Η ολική έκλειψη Ηλίου στις 8 Απριλίου χαρακτηρίζεται το σημαντικότερο αστρονομικό γεγονός του 2024. Διαβάστε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία σας, αν μπορείτε να δείτε απευθείας τον ήλιο με γυμνά μάτια και ποια γυαλιά είναι κατάλληλα;
Σύμφωνα με τη NASA, η ολική ηλιακή έκλειψη συμβαίνει όταν το φεγγάρι περνάει ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη, μπλοκάροντας εντελώς τον ήλιο και βυθίζοντας τη γη στο σκοτάδι, σαν να είναι αυγή ή σούρουπο.
Η ηλιακή έκλειψη δεν θα είναι ορατή στην Ελλάδα, αλλά θα είναι ορατή σε ένα μεγάλο μέρος της Βόρειας και της Κεντρικής Αμερικής.
Ενώ η επικείμενη έκλειψη είναι αναμφίβολα συναρπαστική, υπάρχουν ορισμένες ανησυχίες για την ασφάλεια ειδικά αν αποφασίσουμε να την παρακολουθήσουμε.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την υγεία
Το να κοιτάς τον ήλιο με γυμνό μάτι είναι απίστευτα επικίνδυνο, λένε οι ειδικοί. Η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου είναι ικανή να καταστρέψει τον μαλακό ιστό στο πίσω μέρος των βολβών των ματιών σας και να προκαλέσει σοβαρή και μερικές φορές μόνιμη βλάβη στην όρασή σας.
«Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να κοιτάζετε απευθείας τον ήλιο» αναφέρει στο Yahoo Canada ο πρόεδρος του Καναδικού Συνδέσμου Οπτομετρών Dr. Martin Spiro. Και προσθέτει ότι «Αυτός είναι ένας κίνδυνος είτε πρόκειται για την ημέρα της έκλειψης είτε όχι».
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο σοβαρότερος κίνδυνος είναι η βλάβη του αμφιβληστροειδούς χιτώνα που μπορεί να προκαλέσει μέχρι και μόνιμη απώλεια όρασης. Η ηλιακή αμφιβληστροειδοπάθεια, όπως ονομάζεται, προκαλεί μεγάλες δυσκολίες στη «λεπτή» όραση, όπως η ανάγνωση ή η αναγνώριση προσώπων.
Μεγάλο κίνδυνο έχουν και τα παιδιά, αναφέρει ο Dr. Martin Spiro, τα οποία πρέπει να λαμβάνουν επιπλέον προφυλάξεις, καθώς οι κόρες των ματιών τους είναι μεγαλύτερες σε μέγεθος, οπότε είναι μεγαλύτερη και η έκθεση από τον ήλιο.
Οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να μην είναι στιγμιαίες, καθώς εμφανίζονται ώρες ή και ημέρες μετά την έκλειψη, ενώ έχουν άμεση σχέση με τη διάρκεια και τον χρόνο που κοιτάζει κάποιος απευθείας τον ήλιο.
«Όσο περισσότερο χρόνο και όσο πιο εκτεθειμένοι είστε και κοιτάτε τον ήλιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα μόνιμης βλάβης στο πίσω μέρος του ματιού» σημειώνει ο Dr. Martin Spiro.
Μην κοιτάτε ποτέ απευθείας τον ήλιο
Η έκλειψη είναι χειρότερη από το να κοιτάζετε απευθείας τον ήλιο μια κανονική ημέρα; Σίγουρα δεν είναι ποτέ καλό να κοιτάζετε απευθείας τον ήλιο, κυρίως επειδή μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στο πίσω μέρος του ματιού.
Είναι επικίνδυνο να το κάνετε και τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου. Τις κανονικές μέρες η λάμψη και η φωτεινότητα του ήλιου δεν μας “επιτρέπει” να τον βλέπουμε απευθείας. Μόλις κοιτάξουμε τον ήλιο, κατεβάζουμε αμέσως το βλέμμα και πολλές φορές «μαυρίζουν» τα μάτια μας γιατί μας ενοχλεί ο ήλιος.
Στην έκλειψη όμως, όταν ο ήλιος είναι μερικώς αποκλεισμένος, δεν αισθανόμαστε αμέσως την ενόχληση και είναι λιγότερο πιθανό να απομακρύνουμε άμεσα το βλέμμα μας. Η πιθανή βλάβη, όμως, παραμένει η ίδια!
«Είναι λιγότερο δυσάρεστο να κοιτάζουμε τον ήλιο κατά τη διάρκεια της έκλειψης, αλλά η ζημιά είναι η ίδια» τονίζει ο Dr. Martin Spiro.
Πώς να παρακολουθήσετε με ασφάλεια μια ηλιακή έκλειψη
Το καλό είναι ότι υπάρχει σωστός τρόπος για να παρακολουθήσετε με ασφάλεια μία ηλιακή έκλειψη.
Ο ασφαλέστερος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσετε ένα ζευγάρι γυαλιών που είναι ειδικά για την ηλιακή έκλειψη. Πρόκειται για γυαλιά ειδικά εγκεκριμένα για την προβολή της έκλειψης.
Προσοχή! Τα κανονικά γυαλιά ηλίου, ακόμη και αυτά με πολύ σκούρα απόχρωση, δεν προστατεύουν τα μάτια. Και σίγουρα δεν είναι ασφαλές να δείτε την έκλειψη από φωτογραφική μηχανή, φακό τηλεφώνου ή τηλεσκόπιο.
Σημαντικό είναι ακόμη, σύμφωνα με τους ειδικούς, να γνωρίζετε τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να φορέσετε τα ειδικά γυαλιά. Βάζετε πρώτα τα γυαλιά έκλειψης, ενώ δεν κοιτάτε τον ήλιο, και στη συνέχεια κοιτάτε τον ήλιο. Για να αφαιρέσετε τα γυαλιά σας, ο Dr. Martin Spiro συνιστά πρώτα να απομακρυνθείτε από τον ήλιο και στη συνέχεια να τα αφαιρέσετε.
Τέλος, τι πρέπει να κάνετε για να καταλάβετε ότι έχετε τα σωστά γυαλιά. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αστρονομική Εταιρεία, με τα κατάλληλα γυαλιά έκλειψης δεν θα πρέπει να μπορείτε να δείτε τίποτα άλλο. Θα βλέπετε μόνο αμυδρά πολύ φωτεινά φώτα. Αν μπορείτε να δείτε άλλα αντικείμενα, όπως οικιακά έπιπλα ή εικόνες στον τοίχο, τα γυαλιά σας δεν είναι αρκετά σκοτεινά και ασφαλή για την παρατήρηση του ήλιου!