Η χρόνια φλεγμονή έχει συνδεθεί με μια ποικιλία σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως καρδιακές παθήσεις, γαστρεντερικές διαταραχές και κατάθλιψη. Με βάση αυτό, είναι λογικό να θέλετε να κάνετε ό,τι μπορείτε για να μειώσετε τον κίνδυνο φλεγμονής στο σώμα.
Ενώ η έρευνα σε αυτόν τον τομέα είναι σε εξέλιξη, υπάρχει μια ομάδα τροφίμων που πιστεύεται ότι συνδέεται ευρέως με τη φλεγμονή: τα γαλακτοκομικά. Τελικά όμως, τα γαλακτοκομικά πράγματι προκαλούν φλεγμονή ή είναι ένας ακόμη μύθος για την υγεία; Οι ειδικοί αναλύουν.
Τα γαλακτοκομικά προκαλούν φλεγμονή;
Είναι σημαντικό να το αναφέρουμε εκ των προτέρων: Αν δεν έχετε αλλεργία στα γαλακτοκομικά, δεν υπάρχει έρευνα που να υποδεικνύει ότι τα γαλακτοκομικά προκαλούν σωματική φλεγμονή.
«Έχω ακούσει ισχυρισμούς ότι τα γαλακτοκομικά προκαλούν φλεγμονή και, από επιστημονική άποψη, αυτό δεν συμβαίνει», λέει ο Rudolph Bedford στο Yahoo Finance, γαστρεντερολόγος στο Κέντρο Υγείας Providence Saint John στην Καλιφόρνια.
Ορισμένες μελέτες μάλιστα υποδεικνύουν ότι τα γαλακτοκομικά τρόφιμα όπως το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι μπορεί τελικά να μειώνουν τον κίνδυνο σωματικής φλεγμονής. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα ίδια, υπογραμμίζει με τη σειρά του ο Scott Keatley από το Keatley Medical Nutrition Therapy.
«Όσον αφορά στα τρόφιμα και τη φλεγμονή, αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο είναι αυτά που ονομάζονται τελικά προϊόντα προηγμένης γλυκοζυλίωσης (AGEs)», εξηγεί ο ειδικός και προσθέτει:
«Αυτά συμβαίνουν όταν οι πρωτεΐνες ή τα λίπη συνδυάζονται με τη ζάχαρη στην κυκλοφορία του αίματος. Δεδομένου ότι όλοι έχουμε συνεχώς ζάχαρη στην κυκλοφορία του αίματός μας, τα AGEs μπορεί να συμβούν όταν τρώμε οτιδήποτε περιέχει λίπος ή πρωτεΐνη, δηλαδή σχεδόν τα πάντα».
Το γάλα που προέρχεται κατευθείαν από την αγελάδα έχει AGEs αλλά τα επίπεδα είναι πολύ χαμηλότερα από τα ψητά λαχανικά, για παράδειγμα. Αντίθετα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το συμπυκνωμένο και εβαπορέ γάλα και τα σκληρά ή παλαιωμένα τυριά μπορεί να έχουν περισσότερα AGEs από άλλα.
«Τα ζυμωμένα προϊόντα όπως το γιαούρτι και το κεφίρ έχουν ενώσεις μέσα τους για να μειώσουν αυτά τα AGEs», τονίζει ο Δρ. Keatley.
Για να μπερδευτούν ακόμα περισσότερο τα πράγματα, τα υποπροϊόντα των προϊόντων που παράγουν AGEs μπορούν να επηρεάσουν τα βακτήρια του εντέρου και να παράσχουν αντιφλεγμονώδεις ενώσεις πίσω στην κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα τα γαλακτοκομικά να αυτοεξουδετερωθούν στο έντερο.
Το μεγαλύτερο πιθανό πρόβλημα όσον αφορά στη φλεγμονή και τα γαλακτοκομικά είναι η αύξηση του λίπους και του βάρους, σύμφωνα με τους ειδικούς. Δεδομένου ότι η παχυσαρκία θεωρείται φλεγμονώδης κατάσταση, η λήψη πολλών θερμίδων από τα γαλακτοκομικά θα μπορούσε ίσως να αυξήσει τη φλεγμονή -αλλά δεν είναι πρόβλημα εάν προσέχετε τις ποσότητες που καταναλώνετε.
