Ο χρόνος είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας για ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, γιατί για κάθε δευτερόλεπτο που περνάει μετά την έναρξη του εγκεφαλικού επεισοδίου χάνονται εκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα και δισεκατομμύρια εγκεφαλικές συνάψεις.
Τι είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο;
Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ένα σοβαρό ιατρικό επείγον περιστατικό που συμβαίνει όταν υπάρχει ανεπάρκεια της ροής του αίματος στον εγκέφαλο ή αιμορραγία στην περιοχή αυτή.
Αυτό προκαλεί εγκεφαλική βλάβη, με επιπτώσεις που μπορεί να περιλαμβάνουν αδυναμία της μιας πλευράς του σώματος, αλλαγές στην όραση, προβλήματα ομιλίας, απώλεια συνείδησης και πολλά άλλα.
Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προκαλέσει αναπηρία ή θάνατο. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε αμέσως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο και να λάβετε ιατρική φροντίδα.
Πιιοι είναι οι τύποι του εγκεφαλικού επεισοδίου
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι με ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, που οφείλονται στη διακοπή της παροχής αίματος σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου. Ωστόσο, τα αίτια ποικίλλουν και η διάρκεια των συμπτωμάτων μπορεί να είναι πολύ σύντομη έως μόνιμη.
Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο: Περιλαμβάνει απόφραξη ή διακοπή της παροχής αίματος σε μια αρτηρία ή σε έναν μικρό αρτηριακό κλάδο που τροφοδοτεί με αίμα μια περιοχή του εγκεφάλου.
Όταν τα εγκεφαλικά κύτταρα που κανονικά θα τροφοδοτούνταν από αυτή την αρτηρία παρουσιάζουν έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών, υφίστανται ισχαιμική βλάβη και πεθαίνουν, οδηγώντας σε σωματικά ή γνωστικά προβλήματα.
Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο: Οφείλεται σε αιμορραγία μιας αρτηρίας στον εγκέφαλο. Όταν η αρτηρία αιμορραγεί, θα προκαλέσει πρήξιμο, πίεση και ισχαιμική βλάβη. Η περιοχή του εγκεφάλου που κανονικά τροφοδοτείται με αίμα από το αιμοφόρο αγγείο που διαρρέει δεν θα λάβει επαρκή παροχή αίματος και θα υποστεί ισχαιμική βλάβη. Γενικά, τα αποτελέσματα των αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων είναι χειρότερα από τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια, αλλά τα αποτελέσματα εξαρτώνται από την εντόπιση και το μέγεθος του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο: Πρόκειται για ένα αναστρέψιμο εγκεφαλικό επεισόδιο που συμβαίνει όταν υπάρχει μια σύντομη διακοπή της ροής του αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου. Η προσωρινή ισχαιμία προκαλεί συμπτώματα που υποχωρούν πλήρως εντός 24 ωρών (συνήθως εντός λίγων δευτερολέπτων ή λεπτών). Δεν υπάρχει μόνιμη ισχαιμική βλάβη επειδή η ροή του αίματος αποκαθίσταται αυθόρμητα.
Οι παράγοντες κινδύνου είναι οι ίδιοι με εκείνους για ένα εγκεφαλικό επεισόδιο και ένα παροδικό ιχαιμικό επεισόδιο είναι συχνά ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι κάποιος κινδυνεύει να πάθει εγκεφαλικό επεισόδιο. Ορισμένες φορές, αποκαλείται μικροεγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά ένας καλύτερος όρος είναι “σχεδόν” εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ποια είναι τα σημάδια ενός εγκεφαλικού επεισοδίου;
Τα πρώιμα σημάδια και συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να περιλαμβάνουν μούδιασμα, αδυναμία, αλλαγές στην όραση και ζάλη.
Μερικές φορές ένα άτομο που έχει υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο αδυνατεί να επικοινωνήσει και οι άλλοι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω του πρέπει να καλέσουν άμεσα τον γιατρό.
