Το ΕΣΥ έχει προβλήματα και χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις για την αναγέννηση του. Παρότι μεσολάβησαν τρία έτη πανδημίας στη διάρκεια της οποίας ανεδείχθη ο αναντικατάστατος και ανεκτίμητος ρόλος του, οι χρόνιες παθογένειες της υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης του δεν αντιμετωπίστηκαν.
Σε πολλές περιπτώσεις το ΕΣΥ δεν είναι σε θέση να αξιοποιήσει τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό που προσφέρθηκε με δωρεές στη διάρκεια της πανδημίας λόγω σοβαρών ελλείψεων προσωπικού. Τα παραπάνω αναφέρει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ), εξαγγέλλοντας πανελλαδική κινητοποίηση. Η «πορεία για τη σωτηρία του ΕΣΥ» πραγματοποιείται ενόψει της ΔΕΘ και θα ξεκινήσει από το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στις 8.30 το πρωί της Παρασκευής 8 Σεπτεμβρίου.
Οι χαμηλότερες στην Ευρώπη οι δημόσιες δαπάνες υγείας
Γενεσιουργός αιτία των ανυπέρβλητων προβλημάτων είναι το χαμηλότατο ύψος των Δημόσιων Δαπανών Υγείας που είναι 5% του ΑΕΠ, αναφέρει η ΠΟΕΔΗΝ. Ο μέσος όρος των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Δημόσιες Δαπάνες Υγείας είναι 7,5% του ΑΕΠ.
«Με τέτοιο ύψος δαπανών υποβαθμίζεται συνεχώς η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών του ΕΣΥ, η πρόσβαση καθίσταται δύσκολη και άνιση και εκτινάσσονται οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας». Στη χώρα μας οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας βρίσκονται στο 40% των συνολικών δαπανών για την υγεία από τις τρεις μεγαλύτερες της Ευρώπης.
Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ υπερβαίνουν το 1,2 δις ευρώ.
Χιλιάδες οι κενές οργανικές θέσεις
Στα Νοσοκομεία οι κενές οργανικές θέσεις είναι χιλιάδες με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται οι ασθενείς και το προσωπικό του ΕΣΥ να βρίσκεται στα όρια της εργασιακής εξάντλησης.
Τα τελευταία 25 χρόνια είχαμε αρνητικό ρεκόρ μαζικών αποχωρήσεων από το ΕΣΥ. 10.000 υγειονομικοί αποχώρησαν. Οι λιγότεροι εξ αυτών προς συνταξιοδότηση, οι περισσότεροι για αναζήτηση δουλειάς στον ιδιωτικό τομέα και κυρίως στο εξωτερικό λόγω δυσμενών συνθηκών εργασίας και χαμηλών αμοιβών που σε πολλές περιπτώσεις δεν φθάνει να καλύψει το κόστος διαβίωσης.
Το 2022 αποχώρησαν 5.000 υγειονομικοί, 3.800 μόνιμοι και 1.200 συμβασιούχοι. Το έτος 2023 τους πέντε πρώτους μήνες που διατίθενται στοιχεία στο Υπουργείο Εσωτερικών αποχώρησαν από το ΕΣΥ 1.526 μόνιμοι υγειονομικοί και 480 συμβασιούχοι.
Σε 17 μήνες αποχώρησαν 7.000 υγειονομικοί. Το ένα αρνητικό ρεκόρ καταρρίπτει το άλλο.
Απολύονται οι συμβασιούχοι και έρχονται οι εργολάβοι
20.000 συμβασιούχοι (επικουρικοί, ΟΑΕΔ, ΣΟΧ κα) εργάζονται στα Νοσοκομεία διαφόρων ειδικοτήτων επί πολλά έτη (πολλοί πάνω της πενταετίας). Παρότι υπήρχε δέσμευση για την μονιμοποίησή τους παραμένουν σε διαρκή ομηρία με συνεχείς ανανεώσεις των συμβάσεων, αναφέρει η ΠΟΕΔΗΝ.
