Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος μετά τον καρκίνο του μαστού που προσβάλλει γυναίκες ηλικίας 15-44 ετών στην ΕΕ.
Κάθε χρόνο, καταγράφονται περίπου 33.000 περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στην ΕΕ και 15.000 θάνατοι, σύμφωνα με το ECDC. Η κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι μια επίμονη μόλυνση της γεννητικής οδού από ορισμένους συγκεκριμένους τύπους του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV).Ο HPV ευθύνεται για τις περισσότερες περιπτώσεις αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας, οι οποίες μπορούν περαιτέρω να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Ο εμβολιασμός κοριτσιών και αγοριών κατά του HPV μπορεί να αποτρέψει λοιμώξεις από τον HPV και κατά συνέπεια ασθένειες που σχετίζονται με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων και στα δύο φύλα.
Τι είναι ο HPV
Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι μια ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται κυρίως σεξουαλικά με άμεση επαφή με ένα μολυσμένο άτομο. Είναι η πιο κοινή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη παγκοσμίως.
Υπάρχουν περισσότεροι από 100 τύποι ιών HPV. Περίπου 40 μπορούν να μολύνουν τα γεννητικά όργανα. Τουλάχιστον 14 τύποι HPV, που ταξινομούνται ως «υψηλού κινδύνου», μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες. Οι τύποι HPV «υψηλού κινδύνου» μπορούν επίσης να προκαλέσουν καρκίνους του πρωκτού και των γεννητικών οργάνων, καθώς και ορισμένους καρκίνους της κεφαλής και του τραχήλου, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες.
Οι τύποι HPV «χαμηλού κινδύνου» μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού.
Ποια είναι τα συμπτώματα του HPV
Στις περισσότερες περιπτώσεις, μια λοίμωξη από HPV εξαφανίζεται από μόνη της χωρίς να προκαλεί εμφανή συμπτώματα ή προβλήματα. Ωστόσο, μερικές φορές η μόλυνση από τον HPV μπορεί να επιμείνει και να προκαλέσει μετά από μερικά χρόνια προβλήματα.
Πώς μεταδίδεται ο HPV
Ο HPV μεταδίδεται με άμεση επαφή, κυρίως σεξουαλική, με κάποιον που έχει τον ιό.
Ποιος κινδυνεύει από τον HPV
Όποιος είναι σεξουαλικά ενεργός κινδυνεύει να προσβληθεί από HPV.
Πώς μπορεί να προληφθεί ο HPV
Ο εμβολιασμός κοριτσιών και αγοριών κατά του HPV μπορεί να αποτρέψει λοιμώξεις και κατά συνέπεια ασθένειες που σχετίζονται με τον ιό και στα δύο φύλα, συμπεριλαμβανομένων των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού, του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων καρκίνων που προκαλούνται από τον HPV.
Η χρήση προφυλακτικών δεν είναι 100% αποτελεσματική στην πρόληψη της μετάδοσης του ιού. Αυτό συμβαίνει επειδή ο HPV μπορεί επίσης περιστασιακά να μολύνει το περιβάλλον δέρμα που δεν προστατεύεται από το προφυλακτικό.
Η σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και ο ιστός στον τράχηλο που περιγράφεται ως «προκαρκινικός» μπορούν να εντοπιστούν έγκαιρα μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και να αντιμετωπιστούν. Άλλοι καρκίνοι που σχετίζονται με τον HPV είναι επίσης θεραπεύσιμοι όταν διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται έγκαιρα, αλλά δεν υπάρχουν ειδικά προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για αυτούς.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα για την κάλυψη του παιδικού και του εφηβικού πληθυσμού.
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών προτείνει ως ηλικία έναρξης του εμβολιασμού έναντι του HPV αγοριών και κοριτσιών, 9 έως 11 ετών.
Σε περίπτωση που ο εμβολιασμός και για τα δύο φύλα δεν πραγματοποιηθεί στη συνιστώμενη ηλικία, μπορεί να γίνει αναπλήρωση (catch-up) του εμβολιασμού με πλήρη αποζημίωση σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 15-18 ετών μέχρι τέλος του 2024.