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό συμβαίνει επειδή μπορεί να επηρεαστεί οποιαδήποτε περιοχή του εγκεφάλου. Τα ανεπαίσθητα σημάδια ενός εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνουν:
- Κόπωση
- Ζαλάδα
- Ναυτία
Τα σημάδια στις γυναίκες
Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της ζωής τους σε σχέση με τους άνδρες. Ένας λόγος μπορεί να οφείλεται στο μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής των γυναικών. Η εγκυμοσύνη, τα αντισυλληπτικά χάπια και η μετεμμηνοπαυσιακή ορμονοθεραπεία είναι επίσης παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο.
Τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου είναι συνήθως τα ίδια για τα άτομα κάθε φύλου, αλλά οι γυναίκες μπορεί να έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ανεπαίσθητα σημάδια εγκεφαλικού επεισοδίου.
Που οφείλεται το εγκεφαλικό επεισόδιο
Διάφορες συνήθειες του τρόπου ζωής μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Το κάπνισμα είναι ιδιαίτερα επιβλαβές για τα αιμοφόρα αγγεία και μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τρόπος ζωής: Παράγοντες κινδύνου από τον τρόπο ζωής περιλαμβάνουν: υπερβολική χρήση αλκοόλ, καθιστικός τρόπος ζωής με ελάχιστη σωματική δραστηριότητα, έντονο στρες, ανθυγιεινή διατροφή,
Ιατρικό ιστορικό: Οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου. Επίσης, η αθηροσκλήρωση, η οποία προκαλεί στένωση και σκλήρυνση των αρτηριών, είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου. Η αθηροσκλήρωση στην καρδιά, στις καρωτίδες και στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου είναι ιδιαίτερα πιθανό να οδηγήσει σε διακοπή της ροής του αίματος εντός του εγκεφάλου. Οι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να οδηγήσουν σε αθηροσκλήρωση περιλαμβάνουν: Υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της νόσου των καρδιακών βαλβίδων, της καρδιακής ανεπάρκειας και του ακανόνιστου ρυθμού, όπως η κολπική μαρμαρυγή, διαβήτης, υψηλά επίπεδα λίπους και χοληστερόλης, παχυσαρκία.
Προχωρημένη ηλικία
Χρόνια φλεγμονώδης νόσος
Σοβαρές λοιμώξεις
Αγγειακή νόσος
Καρκίνος
Πώς διαγιγνώσκονται τα εγκεφαλικά επεισόδια;
Τα εγκεφαλικά επεισόδια διαγιγνώσκονται με βάση τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση. Συνήθως είναι απαραίτητη η διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων. Οι διαγνωστικές εξετάσεις για το εγκεφαλικό επεισόδιο περιλαμβάνουν:
- Απεικόνιση του εγκεφάλου: Μια αξονική τομογραφία εγκεφάλου μπορεί συχνά να εντοπίσει την περιοχή ενός αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου εντός των πρώτων ωρών της αιμορραγίας. Η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου (MRI) μπορεί να εντοπίσει τις πρώιμες, ανεπαίσθητες αλλαγές ενός ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.
- Αγγειογραφία: Η αγγειογραφία είναι μια απεικονιστική εξέταση που εξετάζει τα αιμοφόρα αγγεία. Οι αγγειογραφίες των εγκεφαλικών αγγείων μπορεί να περιλαμβάνουν
- Αγγειογραφία υπολογιστικής τομογραφίας (CTA) ή αγγειογραφία μαγνητικού συντονισμού (MRA). Αυτές οι εξετάσεις μπορούν να εντοπίσουν δομικές ανωμαλίες ή θρόμβο αίματος στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.
- Εξετάσεις αίματος: Το εγκεφαλικό επεισόδιο δεν διαγιγνώσκεται με εξέταση αίματος, αλλά μπορεί να εντοπιστούν παράγοντες κινδύνου, όπως η υψηλή χοληστερόλη ή ο διαβήτης.