Φυσικά, υπάρχουν πάντα επιφυλάξεις. Εάν έχετε δυσανεξία ή αλλεργία στα γαλακτοκομικά, είναι πιθανό να σας προκαλέσουν σωματική φλεγμονή.
Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν έχετε αλλεργία ή δυσανεξία στα γαλακτοκομικά
Οι αλλεργίες στα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι πιο συχνές στα παιδιά παρά στους ενήλικες, αλλά είναι πιθανό να έχετε αλλεργία στα γαλακτοκομικά και ως ενήλικες. Σύμφωνα με το American College of Allergy, Asthma Immunology (ACAAI), τα συμπτώματα μιας αλλεργίας στα γαλακτοκομικά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κνίδωση
- Στομαχικές διαταραχές
- Εμετός
- Κόπρανα με αίμα
- Αναφυλαξία, μια σπάνια και δυνητικά απειλητική για τη ζωή αντίδραση που επηρεάζει την αναπνοή
Ωστόσο, η δυσανεξία στα γαλακτοκομικά είναι πιο συχνή -ειδικά όσο μεγαλώνουμε. Η πάθηση συμβαίνει όταν στον οργανισμό βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα ένα ένζυμο που ονομάζεται λακτάση -το οποίο παρασκευάζεται στο λεπτό έντερο- καθιστώντας δύσκολη την πλήρη πέψη της ζάχαρης (λακτόζης) στο γάλα, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
Η δυσανεξία μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα, κοιλιακή δυσφορία, αέρια και πιθανότητα διάρροιας αμέσως μετά την κατανάλωση ενός γαλακτοκομικού προϊόντος.
Τι πρέπει να προσέχετε εάν αποφεύγετε τα γαλακτοκομικά
Οι δίαιτες χωρίς γαλακτοκομικά είναι σχετικά κοινές, αλλά οι διαιτολόγοι λένε ότι υπάρχουν μερικά θρεπτικά συστατικά που πρέπει να προσέχετε ιδιαίτερα εάν αποφεύγετε αυτή την ομάδα τροφίμων.
Τα γαλακτοκομικά είναι μια βασική πηγή ασβεστίου και βιταμίνης D. Εάν κάποιος επιλέξει να αποκλείσει τα γαλακτοκομικά από τη διατροφή του, θα πρέπει να διασφαλίσει ότι λαμβάνει αυτά τα θρεπτικά συστατικά από άλλες πηγές, όπως εμπλουτισμένα φυτικά γάλατα, φυλλώδη λαχανικά ή ψάρια. Η παρακολούθηση της πρόσληψης πρωτεΐνης και βιταμίνης Β12, ειδικά για τους χορτοφάγους, είναι επίσης απαραίτητη.
Τα γαλακτοκομικά μπορούν επίσης να είναι μια καλή πηγή πρωτεΐνης. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταναλώνουν αρκετή πρωτεΐνη, γι’αυτό και εάν σχεδιάζετε να σταματήσετε να καταναλώνετε γαλακτοκομικά προϊόντα, βεβαιωθείτε ότι εξισορροπείτε την πρόσληψη πρωτεΐνης με κρέας, ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Σε κάθε περίπτωση, εάν ανησυχείτε ότι τα γαλακτοκομικά μπορεί να είναι πρόβλημα για εσάς, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Θα μπορεί να προσφέρει εξατομικευμένη καθοδήγηση για να σας βοηθήσει στα επόμενα βήματα. Ωστόσο, εάν δεν έχετε παρατηρήσει συμπτώματα που να συνδέονται με την κατανάλωση γαλακτοκομικών, οι ειδικοί λένε ότι δεν χρειάζεται να αγχώνεστε για τον κίνδυνο ανάπτυξης φλεγμονής από αυτά.