Ξεκινάτε να χασμουριέστε χωρίς λόγο και αναρωτιέστε αν κρύβεται κάτι πιο σοβαρό από πίσω; Υπάρχει ένα απλό τεστ που μπορείτε να κάνετε για να δείτε αν το χασμουρητό σας σχετίζεται με κάποιον κίνδυνο για την υγεία, καθώς οι ειδικοί επισημαίνουν ότι μπορεί να είναι ένδειξη ενός προβλήματος που συνδέεται με την αϋπνία.
Αϋπνία: Ειδικός εξηγεί πώς να διώξετε τις υπερβολικές σκέψεις για να σας πάρει ο ύπνος
Το χασμουρητό μπορεί να κρύβει κινδύνους όπως είναι η υπνηλία
Το χασμουρητό παραμένει ένα βιολογικό μυστήριο, με διάφορες θεωρίες να προσπαθούν να εξηγήσουν τη λειτουργία του. Μία από τις παλαιότερες θεωρίες, που αποδίδεται στον Ιπποκράτη, υποστήριζε ότι το χασμουρητό βοηθά στην απομάκρυνση του «κακού αέρα» από τους πνεύμονες.
Ωστόσο, σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι το χασμουρητό δεν σχετίζεται άμεσα με τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος. Αντίθετα, θεωρείται ότι μπορεί να έχει τόσο κοινωνική όσο και φυσιολογική λειτουργία. Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμεύει ως μέσο επικοινωνίας της πλήξης ή να βοηθά στη ρύθμιση της κατάστασης του σώματος, όπως η μετάβαση από την εγρήγορση στον ύπνο.
Επιπλέον, έχει προταθεί ότι το χασμουρητό μπορεί να συμβάλλει στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου, λειτουργώντας ως μηχανισμός ψύξης όταν η θερμοκρασία του εγκεφάλου αυξάνεται πέρα από το φυσιολογικό επίπεδο.
Εσείς πιάνετε τον εαυτό σας να χασμουριέται συνεχώς; Χρειάζεστε το τρίτο ή τέταρτο φλιτζάνι καφέ για να αντέξετε το απόγευμα στη δουλειά; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι τέτοια σημάδια υπνηλίας μπορεί να είναι προειδοποιητικά σημάδια σοβαρής έλλειψης ύπνου που θα μπορούσε να σας θέσει σε σωματικό κίνδυνο και να βλάψει την μακροπρόθεσμη υγεία σας, σύμφωνα με μια νέα επίσημη θέση της American Academy of Sleep Medicine.
«Η υπνηλία είναι ένα σοβαρό ζήτημα υγείας με ευρείες συνέπειες», δήλωσε ο πρόεδρος της AASM, Dr. Eric Olson, πνευμονολόγος και ειδικός στην ιατρική του ύπνου στην Mayo Clinic στο Rochester, Minnesota.
«Από τροχαία ατυχήματα λόγω υπνηλίας, μέχρι λάθη στο χώρο εργασίας και μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, οι επιπτώσεις της υπερβολικής ημερήσιας υπνηλίας επηρεάζουν καθημερινά άτομα και την κοινωνία», τόνισε ο Olson σε δήλωση του.
Η επίσημη αυτή θέση, η οποία υποστηρίζεται από 25 διαφορετικούς ιατρικούς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων η American Academy of Neurology, το National Safety Council και η American Academy of Family Physicians.
Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε ή έχετε υπνηλία μέσα στην ημέρα; Πότε μπορεί να είναι σύμπτωμα άνοιας
Συνέπειες της υπνηλίας
Το να μην κοιμάται κανείς ποιοτικά τουλάχιστον επτά με οκτώ ώρες τη νύχτα έχει συνδεθεί με την εμφάνιση ή την επιδείνωση διαβήτη, κατάθλιψης, καρδιοπαθειών και νεφροπαθειών, υψηλής αρτηριακής πίεσης, παχυσαρκίας και εγκεφαλικών επεισοδίων, επισημαίνουν οι ειδικοί.
Πολύ συχνά οι άνθρωποι αγνοούν σημάδια υπνηλίας, όπως το να αποκοιμηθούν κατά τη διάρκεια μιας επαγγελματικής συνάντησης, θεωρώντας το ασήμαντο αντί για ένδειξη μιας πιθανώς επικίνδυνης έλλειψης ύπνου.
«Κάποιος που έχει ξεκουραστεί επαρκώς δεν θα αποκοιμηθεί σε συναντήσεις, όσο βαρετές κι αν είναι», τονίζει η Kristen Knutson, ειδικός ύπνου.
«Η υπερβολική υπνηλία μπορεί να επηρεάσει την απόδοση και να αποτελεί ένδειξη υποκείμενων διαταραχών ύπνου ή άλλων προβλημάτων», δήλωσε η Knutson.
«Αν κάποιος βιώνει υπνηλία σε τακτική βάση, θα πρέπει να το συζητήσει με τον γιατρό του».