«Οι εργολάβοι προσφέρουν συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα. Κοστίζουν πολύ περισσότερα χρήματα στα Νοσοκομεία από την στελέχωση με συμβασιούχο προσωπικό των υπηρεσιών στήριξης (καθαριότητα, εστίαση, φύλαξη). Οι εργολάβοι βρίσκονται προ των πυλών. Σε πολλά Νοσοκομεία ολοκληρώνονται οι διαγωνισμοί και επιστρέφουν. Απολύονται οι Συμβασιούχοι παρότι έχουν ενεργείς συμβάσεις».
Να δοθεί η νομική δυνατότητα στα Νοσοκομεία να συνάπτουν νέες ΣΟΧ που έχουν κριθεί συνταγματικές από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ζητάει η ΠΟΕΔΗΝ.
Η εμφάνιση των ράντζων
Στη χώρα μας λειτουργούν 3,5 νοσοκομειακές κλίνες ανά 1000 κατοίκους εν αντιθέσει με το μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκεται στο 5,3 νοσοκομειακές κλίνες ανά 1000 κατοίκους.
«Στα προβλήματα της στελέχωσης και του μειωμένου αριθμού νοσοκομειακών κλινών, ιδίως πνευμονολογικές και παθολογικές, οφείλεται η ανάπτυξη φανερών και κρυφών ράντζων στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ. Την περίοδο των Μνημονίων κλείσανε Νοσοκομεία και κλινικές και τώρα τα βρίσκουμε μπροστά μας σε ράντζα. Παθολογικά και πνευμονολογικά περιστατικά νοσηλεύονται σε κλινικές άλλων παθήσεων με κίνδυνο ανάπτυξης νοσοκομειακών λοιμώξεων που στη χώρα μας είναι από τους υψηλότερους στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Οι αναμονές στα χειρουργεία φτάνουν και τα τρία έτη
Σύμφωνα με την ΠΟΕΔΗΝ, 40% των χειρουργικών αιθουσών είναι κλειστές με αποτέλεσμα να έχουμε αναμονές για τακτικά χειρουργεία και τρία έτη. Αντί προσλήψεων, για να λειτουργήσουν όλες οι χειρουργικές αίθουσες, προωθούνται τα απογευματινά χειρουργεία επί πληρωμή, σημειώνει.
Η ΠΟΕΔΗΝ εκφράζει την έντονη διαφωνία της με την «πρόταση για εγκαθίδρυση στα Νοσοκομεία του Ιδιωτικού Τομέα με οποιαδήποτε μορφή (συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα, ιδιωτικοποιήσεις υπηρεσιών, αλλαγή Νομικής Μορφής των Νοσοκομείων από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ, απογευματινά χειρουργεία, επιστροφή εργολάβων κλπ.)». Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι όταν «ο Δημόσιος Τομέας Υγείας υποχωρεί στην παροχή των υπηρεσιών υγείας έρχεται ο Ιδιωτικός Τομέας και συμπληρώνει τα κενά, βάζοντας οι πολίτες όλο και πιο βαθιά το χέρι στις τσέπες».
Η κατάσταση στην Περιφέρεια είναι χειρότερη
Όπως αναφέρει η ΠΟΕΔΗΝ, 50 Νοσοκομεία του ΕΣΥ στα νησιά και την Περιφέρεια έχουν απωλέσει το δευτεροβάθμιο χαρακτήρα τους, λόγω έλλειψης γιατρών βασικών ειδικοτήτων και Νοσηλευτικού Προσωπικού. Τα περιφερειακά Νοσοκομεία, της νησιωτικής και ηπειρωτικής χώρας έχουν μετατραπεί εδώ και χρόνια σε κέντρα διακομιδών με μεγάλη επικινδυνότητα για τους ασθενείς, λόγω καθυστερήσεων και μεγάλη οικονομική επιβάρυνση των συγγενών που πρέπει να ακολουθούν τους ασθενείς στα Νοσοκομεία που διακομίζονται.