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα: Το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι μια γρήγορη, μη επεμβατική εξέταση που εξετάζει τον καρδιακό ρυθμό. Μπορεί να εντοπίσει ανωμαλίες που σχετίζονται με ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό, καρδιακή προσβολή ή καρδιακή ανεπάρκεια.
- Ηχοκαρδιογράφημα: Το ηχοκαρδιογράφημα, που αναφέρεται επίσης ως υπερηχοκαρδιογράφημα, είναι μια μη επεμβατική εξέταση που εξετάζει τη δομή και την κίνηση της καρδιάς. Μπορεί να ανιχνεύσει καρδιακά προβλήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
- Υπερηχογράφημα καρωτίδων: Είναι μια μη επεμβατική εξέταση που εξετάζει τις αρτηρίες στο λαιμό που οδηγούν στον εγκέφαλο. Η στένωση ή η νόσος αυτών των αρτηριών μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο.
Μερικές φορές οι απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου ανιχνεύουν επίσης προηγούμενα ασυμπτωματικά (χωρίς συμπτώματα) εγκεφαλικά επεισόδια.
Τι πρέπει να κάνετε τα πρώτα λεπτά
Ενεργήστε ταχύτατα! Η αναγνώριση των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού επεισοδίου επικεντρώνεται στο πρόσωπο, χέρι, ομιλία, στο χρόνο, ως εξής:
Πρόσωπο: Παρατηρούνται αλλαγές, όπως ένα πεσμένο βλέφαρο, ένα ανομοιόμορφο χαμόγελο, σάλια ή πεπλατυσμένη πλευρά του προσώπου.
Χέρι: Εντοπίζεται πρόβλημα στην κίνηση του ενός χεριού ή του ενός ποδιού. Το αδύναμο άκρο μπορεί να παραλύσει εντελώς ή να “πέσει” καθώς το άτομο προσπαθεί να το σηκώσει. Μερικές φορές το άτομο μπορεί να αισθάνεται μυρμήγκιασμα ή καρφίτσες και βελόνες στη μία πλευρά του σώματος.
Ομιλία: Η γλώσσα και η επικοινωνία συχνά επηρεάζονται με ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, με συγκεχυμένη ομιλία, δυσκολία στη χρήση των σωστών λέξεων, στην άρθρωση.
Χρόνος: Η άμεση ιατρική φροντίδα είναι ζωτικής σημασίας. Οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θανάτου και αναπηρίας.
Πώς να προλάβετε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο
Η πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων αποτελεί κρίσιμο μέρος της διατήρησης της υγείας όλων. Η διενέργεια των συνιστώμενων προληπτικών εξετάσεων μπορεί να εντοπίσει τους παράγοντες κινδύνου.
Η αποφυγή των παραγόντων κινδύνου είναι αποτελεσματική στη μείωση των πιθανοτήτων ενός πρώτου εγκεφαλικού επεισοδίου ή ενός επαναλαμβανόμενου εγκεφαλικού επεισοδίου. Ακόμη και αν έχετε ήδη υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, δεν είναι ποτέ αργά για να ξεκινήσετε την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου. Ένα επαναλαμβανόμενο εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να επιδεινώσει το βαθμό αναπηρίας.
“Ασπίδα” προστασίας η πρόληψη
- Σταματήστε το κάπνισμα εάν διατηρείτε αυτή την βλαβερή συνήθεια.
- Λάβετε φάρμακα για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση).
- Φροντίστε τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα, εάν έχετε διαβήτη.
- Διαχειριστείτε τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και λίπους με δίαιτα, και φαρμακευτική αγωγή ανάλογα με τις ανάγκες.
- Λάβετε θεραπεία για καρδιακές παθήσεις, όπως ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού, καρδιακή ανεπάρκεια ή στεφανιαία νόσο.
- Λάβετε θεραπεία για την καρωτιδική αρτηριοπάθεια.
- Διατηρείστε θεραπεία για χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις.