Μπορούν τα φάρμακα για τη θεραπεία του διαβήτη να αυξήσουν τον κίνδυνο για ξαφνική τύφλωση; Νέα έρευνα δείχνει πιθανή σύνδεση με σοβαρή οφθαλμική πάθηση, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλειά τους.
Διαλειμματική νηστεία: Πότε μπορεί να προκαλέσει διαβήτη τύπου 2; Τι πρέπει να προσέχετε
GLP-1: Τα κοινά φάρμακα για τον διαβήτη και παχυσαρκία προκαλούν ξαφνική απώλεια όρασης
Άτομα με διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν φάρμακα GLP-1 μπορεί να εμφανίσουν οφθαλμικές παθήσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε τύφλωση, ακόμα και την επόμενη ημέρα μετά την έναρξη της λήψης τους. Οι οφθαλμίατροι πλέον συνιστούν στους ασθενείς τους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αναφέρουν αμέσως οποιαδήποτε αλλαγή στην όρασή τους κατά τη διάρκεια λήψης αυτών των φαρμάκων.
Τι είναι τα φάρμακα GLP-1 και ποια η χρήση τους;
Οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 και της παχυσαρκίας. Μιμούνται τη δράση του πεπτιδίου-1 που μοιάζει με γλυκαγόνη, ενισχύοντας την έκκριση ινσουλίνης και μειώνοντας την όρεξη. Συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερικά προβλήματα, ενώ σπάνιοι κίνδυνοι αφορούν την παγκρεατίτιδα και τους όγκους του θυρεοειδούς.
Διαβήτης: Συμπτώματα
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Αυξημένη δίψα και συχνή ούρηση: Η περίσσεια γλυκόζης στο αίμα οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή ούρων, προκαλώντας αφυδάτωση και συνεχή δίψα.
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους: Παρά τη φυσιολογική ή αυξημένη όρεξη, το σώμα μπορεί να χάνει βάρος λόγω της αδυναμίας αξιοποίησης της γλυκόζης για ενέργεια.
- Αίσθημα κόπωσης και αδυναμίας: Η έλλειψη επαρκούς ενέργειας από τη γλυκόζη μπορεί να προκαλέσει συνεχή κόπωση.
- Θολή όραση: Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου μπορούν να επηρεάσουν την όραση, προκαλώντας θόλωση.
- Αργή επούλωση πληγών και συχνές λοιμώξεις: Ο διαβήτης μπορεί να επιβραδύνει την επούλωση και να αυξήσει την ευαισθησία σε λοιμώξεις.
Διαβήτης και προβλήματα στην όραση
Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στα μάτια, με πιο συνηθισμένη τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Αυτή η πάθηση επηρεάζει τα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, οδηγώντας σε προβλήματα όρασης και, σε σοβαρές περιπτώσεις, ακόμα και σε τύφλωση.
Άλλες οφθαλμικές επιπλοκές περιλαμβάνουν το οίδημα της ωχράς κηλίδας, το γλαύκωμα και τον καταρράκτη. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή διαχείριση του διαβήτη είναι άκρως σημαντικές για την πρόληψη και την επιβράδυνση της εξέλιξης αυτών των προβλημάτων. Συνιστάται τα άτομα με διαβήτη να υποβάλλονται σε πλήρη οφθαλμολογική εξέταση με μυδρίαση τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
Φάρμακα GLP-1: Η επίδρασή τους στην όραση των διαβητικών
Νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Ophthalmology υπογραμμίζει τη σημασία για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν φάρμακα GLP-1 να επικοινωνήσουν αμέσως με τον γιατρό τους εάν εμφανίσουν οποιεσδήποτε αλλαγές στην όραση, λόγω του αυξημένου κινδύνου για οφθαλμολογικά προβλήματα όπως το οίδημα του οπτικού νεύρου, ένα πρόβλημα γνωστό ως «οφθαλμικό εγκεφαλικό».
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ταχεία διόρθωση των υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα μπορεί να συνδέεται με την εμφάνιση νέων προβλημάτων όρασης, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης. Η νέα έρευνα συνοψίζει τα προβλήματα όρασης εννέα ατόμων με διαβήτη τύπου 2 που λάμβαναν είτε σεμαγλουτίδη είτε τιρζεπατίδη, φάρμακα GLP-1.
