Μπορεί η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) να θεραπευτεί; «Όχι» απαντούν οι ειδικοί. Όμως, επισημαίνουν ότι η διακοπή του καπνίσματος, η αντιμετώπιση τυχόν αλλεργιών και η τήρηση ενός προγράμματος ασκήσεων επιβραδύνουν την εξέλιξη της.
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή αλλιώς ΧΑΠ είναι η νόσος των καπνιστών και περιλαμβάνει τη χρόνια βρογχίτιδα και το πνευμονικό εμφύσημα. Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια δικαίως διεκδικεί τον τίτλο της επιδημίας του 21ου αιώνα, καθώς αποτελεί το μόνο νόσημα του οποίου η συχνότητα αυξάνεται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες. Παράλληλα είναι νόσημα που είναι συχνό και ένα τεράστιο ποσοστό ασθενών που πάσχουν από αυτό , το αγνοούν!
Η ΧΑΠ είναι η μόνη νόσος της οποίας η συχνότητα αυξάνεται σταθερά από το 1970 μέχρι σήμερα. Υπολογίζεται ότι, αν δεν αποδώσουν δραστικά οι στρατηγικές μείωσης του καπνίσματος παγκοσμίως, οι θάνατοι από ΧΑΠ θα αυξηθούν κατά 30% μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Υπολογίζεται ότι θα αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου παγκοσμίως μέχρι το έτος 2020.
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αναφέρεται ως μια πνευμονική διαταραχή που αποφράσσει τους αεραγωγούς σας. Αυτή η χρόνια πάθηση μπορεί να σας δυσκολέψει στην αναπνοή. Επηρεάζει σχεδόν 30 εκατομμύρια ανθρώπους μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα
Η ΧΑΠ είναι μια χρόνια ασθένεια και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν:
- Βήχας επίμονος για παραπάνω από έναν μήνατον χρόνο και κυρίως πρωινές ώρες.
- Αύξηση της παραγωγής του φλέματος.
- Δυσκολία στην αναπνοή κατά την κόπωση και σταδιακά και στην ηρεμία.
Πόσο γρήγορα εξελίσσεται η ΧΑΠ
Αν και είναι δυνατόν να επιβραδύνετε την εξέλιξη της, τα συμπτώματά σας τελικά θα επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου. Η ασθένεια ταξινομείται σε διάφορα στάδια για να βοηθήσει εσάς και τον γιατρό σας να κατανοήσετε την κατάσταση της νόσου σας και να αποφασίσετε για ένα σχέδιο θεραπείας.
Τα στάδια
Η σταδιοποίηση βασίζεται στην τιμή FEV1, δηλαδή την ποσότητα αέρα που μπορείτε να βγάλετε από τους πνεύμονές σας σε ένα δευτερόλεπτο.
Στάδιο GOLD 1: Ήπια ΧΑΠ. Η πνευμονική σας λειτουργία είναι τουλάχιστον 80% του αναμενόμενου.
Στάδιο GOLD 2: Η νόσος έχει εξελιχθεί σε μέτρια ΧΑΠ. Η πνευμονική σας λειτουργία είναι 50 έως 79% του αναμενόμενου.
Στάδιο GOLD 3: Σοβαρή ΧΑΠ. Η πνευμονική σας λειτουργία είναι 30 έως 49% του αναμενόμενου.
Στάδιο GOLD 4: Αυτό είναι το πιο σοβαρό στάδιο της ΧΑΠ. Η πνευμονική σας λειτουργία είναι μικρότερη από το 30% του αναμενόμενου.
Η θεραπεία διαμορφώνεται ανάλογα με το στάδιο της πνευμονικής λειτουργίας και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων
Ο ρόλος της έγκαιρης διάγνωσης
Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί. Η δύσπνοια και ο συνεχιζόμενος βήχας είναι οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αναζητούν ιατρική βοήθεια πριν από τη διάγνωση της ΧΑΠ.
Καθώς η νόσος εξελίσσεται, οι άνθρωποι παρατηρούν επιδεινούμενη δύσπνοια, σφίξιμο στο στήθος, συριγμό και συνήθως αυξημένο φλέγμα. Σε μεταγενέστερο στάδιο της ΧΑΠ, οι άνθρωποι θα εμφανίσουν όλα αυτά τα συμπτώματα μαζί με απώλεια όρεξης, απώλεια βάρους και κόπωση.
Όσο νωρίτερα διαγνωστεί η ΧΑΠ, τόσο το καλύτερο. Μόλις λάβετε τη διάγνωση, είναι σημαντικό να διακόψετε το κάπνισμα και να αξιολογήσετε τις επιλογές του τρόπου ζωής σας. Εάν συνεχίσετε να καπνίζετε, η κατάστασή σας θα εξελιχθεί πολύ πιο γρήγορα και θα μειώσει το προσδόκιμο ζωής σας.
