Η μακροχρόνια έλλειψη ύπνου είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων.
O ύπνος, μαζί με τη λήψη τροφής, νερού και την αναπνοή είναι βασικές ανάγκες του οργανισμού μας και η μακροχρόνια έλλειψη ύπνου είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, που περιλαμβάνει τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο, την άνοια και τον σακχαρώδη διαβήτη. Ο ανεπαρκής ύπνος αυξάνει την όρεξη, με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει, εκτός των άλλων, σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας με αποτέλεσμα μείωση της απόδοσή μας στην εργασία ή στις σπουδές και σοβαρά τροχαία ατυχήματα.
Η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει την πάχυνση των αιμοφόρων αγγείων, των αρτηριών και των κοιλιών στην καρδιά που τελικά οδηγεί σε καρδιακή ανεπάρκεια. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Preventive Cardiology διαπίστωσε επίσης ότι οι άνθρωποι που υποφέρουν από έλλειψη ύπνου έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή και άλλα καρδιαγγειακά προβλήματα σε σχέση με όσους κοιμούνται αρκετά.
Άλλη μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας (NIH), ο κύκλος ύπνου-αφύπνισης στο σώμα μας, γνωστός και ως κιρκάδιος ρυθμός, παίζει κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση ενός υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος. Η παραγωγή και η απελευθέρωση αντισωμάτων και κυτταροκινών, που ρυθμίζουν την ανοσολογική απόκριση, συμβαίνουν σε βέλτιστα επίπεδα εάν υπάρχει μια ελάχιστη διαταραχή στον κιρκάδιο ρυθμό μας. Επιπλέον, οι μειωμένες ποσότητες ύπνου μπορούν να προκαλέσουν αρνητικό αντίκτυπο στις λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως η κινητοποίηση των λευκοκυττάρων και η διαφοροποίηση των Τ-κυττάρων.
Ο καλός ύπνος είναι απαραίτητος για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς οι πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την σειρά των ανοσολογικών αντιδράσεων μεταφέρονται στον οργανισμό κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ωστόσο ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων κοιμάται πλέον λιγότερο από επτά ώρες που θεωρείται το ελάχιστο για να μην υπάρξουν προβλήματα υγείας από την έλλειψη ύπνου. Τα τελευταία 50 χρόνια, η μέση διάρκεια ύπνου στο δυτικό κόσμο έχει μειωθεί κατά δύο ώρες περίπου.
Υπολογίζεται ότι το τουλάχιστον 27% του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από αυπνία, το 14% έχει χρόνια αϋπνία.
Πόσο ύπνο χρειαζόμαστε;
Το πόσος ύπνος είναι αρκετός διαφέρει από άτομο σε άτομο, αλλά οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται επτά έως οκτώ ώρες τη νύχτα.
Η βέλτιστη ποσότητα ύπνου για τους περισσότερους ενήλικες είναι επτά έως οκτώ ώρες καλός ύπνος κάθε βράδυ.
Οι έφηβοι χρειάζονται εννέα έως 10 ώρες ύπνου.
Τα παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να χρειάζονται 10 ή περισσότερες ώρες ύπνου.
Επιπλοκές από την έλλειψη ύπνου
Ο ύπνος είναι τόσο σημαντικός για την υγεία όσο η υγιεινή διατροφή και η τακτική σωματική δραστηριότητα. Όποιος κι αν είναι ο λόγος για τον οποίο χάνετε ύπνο, η αϋπνία μπορεί να σας επηρεάσει τόσο ψυχικά όσο και σωματικά.
Τα άτομα με αϋπνία αναφέρουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής σε σύγκριση με άτομα που κοιμούνται καλά. Μελέτες έχουν συσχετίσει την επίμονη αϋπνία με τα καρδιολογικά νοσήματα, ενώ έχει φανεί ότι συσχετίζεται και με άλλες ασθένειες, όπως ο καρκίνος του προστάτη.
Παράλληλα, έχει διαπιστωθεί ότι η έλλειψη ύπνου διαταράσσει τον ανθρώπινο μεταβολισμό και μειώνει το ρυθμό καύσης των θερμίδων. Αποτέλεσμα; παχυσαρκία, καθώς ο οργανισμός καίει λιγότερες θερμίδες κατά τη διάρκεια του διαταραγμένου ύπνου από ό, τι συνήθως, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η τάση για παχυσαρκία. Οι επιπλοκές της αϋπνίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αυξημένος κίνδυνος και σοβαρότητα μακροχρόνιων ασθενειών ή καταστάσεων, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση και οι καρδιακές παθήσεις
- Χαμηλότερη απόδοση στη δουλειά ή στο σχολείο
- Επιβράδυνση του χρόνου αντίδρασης κατά την οδήγηση και υψηλότερος κίνδυνος ατυχημάτων
- Διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή ή κατάχρηση ουσιών