Αν μέχρι τώρα πιστεύατε ότι έχουμε ένα μικροβίωμα κάνετε λάθος. Εκτός από το μικροβίωμα του εντέρου υπάρχει και το μικροβίωμα του δέρματος. Και από ότι φαίνεται η υγεία του δέρματος περνάει από το έντερο αφού προκαλεί διάφορες δερματικές παθήσεις.
Yπάρχει μια κοινότητα σχεδόν 1.000 διαφορετικών ειδών μικροβίων, μυκήτων, ιών και ακάρεων που κουβαλάτε συνεχώς μαζί σας, στο δέρμα σας. Αυτό είναι το μικροβίωμα του δέρματος και είναι πολύ σημαντικό για την υγεία του. Επίσης υπάρχει μια δεύτερη αποικία μικροβίων στο έντερο σας, και αυτό είναι το μικροβίωμα του εντέρου το οποίο προκαλεί δερματικές παθήσεις όταν βρίσκεται σε ανισορροπία.
Η σχέση τους είναι αμφίδρομη και όταν το ένα δεν λειτουργεί καλά το άλλο εμφανίζει διάφορες δερματικές παθήσεις. Παρόλο που δεν είναι νέος τομέας έρευνας, είναι σημαντικό για τη δερματολογία και τη γαστρεντερολογία.
Τι είναι το μικροβίωμα του δέρματος;
Τα δισεκατομμύρια μικρόβια που ζουν πάνω σας ονομάζονται μικροβίωμα του δέρματος. Αυτοί οι μικροοργανισμοί (ονομάζονται και μικροβιακή χλωρίδα) είναι αβλαβείς ή ακόμη και ωφέλιμοι, παίζουν σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στην όψη του δέρματος.
Το ανθρώπινο μικροβίωμα, που εξελίχθηκε εδώ και χιλιάδες χρόνια, αποτελείται από πολλούς διαφορετικούς τύπους αποικιών μικροβίων, ανάλογα με τη θέση και την κατάσταση του «μικροκλίματος». Η μικροχλωρίδα επιβιώνει από το αλάτι, το νερό και το σμήγμα που απελευθερώνει το δέρμα σας για να διατηρείται δροσερό και ενυδατωμένο. Και αρκετοί παράγοντες καθορίζουν τον «βιότοπο» των διάφορων μικροβίων, όπως:
- Η θερμοκρασία σώματος
- Το πάχος του δέρματος
- Η ποσότητα και το μέγεθος των πτυχών
- Το pH του δέρματος
- Η πυκνότητα των τριχοθυλακίων και των αδένων
Με άλλα λόγια η μικροχλωρίδα στο πρόσωπό σας είναι τελείως διαφορετική από τη μικροχλωρίδα στις μασχάλες σας. Οι περιοχές με μεγαλύτερη πυκνότητα σμηγματογόνων αδένων, όπως το πρόσωπο, η πλάτη και το στήθος σας, ευδοκιμούν από τη λιπαρή ουσία του σμήγματος.
Ζεστές, υγρές περιοχές, όπως η βουβωνική χώρα και ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών, φιλοξενούν μικροοργανισμούς που αγαπούν ένα πιο υγρό και σκοτεινό περιβάλλον.
Εν τω μεταξύ, ξηρά και πιο κρύα σημεία, όπως τα χέρια και τα πόδια σας, έχουν πολύ λιγότερες μικρο-αποικίες από το υπόλοιπο σώμα σας. Συνολικά, ο μέσος άνθρωπος μεταφέρει περίπου δύο κιλά μικροβίων στο σώμα του.
Η σχέση του μικροβιώματος του εντέρου και της υγείας του δέρματος
Ένας από τους κύριους ρυθμιστές στον άξονα δέρματος-εντέρου είναι ο τρόπος με τον οποίο η μικροχλωρίδα του εντέρου επικοινωνεί με το δέρμα. Αυτό το κάνει κυρίως μέσω περίπλοκων αλληλεπιδράσεων με το ανοσοποιητικό σύστημα για τη ρύθμιση της τοπικής φλεγμονής.