2 βασικοί τρόποι αντιμετώπισης
Η υγιεινή διατροφή μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σας και την αντοχή σας. Επίσης θα βοηθήσουν πολύ και αυτά:
1 Κόψτε το κάπνισμα
Το κάπνισμα ευθύνεται για τη ΧΑΠ σε περίπου 85 έως 90% των περιπτώσεων. Εάν η διάγνωσή της είναι αποτέλεσμα του καπνίσματος, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να σταματήσετε το κάπνισμα. Αυτό θα συμβάλει στην επιβράδυνση της εξέλιξης της κατάστασής σας και θα βοηθήσει το σώμα σας να είναι πιο δεκτικό στη θεραπεία.
Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει επίσης τη φλεγμονή της αναπνευστικής σας οδού και βελτιώνει το ανοσοποιητικό σας σύστημα.
Οι ειδικοί λένε ότι το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Σε παλαιότερη έρευνα, απεδείχθη ότι τα άτομα με ΧΑΠ είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε αυτές τις λοιμώξεις, ιδίως στην πνευμονία. Όταν όμως οι ασθενείς σταμάτησαν το κάπνισμα, παρουσιάστηκαν αξιοσημείωτα οφέλη. Η αλλαγή των συνηθειών σας είναι εξίσου σημαντική για την επιτυχή διακοπή του καπνίσματος.
Ορισμένοι άνθρωποι βρίσκουν επίσης επιτυχία με τις εναλλακτικές λύσεις νικοτίνης που κυκλοφορούν χωρίς συνταγή, όπως το αυτοκόλλητο ή η τσίχλα. Αυτά μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε το επίπεδο κατανάλωσης νικοτίνης και να καταπολεμήσετε τη λαχτάρα ή άλλα συμπτώματα στέρησης. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα φάρμακα που μπορεί να σας βοηθήσουν να κόψετε το κάπνισμα.
Εναι επίσης σημαντικό να αποφεύγετε περιβαλλοντικούς παράγοντες που μπορεί να ερεθίσουν τους πνεύμονές σας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται το τρίχωμα των κατοικίδιων ζώων, η σκόνη και η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Είναι σημαντικό να διαχειρίζεστε τυχόν αλλεργίες που έχετε και προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα. Η αποφυγή όσων σας προκαλούν αλλεργία και η λήψη των κατάλληλων φαρμάκων μπορεί να μειώσει τις αναπνευστικές δυσκολίες.
2 Γυμναστείτε
Η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο αισθάνεστε, τον τρόπο που αναπνέετε και λειτουργείτε. Πιο συγκεκριμένα η άσκηση:
- ενδυναμώνει τους μυς
- βελτιώνει την κυκλοφορία
- βελτιώνει την αναπνοή
- ανακουφίζει από τις ενοχλήσεις των αρθρώσεων
- χαλαρώνει την ένταση
- αυξάνει την αντοχή
Τα περισσότερα άτομα με ΧΑΠ παρουσιάζουν δύσπνοια, η οποία μπορεί να δυσχεραίνει την εκτέλεση καθημερινών εργασιών ή τη σωματική δραστηριότητα. Εάν δεν ασκείστε, οι μύες σας θα αποδυναμωθούν.
Η καρδιά και οι πνεύμονές σας θα γίνουν λιγότερο ανεκτικοί στη δραστηριότητα, καθιστώντας δυσκολότερη την άσκηση. Για να το καταπολεμήσετε αυτό, είναι σημαντικό να παραμείνετε δραστήριοι. Προχωρήστε αργά μέχρι να αποκτήσετε δυνάμεις. Οι ασκήσεις που συνιστούν οι ειδικοί είναι:
- περπάτημα
- εναλλαγή μεταξύ καθιστής και όρθιας θέσης
- χρήση στατικού ποδηλάτου
- χρήση αλτήρων χειρός
- εκμάθηση ασκήσεων αναπνοής
Πριν αρχίσετε να ασκείστε, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Μπορεί να σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα πρόγραμμα άσκησης που να ταιριάζει στις ανάγκες σας. Εάν χρησιμοποιείτε οξυγόνο, μπορεί να σας καθοδηγήσει ο γιατρός σχετικά με το πως να το χρησιμοποιείτε κατά την άσκηση. Μπορεί να χρειαστεί να προσαρμόσετε το ρυθμό ροής του οξυγόνου σας για να προσαρμοστεί στην αυξημένη δραστηριότητά σας. Αν και η άσκηση έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη ζωή των ατόμων που πάσχουν από ΧΑΠ, δεν θα θεραπεύσει ή θα αντιστρέψει την κατάστασή σας.
Κάνοντας λίγο περισσότερο άσκηση κάθε μέρα θα αυξήσετε την αντοχή σας και θα βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας. Καλό είναι να γυμνάζεστε τρεις με τέσσερις ημέρες την εβδομάδα. Δεν πειράζει να ξεκινήσετε κάνοντας ασκήσεις διάρκειας 10 έως 15 λεπτών. Αν μπορείτε, ανεβείτε στα 30 έως 40 λεπτά ανά προπόνηση.