Σοκάρουν τα στοιχεία για τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα. Ο φορέας ΚΛΙΜΑΚΑ, τονίζει ότι το 95% θα μπορούσε να έχει προληφθεί.
Η 10η Σεπτεμβρίου από το 2003 έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, μια μέρα αφιερωμένη στη συνειδητοποίηση και την κατανόηση ενός από τα πιο ευαίσθητα και πολυδιάστατα θέματα που αγγίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Μια μέρα ορόσημο με στόχο την ευαισθητοποίηση για το κρίσιμο ζήτημα της αυτοκτονίας και την ανάγκη λήψης άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψή της.
Η αυτοκτονία είναι μια σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία, με περισσότερους από 700.000 θανάτους κάθε χρόνο παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ υπάρχουν πολύ περισσότεροι άνθρωποι που κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας. Είναι η τρίτη αιτία θανάτου μεταξύ 15-29 ετών παγκοσμίως. Κάθε αυτοκτονία έχει εκτεταμένες κοινωνικές, συναισθηματικές και οικονομικές συνέπειες και επηρεάζει βαθιά άτομα και κοινότητες σε όλο τον κόσμο.
Το θέμα της τριετίας για την Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας για το 2024-2026 είναι «Αλλαγή της Αφήγησης για την Αυτοκτονία» με το κάλεσμα για δράση «Ξεκινήστε τη συνομιλία». Αυτό το θέμα στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της μείωσης του στίγματος και της ενθάρρυνσης ανοιχτών συνομιλιών για την πρόληψη των αυτοκτονιών.
Το κάλεσμα για δράση ενθαρρύνει όλους να ξεκινήσουν τη συζήτηση για την αυτοκτονία και την πρόληψη της αυτοκτονίας. Κάθε συζήτηση, όσο μικρή κι αν είναι, συμβάλλει σε μια κοινωνία που υποστηρίζει και κατανοεί.
Ξεκινώντας αυτές τις ζωτικής σημασίας συνομιλίες, μπορούμε να καταρρίψουμε τα εμπόδια, να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση και να δημιουργήσουμε καλύτερες κουλτούρες υποστήριξης, αναφέρει ο ΠΟΥ.
Αυτοκτονία: Ένα Διαρκές Ζήτημα Δημόσιας Υγείας-Στοιχεία για την Ελλάδα
Η αυτοκτονία αποτελεί την μοναδική θανατηφόρο ψυχιατρική κατάσταση, με περίπου 500 θανάτους ετησίως στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, αφήνοντας πίσω πάνω από 5.000 πενθούντες κάθε χρόνο. Παρόλα αυτά, οι αυτοκτονίες, διαχρονικά, είναι πολύ περισσότερες λόγω της υποκαταγραφής, ενώ οι μη θανατηφόρες απόπειρες εκτιμάται ότι είναι έως και 20 φορές περισσότερες από τις καταγεγραμμένες αυτοκτονίες, αναφέρει η ΚΛΙΜΑΚΑ.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα
- Η 24ωρη γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία 1018 δέχθηκε 20.750 κλήσεις το 2023
- Το 2021 αυτοκτόνησαν 467 άνθρωποι (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ)
- Περισσότερο από το 25% των αυτοκτονιών δεν καταγράφονται
- Οι μη θανατηφόρες απόπειρες είναι έως και 20 φορές περισσότερες από τις καταγεγραμμένες
- Τα έτη 2022-2023 και 2024 τουλάχιστον 1500 άτομα έχουν αυτοκτονήσει σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ
- 100 άτομα έχουν αυτοκτονήσει σε Μονάδες Υγείας την τελευταία δεκαετία (2013-2023)
- 56 από αυτές τις αυτοκτονίες είναι καταγεγραμμένες μόνο την τελευταία πενταετία (2019-2023)
- 72 αυτοκτονίες έχουν γίνει σε φυλακές ή κρατητήρια από το 2014 έως σήμερα
- 78 στελέχη των σωμάτων ασφαλείας και 52 των ενόπλων δυνάμεων ή στρατεύσιμοι έχουν αυτοκτονήσει από το 2014 έως σήμερα
- Την ίδια περίοδο έγιναν 57 αυτοκτονίες έχουν γίνει σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και 163 σε σημεία γνωστά ως hotspots αυτοκτονίας
Καινοτόμες Προσεγγίσεις στην Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ, με πολυετή παρουσία στον χώρο της ψυχικής υγείας, καλεί τους θεσμικούς φορείς, τους επαγγελματίες και ολόκληρη την κοινωνία να ενωθούν σε αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία, σύνθημα, «Κοινή Ευθύνη, Ουσιαστική Δράση-Ας ανοίξουμε έναν υπεύθυνο διάλογο».
Στο πλαίσιο αυτό η ΚΛΙΜΑΚΑ υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού υπενθυμίζοντας ότι η αυτοκτονία μπορεί να προληφθεί. «Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός. Το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να έχει προληφθεί», αναφέρει η ΚΛΙΜΑΚΑ.
