Η καρδιακή προσβολή ή το έμφραγμα του μυοκαρδίου συμβαίνει όταν σημειωθεί απόφραξη σε μια στεφανιαία αρτηρία, η οποία επηρεάζει τη ροή του πλούσιου σε οξυγόνο αίματος προς την καρδιά σας.
Η καρδιακή προσβολή αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό. Η μπλοκαρισμένη ή μειωμένη ροή αίματος προς την καρδιά προκαλεί βλάβη στον καρδιακό μυ. Εάν η ροή του αίματος δεν αποκατασταθεί γρήγορα, ο καρδιακός μυς θα πάψει να λειτουργεί.
Ποια είναι τα συμπτώματα καρδιακής προσβολής
- Πόνος στο στήθος (στηθάγχη)
- Πόνος ή δυσφορία στον αυχένα σας
- Πόνος ή δυσφορία στα χέρια, τους ώμους ή την πλάτη
- Δυσπεψία ή αίσθημα πνιγμού
- Δύσπνοια
- Ιδρώτας, ιδιαίτερα κρύος ιδρώτας
- Ναυτία ή εμετός
- Ελαφρύ κεφάλι ή ζάλη
- Αδυναμία
- Άγχος
- Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός
Ο ξαφνικός πόνος στο στήθος είναι το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα καρδιακής προσβολής, αλλά δεν τον εμφανίζουν όλοι οι άνθρωποι. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν μόνο ήπια συμπτώματα που εμφανίζονται σταδιακά.
Συμπτώματα: άνδρες vs γυναικών
Ενώ τα συμπτώματα καρδιακής προσβολής μπορεί να ποικίλλουν ευρέως, οι άνδρες και οι γυναίκες συνήθως παρουσιάζουν κάποιες γενικές διαφορές.
Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν ασαφή ή άτυπα συμπτώματα, όπως κόπωση, διαταραχές ύπνου, άγχος, δύσπνοια ή πόνο στα χέρια, την πλάτη, τον αυχένα, τη γνάθο ή το στομάχι χωρίς δυσφορία στο στήθος. Μπορεί επίσης να εμφανίσουν δυσπεψία ή αίσθηση πίεσης ή δυσφορίας στο στήθος τους, αντί για πόνο.Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις γυναίκες να προσέχουν πιθανά σημάδια καρδιακής προσβολής που μπορεί να μην εμπίπτουν στα κλασικά συμπτώματα και να αναζητούν άμεσα ιατρική περίθαλψη αν ανησυχούν.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
Οι περισσότερες καρδιακές προσβολές προκαλούνται από στεφανιαία νόσο (ΣΝ), κατά την οποία οι αρτηρίες στενεύουν και σκληραίνουν λόγω της συσσώρευσης μιας λιπαρής ουσίας που ονομάζεται πλάκα.
Η πλάκα είναι ένας συνδυασμός λίπους, χοληστερόλης και άλλων ουσιών που μπορεί να συσσωρευτεί στην εσωτερική επένδυση των τοιχωμάτων των αρτηριών σας. Αυτή η συσσώρευση είναι γνωστή ως αθηροσκλήρωση, μια σκλήρυνση των αρτηριών.
Η ροή του αίματος προς την καρδιά μπορεί να διακοπεί εντελώς ή να μειωθεί σοβαρά όταν ένας θρόμβος αίματος σφηνωθεί σε οποιαδήποτε αρτηρία που έχει προηγουμένως στενέψει από συσσώρευση πλάκας.
Λιγότερο συχνά, οι καρδιακές προσβολές μπορεί να προκληθούν από σπασμό ή σύσφιξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας. Οι σπασμοί μπορεί να σχετίζονται με το κάπνισμα, την υψηλή αρτηριακή πίεση, την απόσυρση αλκοόλ, τα διεγερτικά φάρμακα αναψυχής ή την έκθεση σε υπερβολικό κρύο ή στρες.
Τρεις συχνοί παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Υψηλή χοληστερόλη ή τριγλυκερίδια στο αίμα
- Κάπνισμα
Τι αυξάνει την πιθανότητα να πάθετε καρδιακή προσβολή
Κάποιοι παράγοντες κινδύνου αυξάνουν την πιθανότητα να πάθετε καρδιακή προσβολή:
- Άν είστε άνδρας ηλικίας 45 ετών και άνω
- Αν είστε γυναίκα ηλικίας 55 ετών και άνω
- Αν είστε παχύσαρκος
- Αν έχετε διαβήτη
- Αν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου
- Αν δεν γυμνάζεστε
- Αν έχετε έντονο στρες
- Αν κάνετε χρήση ψυχαγωγικών διεγερτικών ουσιών (συμπεριλαμβανομένης της κοκαΐνης και των αμφεταμινών)
- Αν πάσχετε από κάποιο αυτοάνοσο νοσήματα (όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο λύκος)
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής με το να μην καπνίζετε, να παραμείνετε σωματικά δραστήριοι, να τρώτε μια υγιεινή για την καρδιά διατροφή και να διατηρείτε υπό έλεγχο το βάρος, την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερόλη σας.
Διάρκεια των συμπτωμάτων
Εάν εμφανίζετε συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν καρδιακή προσβολή για περισσότερο από πέντε λεπτά, είναι σημαντικό να αναζητήσετε αμέσως επείγουσα ιατρική βοήθεια.
Μην καθυστερείτε τη θεραπεία περιμένοντας να δείτε αν τα συμπτώματά σας θα υποχωρήσουν. Ακόμη και αν τα συμπτώματά σας υποχωρήσουν ή αλλάξουν, μπορεί να έχει σημειωθεί σημαντική βλάβη στην καρδιά σας.
