Όσοι ανησυχούν διαρκώς για την ανάπτυξη μιας θανατηφόρας ασθένειας -άνθρωποι που χαρακτηρίζονται ως υποχόνδριοι- έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν νωρίτερα από άλλους, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Psychiatry.
Ερευνητές στη Σουηδία ερεύνησαν τα αποτελέσματα στην υγεία των ατόμων με την αγχώδη διαταραχή που ονομάζεται υποχονδρίαση, η οποία χαρακτηρίζεται από υπερβολικό φόβο για ασθένεια.
Ενώ πολλοί άνθρωποι ανησυχούν μήπως αρρωστήσουν, εκείνοι με υποχονδρίαση βλέπουν την καθημερινότητά τους να διαταράσσεται από το άγχος και ερμηνεύουν σχεδόν κάθε φυσιολογική σωματική αίσθηση ως σημάδι ασθένειας.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές άντλησαν δεδομένα από το Σουηδικό Εθνικό Μητρώο Ασθενών, το οποίο κατέχει στατιστικά στοιχεία για ασθένειες για όλους τους ασθενείς στη Σουηδία. Οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Karolinska παρακολούθησαν 42.000 άτομα για δύο δεκαετίες -συμπεριλαμβανομένων 1.000 με την πάθηση- και βρήκαν ότι οι υποχόνδριοι έζησαν πέντε χρόνια λιγότερο.
Αυτά αντιστοιχίστηκαν με τους 41.000 ασθενείς με παρόμοια ηλικία, φύλο και ζούσαν στην ίδια χώρα. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες εξέτασαν δεδομένα και από τους δύο για δύο δεκαετίες για να προσδιορίσουν τον κίνδυνο θανάτου ή ασθενειών. Η πλειοψηφία των ασθενών με υποχονδρίαση (57%) ήταν γυναίκες και σχεδόν όλοι είχαν άλλη αγχώδη διαταραχή (78%).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς που βίωναν το φαινόμενο έζησαν μέχρι τα 70 χρόνια κατά μέσο όρο, ενώ εκείνοι που έκαναν φυσιολογική ζωή έζησαν έως τα 75 χρόνια.
Από τι πεθαίνουν οι υποχόνδριοι
Οι ασθενείς με υποχονδρίαση είχαν επίσης σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν μέσω αυτοκτονίας και είχαν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από αναπνευστικές ασθένειες όπως η γρίπη και η Covid-19, καθώς και από κυκλοφορικά ή νευρολογικά προβλήματα.
Εκτός από τη διαφορά πέντε ετών στο μέσο προσδόκιμο ζωής, τα δεδομένα έδειξαν επίσης ότι τα άτομα με την πάθηση είχαν τετραπλάσιο κίνδυνο να αυτοκτονήσουν και διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από αναπνευστική νόσο σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν την πάθηση. Ο κίνδυνος θνησιμότητας από κάθε αιτία -θάνατος από οποιαδήποτε πάθηση- ήταν επίσης 64% υψηλότερος.
Για ποιους λόγοι μπορεί οι υποχόνδριοι να πεθαίνουν νωρίτερα
Οι ερευνητές είπαν ότι η σύνδεση δεν μπορεί να εξηγηθεί από τον «φόβο να το ανακαλύψουν» -όταν δηλαδή οι άνθρωποι ανησυχούν τόσο πολύ μήπως αρρωστήσουν που αποφεύγουν να πάνε στο γιατρό, διακινδυνεύοντας καθυστερημένες διαγνώσεις.
Αντίθετα, είπαν ότι η διαρκής κατάσταση ανησυχίας -η οποία μπορεί να προκληθεί από φυσιολογικές αισθήσεις όπως ο ιδρώτας ή το φούσκωμα –οδήγησε σε χρόνιο στρες, μια γνωστή αιτία σωματικών προβλημάτων υγείας. Το στρες και το άγχος μπορούν να πυροδοτήσουν την απελευθέρωση χημικών ουσιών που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων φλεγμονής σε όλο το σώμα.
Μελέτες έχουν συνδέσει τη μακροχρόνια φλεγμονή με μια σειρά από προβλήματα, όπως το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα- που καθιστά το σώμα λιγότερο ικανό να αντιμετωπίσει λοιμώξεις και ασθένειες. Ήταν επίσης πιθανό η αυξημένη ευαισθητοποίηση για την ασθένεια να έχει ρίζες σε υποκείμενα προβλήματα υγείας, που μπορεί να θέτουν τους πάσχοντες σε υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.
Οι ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι ήταν σημαντικό να δηλώσουν ότι αυτοί οι ασθενείς δεν διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο.
Ο Δρ. David Mataix-Cols, νευροεπιστήμονας στο Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία, και που συμμετείχε στην εργασία ανέφερε: «Αυτή η μελέτη κοόρτης υποδηλώνει ότι τα άτομα με υποχονδρίαση έχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου τόσο από φυσικά όσο και από αφύσικα αίτια, ιδιαίτερα την αυτοκτονία, σε σύγκριση με άτομα από το γενικό πληθυσμό χωρίς υποχονδρίαση.
«Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη βελτιωμένη ανίχνευση και την πρόσβαση σε φροντίδα που βασίζεται σε στοιχεία», πρόσθεσε ο ειδικός.
Τι είναι η υποχονδρίαση και ποια τα συμπτώματά της
Η αγχώδης διαταραχή ασθένειας ή υποχονδρίαση είναι εξαιρετικά σπάνια στις ΗΠΑ, επηρεάζοντας περίπου το 0,1% του πληθυσμού — ή 330.000 άτομα. Οι γιατροί το διαγιγνώσκουν όταν έχουν αποκλείσει άλλες καταστάσεις όπως η αγχώδης διαταραχή.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν την υπερβολική ανησυχία για μια συγκεκριμένη ιατρική κατάσταση ή τον επανειλημμένο έλεγχο του σώματος για σημεία ασθένειας.
Οι πάσχοντες μπορεί επίσης να μιλούν συνεχώς για την υγεία τους με άλλους, να ασχολούνται με το αν θα αρρωστήσουν ή να ανησυχούν ότι τα μικρά συμπτώματα είναι σημάδια μιας σοβαρής ασθένειας.
Οι αιτίες της πάθησης περιλαμβάνουν προηγούμενες εμπειρίες — όπως προβλήματα με μια σοβαρή ασθένεια ή οικογενειακές παθήσεις. Οι θεραπείες περιλαμβάνουν ψυχοθεραπεία καθώς και αντικαταθλιπτικά.