Μετέωρος ο θεσμός του προσωπικού γιατρού
Ο θεσμός του προσωπικού ιατρού έμεινε μετέωρος αφού δεν προσελκύει το ενδιαφέρον γιατρών ιδιωτών. Εγγράφηκαν 3500 ως προσωπικοί ιατροί εκ των οποίων οι 2300 από τις Μονάδες του ΕΣΥ Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης και 1200 Ιδιώτες.
Σύμφωνα με την ΠΟΕΔΗΝ, δεν προλαβαίνουν οι γιατροί των Κέντρων Υγείας να ασκούν επιτυχώς τα καθήκοντα του προσωπικού γιατρού. Εφημερεύουν στα Κέντρα Υγείας, στα κοντινά Νοσοκομεία, κάνουν τακτικά ιατρεία, επισκέψεις κατ’ οίκων, εμβολιασμούς κλπ.
«Εάν δεν τεθούν όρια στη λειτουργία του Ιδιωτικού τομέα, υπό αυτές τις συνθήκες ο θεσμός είναι καταδικασμένος σε αποτυχία για άλλη μία φορά».
Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση καρκινοβατεί.
Το σύστημα ψυχικής υγείας στηρίζεται σε μεγάλο ποσοστό στη λειτουργία των τριών εναπομεινάντων Ψυχιατρικών Νοσοκομείων τα οποία θα πρέπει να συνεχίσουν και να αναβαθμίσουν τη λειτουργία τους, εκτιμά η Ομοσπονδία.
«Οι Ψυχιατρικοί Τομείς των Γενικών Νοσοκομείων στενάζουν από υπεράριθμους ασθενείς», αναφέρει και ζητάει την ίδρυση Ψυχιατρικών τομέων στα Γενικά Νοσοκομεία και Μονάδων αποασυλοποίησης.
Διαχρονικά τα προβλήματα στελέχωσης και στο ΕΚΑΒ
Το ΕΚΑΒ αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα διαχρονικά στη στελέχωσή του. Στην Αττική λειτουργούν τα μισά ασθενοφόρα ημέρα (45) και νύχτα (25) από όσα χρειάζονται για να παρέχουν ασφαλή προνοσοκομιακή φροντίδα. Στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου επιχειρεί ένα ασθενοφόρο την βάρδια. Για να επιλυθούν τα προβλήματα, σύμφωνα με την ΠΟΕΔΗΝ, χρειάζεται πρόσληψη μόνιμων διασωστών, μονιμοποίηση των συμβασιούχων, μισθολογικά και υπηρεσιακά κίνητρα για την προσέλκυση διασωστών και των άλλων επαγγελματιών υγείας, αύξηση μισθών, ειλικρίνεια από την Πολιτεία.
Χρειάζεται η άμεση προμήθεια ασθενοφόρων για αντικατάσταση των παλαιών που έχουν ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο χιλιόμετρα και βρίσκονται συνεχώς στα συνεργεία.
Δεν είναι λύση η κάλυψη των κενών από ένστολους. «Οι ένστολοι δεν διαθέτουν σχετική εκπαίδευση. Από το 2016 υπάρχει αντίστοιχος νόμος για την εμπλοκή της τοπικής αυτοδιοίκησης, των ένστολων στις διακομιδές. Δεν απέδωσε».
Ασφάλεια του προσωπικού
«Μείζον είναι το ζήτημα της ασφάλειας του προσωπικού. Δέχονται συνεχώς επιθέσεις από άτομα, ασθενείς, συνοδούς που επιδεικνύουν επικίνδυνη παραβατική συμπεριφορά. Οι περισσότεροι ξυλοδαρμοί συμβαίνουν στα επείγοντα. Δεν φταίμε εμείς για τις πολύωρες αναμονές στα ΤΕΠ, για τις ελλείψεις προσωπικού. Στην ημερήσια διάταξη είναι οι κλοπές και οι βανδαλισμοί. Απαιτείται βελτίωση των μέτρων ασφαλείας, αύξηση του αριθμού των Φυλάκων και αλλαγή του θεσμικού πλαισίου (υποβολή μηνύσεων από Διοικήσεις κλπ)».