Η ενυδάτωση είναι σημαντική για την υγεία αλλά χρειάζεται ισορροπία και μέτρο. Δεν μπορούμε να πίνουμε πάρα πολύ νερό γιατί αυτό ενδέχεται να δηλητηριάσει τον οργανισμό μας, να συμβεί δηλαδή υπονατριαιμία ή υδρική δηλητηρίαση.
Όταν κάνει πολλή ζέστη, οι περισσότεροι θεωρούν πως όσο περισσότερο νερό πίνουμε, τόσο το καλύτερο. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Τι μπορεί να συμβεί εάν πιείτε περισσότερο νερό από όσο μπορεί να αντέξει ο οργανισμός σας; Η μεγαλύτερη ανησυχία της υπερβολικής κατανάλωσης νερού είναι η ανάπτυξη μιας κατάστασης που ονομάζεται υπονατριαιμία, η οποία είναι επίσης γνωστή ως υδρική δηλητηρίαση.
Τι είναι η υδρική δηλητηρίαση;
Υδρική δηλητηρίαση συμβαίνει όταν ένα άτομο πίνει τόσο πολύ νερό που οι ηλεκτρολύτες στο αίμα διαταράσσονται (θα το λέγαμε πιο λαϊκά ότι αραιώνονται). Τα νεφρά ενός γενικά υγιούς ατόμου ρυθμίζουν την ισορροπία του νερού.
Όμως, όταν τα νεφρά δεν μπορούν να συμβαδίσουν με την υπερκατανάλωση του νερού, τα επίπεδα νατρίου του σώματος αραιώνονται όλο και περισσότερο. Είναι προοδευτικό και μπορεί να αποβεί επικίνδυνο.
Τι είναι το νάτριο;
Το νάτριο μαζί με το κάλιο, το χλώριο, το μαγνήσιο και το ασβέστιο αποτελούν τους βασικούς ηλεκτρολύτες του σώματος. Οι ηλεκτρολύτες περιέχουν ένα μικρό ηλεκτρικό φορτίο που βοηθάει τα συστήματα του οργανισμού για να μεταδίδονται τα νευρικά σήματα.
Το νάτριο βοηθά στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, των νεύρων και των μυών. Παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στην εξισορρόπηση των υγρών του σώματος. Εάν τα επίπεδα νατρίου πέσουν πολύ χαμηλά – κάτω από 135 mEq/L, η περίσσεια νερού θα εισέλθει στα κύτταρα προκαλώντας οίδημα, το οποίο με τη σειρά του θα προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της υπονατριαιμίας
Η υπονατριαιμία χωρίζεται σε ήπια, μέτρια και σοβαρή κατάσταση:
- ήπια όταν το νάτριο είναι μεταξύ 130-135 mEq/L
- μέτρια όταν το νάτριο είναι μεταξύ 125-129 mEq/L και
- σοβαρή όταν το νάτριο είναι κάτω από τα 125 mEq/L.
Μπορεί να παρουσιαστεί με λήθαργο ή σύγχυση καθώς ο εγκέφαλος είναι ευαίσθητος στα επίπεδα νατρίου στο αίμα. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν ναυτία, έμετος και απώλεια συντονισμού. Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού των ΗΠΑ, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Συμπτώματα ήπιας υπονατριαιμίας
- Ναυτία χωρίς έμετους
- Ξηροστομία
- Κόπωση
- Γαστρεντερικές ενοχλήσεις
- Ταχυκαρδία
- Κεφαλαλγία
- Σύγχυση
Συμπτώματα σοβαρής υπονατριαιμίας:
- Έμετοι
- Πρήξιμο στα χέρια και στα πόδια
- Καρδιοαναπνευστική δυσχέρεια
- Παθολογική και έντονη υπνηλία
- Απώλεια της συνείδησης
- Σπασμοί
- Υπονατριαιμική εγκεφαλοπάθεια
- Διακοπή της αναπνοής
- Κώμα
- Θάνατος
Πόσο νερό είναι πάρα πολύ;
Δεν υπάρχουν ενιαίες οδηγίες για την υπερβολική πρόσληψη νερού. Αντίθετα, οι Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής των ΗΠΑ συνιστούν μια ποσότητα υγρών που πρέπει να καταναλώνουν οι άνθρωποι: 15,5 ποτήρια για τους άνδρες και 11,5 ποτήρια για τις γυναίκες. Αυτό περιλαμβάνει υγρά από τα τρόφιμα—όχι μόνο το νερό.