Όσο νωρίτερα χορηγηθεί θεραπεία, τόσο λιγότερο πιθανό είναι ένα έμφραγμα να προκαλέσει σημαντική ή μακροχρόνια βλάβη στον καρδιακό σας μυ.
Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι καθυστερούν τη θεραπεία μιας καρδιακής προσβολής κατά αρκετές ώρες, αυξάνοντας τον κίνδυνο μακροχρόνιας αναπηρίας ή θανάτου.
Ανάλογα με τις θεραπευτικές σας ανάγκες, μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτείτε στο νοσοκομείο για αρκετές ημέρες ή και περισσότερο.
Τύποι και πρόγνωση της καρδιακής προσβολής
Έμφραγμα του μυοκαρδίου (STEMI): Πρόκειται για τον πιο θανατηφόρο τύπο καρδιακής προσβολής. Συμβαίνει όταν μια στεφανιαία αρτηρία αποφράσσεται πλήρως. Προκαλείται σημαντικά μειωμένη ροή αίματος προς την καρδιά. Ως αποτέλεσμα, περιοχές του καρδιακού μυός δεν λετουργούν.
Το STEMI είναι η συντομογραφία του ST segment elevation myocardial infarction (έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανύψωση του τμήματος ST). Αυτό αναφέρεται σε αλλαγές που μπορούν να φανούν σε ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα.
Έμφραγμα (NSTEMI): Αυτός ο τύπος καρδιακής προσβολής συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς την καρδιά μέσω μιας στεφανιαίας αρτηρίας περιορίζεται σοβαρά, αλλά μπορεί να μην έχει αποκλειστεί εντελώς. Το NSTEMI σημαίνει έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς ανύψωση του τμήματος ST. Ορισμένες φορές αποκαλείται ήπια καρδιακή προσβολή, προκαλεί συνήθως μικρότερη βλάβη στην καρδιά από την καρδιακή προσβολή STEMI.
Σιωπηλή καρδιακή προσβολή: Ορισμένοι άνθρωποι παθαίνουν καρδιακή προσβολή με ήπια, σύντομα συμπτώματα ή ακόμη και χωρίς καθόλου αξιοσημείωτα συμπτώματα, γι’ αυτό και είναι γνωστή ως σιωπηλή καρδιακή προσβολή. Αν και δεν περιλαμβάνουν σοβαρά συμπτώματα, οι σιωπηλές καρδιακές προσβολές δεν είναι καθόλου ακίνδυνες. Μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στον καρδιακό μυ.
Οι σιωπηλές καρδιακές προσβολές αντιπροσωπεύουν περίπου το 45% όλων των καρδιακών προσβολών.
Οι σιωπηλές καρδιακές προσβολές είναι πιο συχνές στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Ίσως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες τείνουν να έχουν άτυπα συμπτώματα που μπορεί να περάσουν απαρατήρητες ή να αγνοηθούν.
Οι εξετάσεις
Ηλεκτροκαρδιογράφημα: ανιχνεύει εάν τα ηλεκτρικά σήματα από την καρδιά είναι μη φυσιολογικά, υποδεικνύοντας καρδιακή προσβολή σε εξέλιξη ή ενδείξεις παλαιάς καρδιακής προσβολής.
Αιματολογικές εξετάσεις: ανιχνεύουν πρωτεΐνες ή ένζυμα που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματός σας όταν η καρδιά έχει υποστεί βλάβη από καρδιακή προσβολή.
Δοκιμή αντοχής (τεστ κοπώσεως): Η δοκιμή αντοχής μετρά την ικανότητα της καρδιάς να ανταποκρίνεται στη αυξημένη ζήτηση αίματος από το σώμα υπό πίεση.
Ακτινογραφία θώρακα: Δίνει πληροφορίες για την κατάσταση της καρδιάς και των πνευμόνων και μπορεί να ανιχνεύσει τυχόν ανωμαλίες, όπως η συσσώρευση υγρών στους πνεύμονες, πιθανώς από καρδιακή ανεπάρκεια.
Καρδιακή ηλεκτρονική τομογραφία CT: Δίνει λεπτομερείς 3D εικόνες της καρδιάς, οι οποίες δίνουν πληροφορίες για τη συσσώρευση πλάκας στις στεφανιαίες αρτηρίες και για τις εσωτερικές δομές της καρδιάς, όπως οι βαλβίδες και το πάχος των τοιχωμάτων τους.
Εάν επιβεβαιωθεί η καρδιακή προσβολή, οι γιατροί θα ζητήσουν πρόσθετες απεικονιστικές εξετάσεις για να βοηθήσουν στην καθοδήγηση της θεραπείας σας
-
- Ηχοκαρδιογράφημα
- Αγγειογραφία
- Καρδιακή αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία
- Καρδιακός καθετηριασμός: μια τεχνική που μπορεί να δώσει διαγνωστικές πληροφορίες, αλλά χρησιμοποιείται και ως θεραπεία. Πρόκειται για μια επεμβατική διαδικασία που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση εμπλοκών στην καρδιά, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καρδιακή προσβολή.
Οι θεραπείες
Χορήγηση εξειδικευμένης θεραπείας με στόχο τη διάλυση του θρόμβου.
Στο αιμοδυναμικό εργαστήριο εφαρμόζονται τεχνικές όπως αγγειοπλαστική με μπαλόνι και τοποθέτηση stent.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση by-pass, κατά την οποία ο καρδιοχειρουργός χρησιμοποιεί αιμοφόρα αγγεία από άλλες περιοχές του σώματός σας για να αποκαταστήσει τη ροή του αίματος γύρω από τις φραγμένες αρτηρίες προς την καρδιά σας.