτερα το περιβάλλον όπως διαμορφώνεται και μέσω των νέων εθνικών έργων ψηφιακού μετασχηματισμού στην υγεία, όπως: το Ολοκληρωμένο Σύστημα Φροντίδας Ογκολογικών-Αιματολογικών Ασθενών, το Πρόγραμμα Πρόληψης Δημόσιας Υγείας “Σπύρος Δοξιάδης”, ενώ συζητήθηκαν και οι επόμενες δράσεις προληπτικής ιατρικής, οι ευρωπαϊκές δράσεις για την πρωτογενή και τη δευτερογενή χρήση των δεδομένων υγείας στις οποίες συμμετέχει η ΗΔΙΚΑ.
Πρόβλημα με την διαθεσιμότητα των ραντεβού ηλεκτρονικά στην ΠΦΥ
Εκτενή αναφορά έκανε η κ. Σαλαγιάννη στα συστήματα Ηλεκτρονικής Υγείας που βρίσκονται σε Παραγωγική Λειτουργία. Σε ότι αφορά το Εθνικό Διαδικτυακό Σύστημα Κλεισίματος Ιατρικών Ραντεβού οι συμμετέχοντες παρατήρησαν ότι η δυνατότητα να κλείνει ένας ασθενής το ιατρικό ραντεβού του ηλεκτρονικά για την ώρα είναι διαθέσιμη για τις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας, ενώ θα πρέπει μελλοντικά να δοθεί αυτή η δυνατότητα και σε δευτεροβάθμιο επίπεδο. Επιπλέον, τέθηκε ο προβληματισμός της διαθεσιμότητας των ραντεβού, καθώς σε πολλές περιπτώσεις έχει καταγραφεί ότι αυτά τελειώνουν από το πρωί με αποτέλεσμα επί της ουσίας οι ασθενείς να μην έχουν πρόσβαση. Ως εκ τούτου η Ένωση Ασθενών Ελλάδας θα συζητήσει περαιτέρω το θέμα με τους αρμόδιους φορείς για να ληφθούν περαιτέρω μέτρα.