Οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν τρόπο να χρησιμοποιήσουν τη νανοτεχνολογία για να δημιουργήσουν ένα τρισδιάστατο βοήθημα για την ανάπτυξη κυττάρων από τον αμφιβληστροειδή. Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να οδηγήσει σε καινοτόμες προσεγγίσεις για τη θεραπεία μιας κοινής αιτίας τύφλωσης.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Barbara Pierscionek από το Anglia Ruskin University (ARU), εργάζονται πάνω σε έναν τρόπο για την επιτυχή ανάπτυξη των επιθηλιακών κυττάρων της χρωστικής του αμφιβληστροειδούς (RPE) που παραμένουν υγιή και βιώσιμα για έως και 150 ημέρες. Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στο Materials & Design.
Τα κύτταρα RPE βρίσκονται ακριβώς έξω από το νευρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς και, όταν υποστούν βλάβη, μπορεί να προκαλέσουν επιδείνωση της όρασης.
Είναι η πρώτη φορά που αυτή η τεχνολογία, που ονομάζεται ηλεκτροϊνοποίηση, χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός βοηθήματος πάνω στο οποίο θα μπορούσαν να αναπτυχθούν τα κύτταρα RPE και θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στη θεραπεία της εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία, ένα από τα πιο κοινά προβλήματα όρασης στον κόσμο.
Όταν το βοήθημα -το οποίο οι επιστήμονες ονομάζουν ικρίωμα- υποβάλλεται σε επεξεργασία με ένα στεροειδές που ονομάζεται ακετονίδιο φλουοκινολόνης, το οποίο προστατεύει από τη φλεγμονή, η ανθεκτικότητα των κυττάρων φαίνεται να αυξάνεται, προάγοντας την ανάπτυξη των οφθαλμικών κυττάρων.
Αυτά τα ευρήματα είναι σημαντικά για τη μελλοντική ανάπτυξη οφθαλμικού ιστού για μεταμόσχευση στο μάτι του ασθενούς.
Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία τύφλωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο και αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Πρόσφατη έρευνα προέβλεψε ότι 77 εκατομμύρια άνθρωποι μόνο στην Ευρώπη θα έχουν κάποια μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας μέχρι το 2050.
Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας μπορεί να προκληθεί από αλλαγές στη μεμβράνη του Bruch, που υποστηρίζει τα κύτταρα RPE, και τη διάσπαση της χοριοτριχοειδούς στιβάδας, της πλούσιας αγγειακής κλίνης που βρίσκεται δίπλα στην άλλη πλευρά της μεμβράνης του Bruch.
Στους δυτικούς πληθυσμούς, ο πιο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο επιδεινώνεται η όραση οφείλεται στη συσσώρευση λιπιδικών εναποθέσεων που ονομάζονται drusen και στον επακόλουθο εκφυλισμό τμημάτων του RPE, της χοριοτριχοειδούς στοβάδας και του εξωτερικού αμφιβληστροειδούς.
Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας τείνει να προκαλείται από ανώμαλη ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων στο χοριοειδές και την επακόλουθη μετακίνησή τους στα κύτταρα RPE, που οδηγεί σε αιμορραγία ή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς και σχηματισμό ουλής.
Ανακάλυψη που μπορεί να βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους
Η αντικατάσταση των κυττάρων RPE είναι μεταξύ πολλών υποσχόμενων θεραπευτικών επιλογών για την αποτελεσματική θεραπεία καταστάσεων όρασης όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, και οι ερευνητές εργάζονται για αποτελεσματικούς τρόπους μεταμόσχευσης αυτών των κυττάρων στο μάτι.
Η επικεφαλής συγγραφέας, καθηγήτρια Barbara Pierscionek, δήλωσε: «Αυτή η έρευνα έδειξε, για πρώτη φορά, ότι τα ικριώματα νανοϊνών που έχουν υποστεί επεξεργασία με την αντιφλεγμονώδη ουσία ακετονίδη φλουοκινολόνη μπορούν να ενισχύσουν την ανάπτυξη, διαφοροποίηση και λειτουργικότητα των κυττάρων RPE».
«Στο παρελθόν, οι επιστήμονες ανέπτυσσαν κύτταρα σε μια επίπεδη επιφάνεια, κάτι που δεν είναι βιολογικά σχετικό. Χρησιμοποιώντας αυτές τις νέες τεχνικές, έχει αποδειχθεί ότι η κυτταρική σειρά ευδοκιμεί στο τρισδιάστατο περιβάλλον που παρέχεται από τα ικριώματα», πρόσθεσε η ειδικός και κατέληξε:
«Αυτό το σύστημα παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης ως υποκατάστατο της μεμβράνης του Bruch, παρέχοντας μια συνθετική, μη τοξική, βιοσταθερή υποστήριξη για τη μεταμόσχευση των επιθηλιακών κυττάρων της χρωστικής του αμφιβληστροειδούς. Οι παθολογικές αλλαγές σε αυτή τη μεμβράνη έχουν αναγνωριστεί ως αιτία οφθαλμικών ασθενειών όπως η εκφύλιση ωχράς κηλίδας, καθιστώντας τη μια συναρπαστική ανακάλυψη που θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο».