Στην ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης για την αντιμετώπιση πιθανής έξαρσης κρουσμάτων ιλαράς στην Ελλάδα, στοχεύουν τα μέτρα του ΕΟΔΥ.
Στη χώρα μας, η τελευταία επιδημική έξαρση ιλαράς σημειώθηκε το 2017-2018 με περισσότερα από 3200 κρούσματα, ενώ τα έτη 2022 και το 2023 δεν αναφέρθηκε κανένα κρούσμα.
Εντός του 2024 καταγράφηκαν 2 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα που αφορούσαν σε ενήλικες με πρότερη επαφή με άτομο που διαμένει σε χώρα με έξαρση κρουσμάτων ιλαράς. Διερευνάται η πιθανότητα και άλλων δύο κρουσμάτων μεταξύ των επαφών των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό).
Με βάση τα διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα και την υψηλή μεταδοτικότητα του νοσήματος η πιθανότητα εμφάνισης κρουσμάτων κρίνεται υψηλή.
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα οροεπιδημιολογικής μελέτης αποτύπωσης της ανοσίας έναντι της ιλαράς το διάστημα 2020-2021, η ανοσία του Ελληνικού πληθυσμού κρίνεται ικανοποιητική αφού το 89.8% των συμμετεχόντων στη μελέτη είχαν αντισώματα έναντι της ιλαράς (προστασία από τη νόσο), είτε μέσω παρελθούσας νόσησης ή μέσω εμβολιασμού.
Στην παρούσα φάση δεν υφίσταται λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας, τονίζει ο ΕΟΔΥ, όμως οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση και ο πληθυσμός της χώρας μας να είναι ενήμερος και να ακολουθήσει τις συστάσεις των αρμοδίων αρχών.
Ομάδα εργασίας για την ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης
Με απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας και με πρωτοβουλία του Προέδρου του ΕΟΔΥ Καθ. Χ. Χατζηχριστοδούλου συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας για την ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού και την αντιμετώπιση πιθανών κρουσμάτων ιλαράς, υπό το συντονισμό της Καθηγήτριας Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, μέλους της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών (ΕΕΕ) και αναπληρωματικού μέλους ΔΣ ΕΟΔΥ, Βασιλικής Παπαευαγγέλου.
Στην ομάδα εργασίας συμμετέχουν η Καθηγήτρια και Πρόεδρος της ΕΕΕ Μαρία Θεοδωρίδου, η Πρόεδρος ΔΣ της ΜΚΟ «Υγεία για ‘Όλους» Ελένη Σωτηροπούλου, καθώς και στελέχη του Υπουργείου Υγείας και του ΕΟΔΥ.
Η σύσταση της ομάδας εργασίας κρίθηκε σκόπιμη καθώς υπάρχουν αναφορές για έξαρση κρουσμάτων ιλαράς στη Ρουμανία με περισσότερα από 3.000 δηλωθέντα κρούσματα, στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστρία.
Την Παρασκευή 2.2.2024 πραγματοποιήθηκε η πρώτη διαδικτυακή συνάντηση των μελών της ομάδας εργασίας με σκοπό να εκτιμηθεί ο κίνδυνος έξαρσης κρουσμάτων στη χώρα μας και να προταθούν συγκεκριμένες δράσεις πρόληψης και ελέγχου της διασποράς του νοσήματος.
Για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο έξαρσης κρουσμάτων ιλαράς αποφασίστηκαν τα εξής μέτρα:
Ενημέρωση του πληθυσμού για τον έλεγχο της εμβολιαστικής του κάλυψης και την έγκαιρη ολοκλήρωση του εμβολιασμού με δύο δόσεις, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, σε περίπτωση που δεν έχει αυτός ολοκληρωθεί και δεν υπάρχει προηγούμενη καταγεγραμμένη νόσηση.
Επιπλέον δράσεις ενημέρωσης με τη συνεργασία των ΥΠΕ, των Δήμων και των τοπικών ιατρικών συλλόγων στις περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
Συνεργασία του ΕΟΔΥ με τη ΜΚΟ «Υγεία για Όλους» για τη διενέργεια μαζικού εμβολιασμού σε καταυλισμούς Ρομά με τη συνδρομή των ΚΟΜΥ. Για το σκοπό αυτό ο ΕΟΔΥ θα προμηθευτεί εμβόλια ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας.
Ενημέρωση κέντρων φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, παρότι οι φιλοξενούμενοι είναι κατά κανόνα εμβολιασμένοι, εξαιτίας της κινητικότητας του πληθυσμού και του συγχρωτισμού που ευνοεί τη μετάδοση.
Ενημέρωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και εκτίμηση της εμβολιαστικής τους κάλυψης.
Ενημέρωση ταξιδιωτών ώστε να ολοκληρώνουν τον εμβολιασμό έναντι της ιλαράς πριν από το ταξίδι τους, ιδιαίτερα αν πρόκειται να ταξιδέψουν σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων, σε συνεργασία με τα ταξιδιωτικά γραφεία τουρισμού.
Αποφασίστηκε η Ομάδα εργασίας να συνεδριάζει κατά τακτά χρονικά διαστήματα για το συντονισμό των αναφερόμενων δράσεων με βάση και τα δεδομένα των συστημάτων επιτήρησης του ΕΟΔΥ.
Συναγερμός στην Ευρώπη
Τριακονταπλάσια κρούσματα ιλαράς καταγράφηκαν στην Ευρώπη μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2023 σε σχέση με το 2022, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και καλεί να εντατικοποιηθεί η εκστρατεία εμβολιασμού.
Μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2023, περισσότερα από 30.000 κρούσματα καταγράφηκαν σε 40 κράτη. Το 2022, είχαν καταγραφεί 941 κρούσματα.
Που οφείλεται η έκρηξη κρουσμάτων
Ο ιός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού που παράγονται όταν άρρωστοι βήχουν και φτερνίζονται.
Τα διεθνή ταξίδια, σε συνδυασμό με τη μείωση των παγκόσμιων ποσοστών εμβολιασμού, πιθανότατα βρίσκονται πίσω από την έκρηξη κρουσμάτων, λένε οι ειδικοί. Τα κρούσματα που προκύπτουν κυρίως από εισαγόμενα κρούσματα μολύνουν ομάδες του πληθυσμού που έχουν χαμηλά επίπεδα ανοσίας. Όλα τα άτομα που δεν έχουν νοσήσει ή δεν έχουν εμβολιασθεί είναι επίνοσα στην ιλαρά. Η ιλαρά είναι εξαιρετικά μεταδοτική και υπολογίζεται ότι το 90% των μη ανοσοποιημένων ατόμων που εκτίθενται σε ένα μολυσματικό άτομο θα προσβληθεί από τη νόσο.