Εκτός από αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας, οι έρευνες δείχνουν ότι η μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει το δέρμα πιο άμεσα. Στην περίπτωση ενός εξασθενημένου εντερικού φραγμού, τα εντερικά βακτήρια καθώς και οι μεταβολίτες τους μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, να συσσωρευτούν στο δέρμα και να διαταράξουν το μικροβίωμα του δέρματος. Οι διαταραχές του εντέρου συχνά συνοδεύονται από δερματικές παθήσεις και το μικροβίωμα του εντέρου φαίνεται να παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη πολλών φλεγμονωδών παθήσεων του δέρματος.
Ο άξονας έντερο-δέρμα
Η ευεξία του εντέρου σχετίζεται με την ευεξία του δέρματος και αυτό είναι γνωστό ως «άξονας έντερο-δέρμα» (gut-skin axis). Τόσο το δέρμα όσο και το έντερο αλληλεπιδρούν με το εξωτερικό περιβάλλον μέσω του μικροβιώματος. Όταν υπάρχει ανισορροπία στο μικροβίωμα δεν μπορεί το δέρμα να ρυθμίσει το μικροβίωμά του, με αποτέλεσμα να προκαλεί λιπαρότητα, εξάρσεις ακμής και γενικά κακή υγεία του δέρματος. Η κακή διατροφή και το στρες συμβάλλουν στη δυσβίωση η οποία με τη σειρά της προκαλεί φλεγμονή στο έντερο. Αυτή η φλεγμονή στο σώμα μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα, αποφολίδωση και ερυθρότητα. Ποιοι παράγοντες διαταράσσουν το έντερο.
- Στρες
- Κάπνισμα
- Διαταραχές ύπνου
- Αλκοόλ
- Γήρανση
- Αντιβιοτικά
- Διατροφή υψηλή σε ζάχαρη, χαμηλή σε φυτικές ίνες
- Τροφικές δυσανεξίες
Ποιες δερματικές παθήσεις πυροδοτεί το έντερο
Οι δερματικές παθήσεις όπως το έκζεμα μπορεί να σχετίζονται με ένα μη υγιές έντερο. Η φλεγμονή στο έντερο που προκαλείται από κακή διατροφή ή τροφικές αλλεργίες μπορεί να προκαλέσει αυξημένη «διαρροή» ορισμένων πρωτεϊνών στον οργανισμό, γεγονός που με τη σειρά του ενδέχεται να πυροδοτήσει ερεθισμούς στο δέρμα, όπως
- Έκζεμα
- Ατοπική δερματίτιδα
- Ακμή
- Ψωρίαση
- Ροδόχρους ακμή
- Επιπλέον προκαλεί απολέπιση δέρματος, αργή επούλωση πληγών, κηλίδες και ατέλειες λόγω της διάσπασης του κολλαγόνου, ερυθρότητα και κνησμό, ξηροδερμία.
Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι το μικροβίωμα μπορεί να ρυθμίσει την ανοσολογική απόκριση μέσω πολλαπλών αλληλεπιδράσεων με το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην περίπτωση της ατοπικής δερματίτιδας, πιστεύεται ότι η έλλειψη ποικιλίας μικροβιώματος του εντέρου κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής μας μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό και να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή.
Επίσης, αν και η ακμή προκαλείται από πολλούς παράγοντες, το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να παίξει βασικό ρόλο στην εξέλιξη και τη σοβαρότητα της νόσου. Το στρες που συνοδεύει την ακμή βλάπτει το μικροβίωμα του εντέρου επειδή προκαλεί τα μικρόβια του εντέρου να παράγουν νευροδιαβιβαστές που μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος μέσω του εντερικού τοιχώματος, με αποτέλεσμα τη συστηματική φλεγμονή.
Μικροβίωμα του εντέρου: Τι να τρώτε περισσότερο και τι λιγότερο για το καλό του
Πηγές
The Gut Microbiome: What we do and don’t know.Gail, A Cresci. National Library of Medicine.
The gut microbiome, diet, and links to cardiometabolic and chronic disorders. National Library of Medicine. Nat Rev Nephrol.
The Gut Microbiome as a Major Regulator of the Gut-Skin Axis. National Library of Medicine. Salem I, Ramser, A, Isham N, Mahmoud