Νέα έρευνα υποδηλώνει ότι τα παιδιά 2 ετών έχουν ανώτερη ικανότητα να ανακαλούν πράγματα που παρατήρησαν σε μια οθόνη σε σύγκριση με τα παιδιά 15 μηνών, ιδιαίτερα αν κοιμούνται εντός τεσσάρων ωρών μετά την εκμάθηση.
Η διάρκεια του ύπνου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συσχετίστηκε άμεσα με το πόσο καλά θυμούνταν το περιεχόμενο. Η εργασία, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Sleep Research, δείχνει ότι ο ύπνος παίζει καθοριστικό ρόλο στην εδραίωση της μνήμης, τη διαδικασία με την οποία οι βραχυπρόθεσμες αναμνήσεις μετατρέπονται σε μακροπρόθεσμες.
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ιδιαίτερα στα στάδια αργών κυμάτων και REM, ο εγκέφαλος αναδιοργανώνει και ενισχύει τις νευρικές συνδέσεις, κάνοντας τις αναμνήσεις πιο σταθερές και ανθεκτικές. Αυτή η διαδικασία βοηθά στην ενσωμάτωση νέων πληροφοριών με την υπάρχουσα γνώση, ενισχύοντας τη μάθηση και τη διατήρησή της. Κατά συνέπεια, ο επαρκής ύπνος είναι απαραίτητος για τη βέλτιστη λειτουργία της μνήμης και η στέρηση ύπνου μπορεί να βλάψει την εδραίωση της μνήμης και τη συνολική γνωστική απόδοση.
Οι επιστήμονες έχουν προτείνει διάφορες θεωρίες που εξηγούν τη νευροβιολογία αυτού του μηχανισμού, αλλά η ανώτερη θεωρία παραμένει άγνωστη. Οι επιπτώσεις του ύπνου στη μνήμη ειδικότερα στα βρέφη, είναι ακόμα αβέβαιες, με μια πρόσφατη μελέτη για το θέμα να παράγει αδιευκρίνιστα αποτελέσματα.
Διερευνώντας τις επιπτώσεις του ύπνου στην εδραίωση της μνήμης των βρεφών
Στη νέα τους μελέτη, η Neele Hermesch και οι συνεργάτες της ήθελαν να εξετάσουν εάν η βοήθεια και η καθοδήγηση των φροντιστών κατά την παρακολούθηση τηλεοπτικού περιεχομένου διευκολύνει τις επιπτώσεις του ύπνου στην εδραίωση της μνήμης σε βρέφη 15 και 24 μηνών. Διεξήγαγαν μια μελέτη χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της αναβαλλόμενης μίμησης, μια μέθοδο για την αξιολόγηση της ικανότητας ενός βρέφους να παρατηρεί μια ενέργεια και να την αναπαράγει αργότερα, ως μέτρο της μνήμης.
Η μελέτη περιλάμβανε 51 βρέφη 15 μηνών και 54 βρέφη 24 μηνών, με τα κορίτσια να αποτελούν περίπου το 45% των συμμετεχόντων. Τα βρέφη χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: μια που θα κοιμόταν μετά τη μάθηση, μια άλλη που δεν θα κοιμόταν και μια ομάδα ελέγχου. Τα βρέφη στην ομάδα του ύπνου έπρεπε να κοιμηθούν για τουλάχιστον 30 λεπτά εντός τεσσάρων ωρών μετά τη συνεδρία μάθησης.
Πριν από τη μελέτη, οι ερευνητές έδωσαν στους συμμετέχοντες μια συσκευή ανίχνευσης κίνησης στον καρπό που χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση του ύπνου, ένα tablet για την προβολή βίντεο, υλικά για τη δοκιμαστική συνεδρία και ένα μικρό δώρο συμμετοχής. Δύο συνεδρίες συνομιλίας μέσω βίντεο με βρέφη και τους φροντιστές τους προγραμματίστηκαν με διαφορά 24 ωρών.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι τα παιδιά ηλικίας 24 μηνών εμφάνισαν υψηλότερη ικανότητα από τα παιδιά 15 μηνών στην ανάκληση και τη μίμηση των ενεργειών που επιδείχθηκαν. Ενώ τα παιδιά 15 μηνών γενικά δυσκολεύονταν να μιμηθούν, τα 24 μηνών ήταν σε θέση να θυμούνται τις πράξεις ανεξάρτητα από τον ύπνο.
Ωστόσο, όσα κοιμόντουσαν έδειξαν μεγαλύτερη ακρίβεια από τους συνομηλίκους τους που δεν κοιμήθηκαν. Επίσης, όσο περισσότερο κοιμόντουσαν τα παιδιά 24 μηνών εντός του παραθύρου των τεσσάρων ωρών μετά τη μάθηση, τόσο καλύτερα ήταν στο να μιμηθούν τις ενέργειες-στόχους.
«Η παρούσα μελέτη δείχνει ότι ο ύπνος μπορεί επίσης να βοηθήσει τα βρέφη να θυμούνται πληροφορίες από οθόνες. Από θεωρητική άποψη, αυτά τα ευρήματα ρίχνουν περαιτέρω φως στον τρόπο επεξεργασίας του περιεχομένου της οθόνης στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο», ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης και κατέληξαν:
«Δεδομένου του αυξανόμενου ρόλου που διαδραματίζουν τα μέσα οθόνης στην καθημερινή ζωή των βρεφών, είναι απαραίτητο να αυξήσουμε την κατανόησή μας για τις πολύπλοκες σχέσεις μεταξύ ύπνου, μνήμης και μέσων για να παρέχουμε τεκμηριωμένη καθοδήγηση σε γονείς και επαγγελματίες».
Η μελέτη ρίχνει φως στις επιπτώσεις του ύπνου στην εδραίωση της μνήμης στα βρέφη. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι τα νήπια παρακολούθησαν δραστηριότητες που μπορεί να μην τους προκαλούσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η καθοδήγηση του φροντιστή κατά τη διάρκεια των συνεδριών ήταν επίσης πολύ βασική. Τα αποτελέσματα σε καταστάσεις όπου τα βρέφη θυμούνται δραστηριότητες πιο σημαντικές για αυτά και με πιο περίπλοκη καθοδήγηση από τους ενήλικες ενδέχεται να μην αποφέρουν ίδια αποτελέσματα.