Οι δράσεις ξεκίνησαν 3 Σεπτεμβρίου από τις πλατείες Συντάγματος και Κεραμεικού και θα κορυφωθούν με την κεντρική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο Λαϊκό Νοσοκομείο 10 Σεπτεμβρίου (11:00-13:00).
Στην εκδήλωση θα ανακοινωθεί και η έναρξη πιλοτικής εφαρμογής του πρώτου προγράμματος πρόληψης αυτοκτονιών εντός δημόσιας μονάδας υγείας στην Ελλάδα, την οποία θα χαιρετήσει με μήνυμα η Διεθνής Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας.
Το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, στο πλαίσιο του οποίου λειτουργούν η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018 καθώς και το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, αποτελεί τη μοναδική Μονάδα Ψυχική Υγείας στη χώρα η οποία, εδώ και περισσότερα από 16 χρόνια αναπτύσσει εξειδικευμένες υπηρεσίες, ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο στα πεδία της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών. Η Μονάδα λειτουργεί με την εποπτεία και χρηματοδότηση του Υπουργείου Υγείας και αποτελεί τον εθνικό εκπρόσωπο φορέα στη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (IASP).
Το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας να ενσωματώσει καινοτόμες μεθόδους πρόληψης, παρέχοντας εξατομικευμένες παρεμβάσεις που βασίζονται στις πιο σύγχρονες εξελίξεις των νευροεπιστημών και της επιγενετικής. Αυτές οι παρεμβάσεις δίνουν έμφαση στην αναγνώριση των αναγκών του κάθε ατόμου, την πρόληψη μέσα από προσυμπτωματικούς ελέγχους, και την έγκαιρη παρέμβαση σε κρίσιμες καταστάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΚΛΙΜΑΚΑ:
Παρέχει υπηρεσίες Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού (rTMS), για τη βελτίωση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων.
Ενσωματώνει πρωτοποριακά προγράμματα φαρμακογενετικής, επιτρέποντας την εξατομικευμένη φαρμακευτική θεραπεία με βάση το γονιδιακό προφίλ του κάθε ατόμου.
Αναπτύσσει πλατφόρμα AI: Η ΚΛΙΜΑΚΑ βρίσκεται στη διαδικασία ανάπτυξης μιας καινοτόμου πλατφόρμας, βασισμένης στην τεχνητή νοημοσύνη (AI), η οποία θα επιτρέπει στους χρήστες να λαμβάνουν άμεσες και επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις σχετικά με την αυτοκτονικότητα. Η πλατφόρμα αυτή θα λειτουργεί ως εργαλείο υποστήριξης για επαγγελματίες υγείας, καθώς και για άτομα που αναζητούν καθοδήγηση και πληροφόρηση, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της πρόληψης και της κατανόησης της αυτοκτονικής συμπεριφοράς.
Αναπτύσσει πρόγραμμα εικονικής πραγματικότητας (VR) για την προσομοίωση καταστάσεων κρίσιμων για την ψυχική υγεία, ενισχύοντας την κατανόηση και την ενσυναίσθηση.
Εφαρμόζει ηλεκτρονικό και τηλεφωνικό follow-up ασθενών. Τα κυριότερα οφέλη αυτού του καινοτόμου κλινικού εργαλείου είναι η δυνατότητα άμεσης, σταθερής παρακολούθησης, η συνέχιση της φροντίδας του ασθενούς (σε εθνική εμβέλεια), η μείωση του κίνδυνου της υποτροπής κ.α.
Εφαρμόζει τη Μέθοδο της Ψυχολογικής Αυτοψίας: Εδώ και χρόνια το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας εφαρμόζει την ψυχολογική αυτοψία, η οποία είναι μία από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους για τη κατανόηση των κοινωνικών, ψυχολογικών και βιολογικών χαρακτηριστικών των αυτοχείρων. Ο συνδυασμός της ψυχολογικής αυτοψίας με την ανάλυση των βιολογικών παραγόντων στην αυτοκτονία, τεκμηριωμένα μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά στην αποτελεσματικότητα της αναγνώρισης του αυτοκαταστροφικού ασθενούς και στη πρόληψη της αυτοκτονίας γενικότερα.
Λειτουργεί το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών: Το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών αποτελεί ένα σύστημα ερευνητικής καταγραφής το οποίο αναπτύχθηκε το 2007 από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας που λειτουργεί στο πλαίσιο της ΚΛΙΜΑΚΑ με σκοπό την αποτύπωση των τάσεων των αυτοκτονιών στην Ελλάδα σε πραγματικό χρόνο.
Η καινοτομία στις παρεμβάσεις πρόληψης της αυτοκτονίας απαιτεί ολιστικές προσεγγίσεις που συνδυάζουν τη γενετική, την ψυχική υγεία και την τεχνολογία. Με τη χρήση εξατομικευμένων ελέγχων και παρεμβάσεων η ΚΛΙΜΑΚΑ συνεχίζει να πρωτοπορεί, ενισχύοντας τη ψυχική υγεία και προστατεύοντας τη ζωή των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο.
\