Μια νέα θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ έδειξε δυνατότητες στις πρώτες δοκιμές σε ανθρώπους, σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο The New England Journal of Medicine.
Ερευνητές από το Ινστιτούτο Νευροεπιστημών Rockefeller του Πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια ανακάλυψαν ότι συνδυάζοντας εστιασμένους υπερήχους με θεραπείες αντισωμάτων, μπόρεσαν να επιταχύνουν την αφαίρεση πλακών β-αμυλοειδούς από τον εγκέφαλο ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ.
Η μη φυσιολογική συσσώρευση πρωτεϊνών β-αμυλοειδούς είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου Αλτσχάιμερ, καθώς αυτές οι πρωτεΐνες συγκεντρώνονται για να σχηματίσουν πλάκες που παρεμβαίνουν στους νευρώνες στον εγκέφαλο.
Αποτελεσματικότερη παροχή φαρμάκων στον εγκέφαλο
Οι θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων κατά του β-αμυλοειδούς, όπως το aducanumab και το lecanemab, έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην απομάκρυνση αυτών των πλακών και στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.
Ωστόσο, μέχρι τώρα, τα φάρμακα περιορίζονταν από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να εμποδίζει τις επιβλαβείς ουσίες να φτάσουν στον εγκέφαλο. «Μια μελέτη σαν αυτή είναι σημαντική γιατί καταδεικνύει ότι μπορεί να υπάρχουν ασφαλείς τρόποι για να αυξηθεί η παροχή φαρμάκων στον εγκέφαλο χωρίς σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις», σημειώνουν οι ερευνητές.
Περισσότερο από το 98% των φαρμάκων μπλοκάρονται από τον φραγμό, πράγμα που σημαίνει ότι οι ασθενείς χρειάζονται υψηλότερες δόσεις και συχνότερες θεραπείες, σημείωσαν οι ερευνητές.
Σε αυτή τη μελέτη, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα σύστημα εστιασμένου υπερήχου (FUS) για να ανοίξουν προσωρινά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, επιτρέποντας στα αντισώματα να έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε περιοχές του εγκεφάλου με μεγάλη συγκέντρωση πλακών β-αμυλοειδούς.
Τα αποτελέσματα της θεραπείας μετά από έξι μήνες
Μετά από έξι μήνες θεραπείας με αντισώματα, οι συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν κατά μέσο όρο 32% μεγαλύτερη μείωση στις πλάκες β-αμυλοειδούς σε περιοχές όπου ανοίχτηκε ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός σε σύγκριση με περιοχές όπου το φάρμακο χρησιμοποιήθηκε χωρίς υπέρηχο.
«Αυτή ήταν η πρώτη μελέτη για την ανθρώπινη ασφάλεια και σκοπιμότητα σε τρεις συμμετέχοντες που αποδεικνύει ότι το άνοιγμα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού μπορεί να επιταχύνει την εκκαθάριση των πλακών β-αμυλοειδούς», δήλωσε στο Fox News ο επικεφαλής της μελέτης Δρ. Ali Rezai, διευθυντής του Ινστιτούτου Νευροεπιστημών Rockefeller (RNI) στο WVU και πρόσθεσε:
«Ο μη επεμβατικός εστιασμένος υπέρηχος είναι μια διαδικασία που επιτρέπει τη στοχευμένη παροχή θεραπευτικών ουσιών στον εγκέφαλο που μπορεί δυνητικά να επιταχύνει το όφελος της θεραπείας με αντισώματα στη νόσο Αλτσχάιμερ».
Οι τρεις ασθενείς, ηλικίας μεταξύ 59 και 77 ετών, είχαν όλοι ήπια νόσο Αλτσχάιμερ. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, έλαβαν έξι μηνιαίες εγχύσεις του αντισώματος aducanumab. Μετά από κάθε θεραπεία, ο εστιασμένος υπέρηχος χρησιμοποιήθηκε για να ανοίξει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό στα σημεία με υψηλότερη συσσώρευση πλάκας.
Ασφάλεια και πιθανή κίνδυνοι της θεραπείας
Ενώ υπάρχουν ορισμένοι πιθανοί κίνδυνοι που σχετίζονται με τη χρήση υπερήχων, όπως οίδημα εγκεφάλου και αιμορραγία, ο Δρ. Rezai είπε ότι αυτές οι επιπτώσεις δεν παρατηρήθηκαν σε αυτή τη μελέτη.
«Επαληθεύσαμε με μαγνητικές τομογραφίες ότι το άνοιγμα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού ήταν προσωρινό και έκλεισε 24 έως 48 ώρες μετά τη διαδικασία FUS», ανέφερε. Οι μειώσεις στις πλάκες β-αμυλοειδούς επαληθεύτηκαν σε σαρώσεις PET.
Αυτό ήταν το πρώτο βήμα προς μεγαλύτερες μελέτες, στις οποίες οι ερευνητές θα είναι σε θέση να αξιολογήσουν περισσότερους ασθενείς και μεγαλύτερες περιοχές του εγκεφάλου, σημείωσε ο Δρ. Rezai. Στην επόμενη φάση της κλινικής δοκιμής, η θεραπεία με υπερήχους θα συνδυαστεί με το lecanemab, ένα άλλο αντίσωμα κατά του β-αμυλοειδούς.