Νιώστε νεότεροι και εξυπνότεροι, ρίχνοντας αυτό στο νερό σας!
Η ασφαλής ποσότητα κατανάλωσης νερού είναι μικρότερη τους ενός λίτρου ανά ώρα, ώστε να προλαβαίνουν τα νεφρά να κάνουν τη σωστή επεξεργασία και το περίσσιο νερό να απομακρύνεται εγκαίρως μέσω της ούρησης. Οι ειδικοί τονίζουν όμως ότι το φύλο, το βάρος, η ηλικία, τυχόν προβλήματα υγείας, είναι επίσης παράγοντες που επηρεάζουν την πρόσληψη νερού. Ειδικά όσοι είναι αθλητές.
Μπορείτε να καταλάβετε με έναν εύκολο τρόπο αν πίνετε πολύ ή λίγο νερό: Δίνετε προσοχή στο χρώμα των ούρων σας για να καταλάβετε εάν πίνετε λίγο ή πολύ νερό. Αν το χρώμα τους είναι σκούρο —πορτοκαλί ή σκούρο κίτρινο— είναι ένδειξη ότι δεν πίνετε αρκετό νερό. Αν είναι ανοιχτό κίτρινο, είστε εντάξει. Αλλά αν διαπιστώσετε ότι πίνετε τόσο πολύ που ουρείτε συνεχώς νερό και ότι έχετε άλλα συμπτώματα, είναι πιθανώς ένα σημάδι ότι η πρόσληψη νερού είναι υπερβολική.
Εάν κάνετε σκληρή προπόνηση, πίνετε ένα ρόφημα που να περιέχει ηλεκτρολύτες, όπως ένα αθλητικό ποτό ή νερό καρύδας, για να εξισορροπήσει τα επίπεδα νατρίου.
Ποιοι μπορεί να δηλητηριαστούν από το νερό;
Ο μέσος άνθρωπος δεν χρειάζεται να ανησυχεί για την υπονατριαιμία. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν πίνουν αρκετό νερό. Η υπονατριαιμία επηρεάζει συχνότερα:
- Αθλητές
- Άτομα στη μονάδα εντατικής θεραπείας ή ηλικιωμένοι ασθενείς
- Άτομα με χρόνια διάρροια, υπερβολική εφίδρωση και έμετο (όπως συμβαίνει σε τροφικές δηλητηριάσεις)
- Καρδιοπαθείς (καρδιακή ανεπάρκεια), νεφροπαθείς (έκπτωση νεφρικής λειτουργίας)
- Άτομα που λαμβάνουν φάρμακα, όπως τα Θειαζιδικά διουρητικά και αντικαταθλιπτικά ,τα οποία αυξάνουν τη συχνότητα της ούρησης και της εφίδρωσης περισσότερο από το κανονικό.
- Όσοι έχουν υποστεί αφυδάτωση
Πώς αντιμετωπίζεται και πόσο διαρκεί;
Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης. Εάν οι γιατροί υποψιάζονται ότι έχετε ανεπάρκεια νατρίου, συνήθως κάνουν εξετάσεις αίματος και ούρων για να καθορίσουν τα επίπεδά του.
Ακόμη και σε ήπια περίπτωση, οι γιατροί θα σας δώσουν φαρμακευτική αγωγή ή, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, θα χορηγήσουν ενδοφλέβια θεραπεία για να αυξήσετε σταδιακά τα επίπεδα νατρίου. Εδώ χρειάζεται προσοχή! Εάν οι γιατροί «διορθώσουν υπερβολικά» την ανισορροπία πολύ γρήγορα αυτό θα επηρεάσει τον εγκέφαλο καταστρέφοντας τη μυελίνη.
Εάν κάποιος έχει ήπια ανισορροπία τα επίπεδα νατρίου θα επανέλθουν στα φυσιολογικά επίπεδα μέσα σε λίγες ώρες μετά τον περιορισμό της πρόσληψης νερού. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν αρκετές ημέρες.