Αϋπνία: 3 φυτά στην κρεβατοκάμαρα που σας βοηθούν να κοιμηθείτε
Ένας κρυφός κίνδυνος με σοβαρές συνέπειες
Το σώμα κάνει περίεργα πράγματα όταν βρίσκεται σε συνεχή υπνηλία, όπως να προκαλεί χασμουρητά και να στέλνει σήματα ότι, στην πραγματικότητα, ανταπεξέρχεται στην έλλειψη ύπνου. Ωστόσο, αυτά τα σήματα δεν θα μπορούσαν να απέχουν περισσότερο από την πραγματικότητα, δήλωσε η Dr. Indira Gurubhagavatula, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της AASM και δεύτερη συγγραφέας της μελέτης, καθηγήτρια ιατρικής ύπνου στο Veteran’s Administration Medical Center του Penn Medicine στη Philadelphia.
«Το δυσάρεστο είναι ότι τα δεδομένα δείχνουν πως με τη χρόνια μερική στέρηση ύπνου, η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε το επίπεδο της εξασθένησής μας δεν είναι πλέον ακριβής, νομίζουμε ότι είμαστε καλά ενώ δεν είμαστε», δήλωσε η Gurubhagavatula.
«Όταν κάνουμε πραγματικά τεστ για να μετρήσουμε τη λειτουργία του εγκεφάλου, τον χρόνο αντίδρασης, την ικανότητα ανάκλησης, τη μνήμη και τον συντονισμό, βλέπουμε ότι οι άνθρωποι κάνουν πολλά λάθη», αναφέρει.
«Και αυτό είναι τρομακτικό, γιατί εξακολουθούν να έχουν ένα αδικαιολόγητα υψηλό επίπεδο αυτοπεποίθησης ότι είναι εντάξει».
Με την παρατεταμένη υπνηλία, ο εγκέφαλος μπορεί να κάνει «μικρούς υπνάκους», αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν μικροΰπνους (microsleeps), δήλωσε η Gurubhagavatula.
«Ο εγκέφαλός σας στην πραγματικότητα εισέρχεται σε σύντομους μικροΰπνους δύο, τριών ή δέκα δευτερολέπτων και μετά “ξυπνάει” ξανά, και ίσως να μην συνειδητοποιείτε καν ότι αυτό συμβαίνει».
Περίπου 100.000 τροχαία ατυχήματα κάθε χρόνο σχετίζονται με οδήγηση υπό υπνηλία, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία.
Τι είναι το Σύνδρομο Άπνοιας του Ύπνου που πλήττει το 30% του πληθυσμού
Πώς να κάνετε το τεστ υπνηλίας
Πώς μπορείτε να ξέρετε αν η υπνηλία σας έχει περάσει στο επικίνδυνο επίπεδο; Μπορείτε να τη μετρήσετε μέσω διαφόρων κλιμάκων, συμπεριλαμβανομένης της κλίμακας υπνηλίας Epworth, δήλωσε η Gurubhagavatula.
Οι ερωτήσεις στο τεστ περιλαμβάνουν:
Πόσο πιθανό είναι να αποκοιμηθείτε:
- Καθισμένοι ήσυχα μετά το μεσημεριανό χωρίς αλκοόλ
- Ξαπλωμένοι το απόγευμα
- Καθιστοί σε δημόσιο χώρο χωρίς να κάνετε κάτι
- Καθιστοί και διαβάζοντας
- Καθιστοί ενώ συνομιλείτε με κάποιον
- Ως συνοδηγός σε αυτοκίνητο για μία ώρα
- Καθιστοί στην κίνηση ενώ οδηγείτε
- Παρακολουθώντας τηλεόραση
«Ζητάμε από τους ασθενείς να αξιολογήσουν από το μηδέν έως το τρία πόσο πιθανό είναι να αποκοιμηθούν σε αυτές τις οκτώ καθιστικές καταστάσεις», αναφέρει. «Η μέγιστη βαθμολογία είναι 24, που δείχνει ότι έχετε υπερβολική υπνηλία. Συνήθως θεωρούμε ότι οι βαθμολογίες πάνω από το 10 είναι κλινικά σημαντικές και χρειάζονται παρέμβαση».
Καθώς η στέρηση ύπνου επιδεινώνεται, τα επικίνδυνα συμπτώματα της υπνηλίας μπορεί να αυξηθούν, σύμφωνα με την Gurubhagavatula.
Αϋπνία: Τι είναι ο ροζ και ο καφέ θόρυβος – Βρείτε τον ιδανικό ήχο για τον ύπνο
«Έχετε πεσμένα βλέφαρα, το σώμα σας γέρνει, δυσκολεύεστε να μείνετε όρθιοι και κάποιοι παρατηρούν ακόμα και ίλιγγο, να γυρίζει το δωμάτιο, ή να τρέμουν τα χέρια λόγω σοβαρής στέρησης ύπνου», τονίζει. «Μπορεί επίσης να γίνετε απερίσκεπτοι και παρορμητικοί, σαν να μην σας νοιάζει. Αυτό είναι άλλο ένα σύμπτωμα».