Επτά άτομα παρουσίασαν μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια (NAION, ή οφθαλμικό εγκεφαλικό), ένα άτομο είχε παπιλίτιδα (φλεγμονή του οπτικού νεύρου) και ένα άτομο είχε παρακεντρική οξεία μέση ωχροπάθεια, η οποία μπορεί να προκαλέσει τυφλά σημεία.
«Η παρούσα ανασκόπηση δεν διεξήχθη με τρόπο που να μας επιτρέπει να δηλώσουμε με βεβαιότητα ότι αυτά τα φάρμακα προκάλεσαν τις επιπλοκές», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Bradley J. Katz, MD, PhD, Αμερικανός νευρο-οφθαλμολόγος στο University of Utah Health, σε δελτίο τύπου, σύμφωνα με το WebMD.
«Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να εξεταστεί η υπόθεσή μας. Ωστόσο, αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα για τους οφθαλμολόγους καθώς παρακολουθούμε τη χρήση αυτών των φαρμάκων και προσπαθούμε να βελτιώσουμε την επικοινωνία με τους ασθενείς μας σχετικά με αυτά», συνέχισε.
Η μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια ήταν η πιο κοινή πάθηση που περιγράφηκε στη μελέτη και συνήθως εμφανίζεται σε ασθενείς ηλικίας 50 και 60 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερες ηλικίες, δήλωσε ο Katz σε μια συνέντευξη podcast που δημοσιεύθηκε μαζί με τη μελέτη.
Διαβητικό πόδι: Τα σημάδια και ο ρόλος της σωστής πρόληψης – Ποιους επηρεάζει;
Τι είναι η μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια;
Η μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από ξαφνική, ανώδυνη απώλεια όρασης σε ένα μάτι λόγω μειωμένης ροής αίματος προς το οπτικό νεύρο. Επηρεάζει κυρίως άτομα άνω των 50 ετών και σχετίζεται με παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η υπνική άπνοια.
Για την ώρα δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτή θεραπεία για τη μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια. Η διαχείριση επικεντρώνεται στον έλεγχο των υποκείμενων παραγόντων κινδύνου για την πρόληψη περαιτέρω απώλειας όρασης.
Μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια: Κίνδυνοι και συμπτώματα
Τα άτομα θεωρούνται γενικά ότι έχουν αυξημένο κίνδυνο για μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια εάν έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση ή υψηλή χοληστερίνη, έχουν διαβήτη ή εάν καπνίζουν, είπε ο Katz. Η μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια εμφανίζεται συνήθως σε ένα μάτι, είπε ο Katz, και συνήθως γίνεται αντιληπτή κατά το ξύπνημα.
Είναι ανώδυνη, αλλά οι οφθαλμίατροι που εξετάζουν άτομα με αυτή την πάθηση μπορούν να δουν οίδημα του οπτικού νεύρου, το οποίο συνήθως υποχωρεί σε έξι εβδομάδες. Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά.
«Οι περισσότεροι ασθενείς χάνουν περίπου τη μισή περιφερειακή τους όραση σε μια τυπική περίπτωση», είπε ο Katz, ο οποίος είδε προσωπικά έναν ασθενή που είχε ξαφνική, ανώδυνη απώλεια όρασης μετά τη χρήση σεμαγλουτίδης. Η ασθενής διέκοψε τη λήψη του φαρμάκου, αλλά αργότερα το ξεκίνησε ξανά για να βοηθήσει στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα της και την επόμενη μέρα παρουσίασε απώλεια όρασης στο άλλο μάτι.
Άλλα άτομα με μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια των οποίων οι περιπτώσεις περιγράφηκαν στην ερευνητική εργασία παρουσίασαν συμπτώματα της οφθαλμικής πάθησης μεταξύ τριών και 16 μηνών μετά την έναρξη ενός φαρμάκου GLP-1.
Σάκχαρο: Η πρωινή ρουτίνα για να αποφύγετε τις αιχμές γλυκόζης
Πέρυσι, αναδρομική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Ophthalmology διαπίστωσε ότι τα άτομα που είχαν υπερβολικό βάρος, παχυσαρκία ή διαβήτη τύπου 2 και έπαιρναν σεμαγλουτίδη είχαν αυξημένο κίνδυνο για μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια, αν και αυτή η μελέτη επίσης δεν μπόρεσε να δείξει ότι η σεμαγλουτίδη προκάλεσε την πάθηση.
Πηγές: WebMD, JAMA (1), JAMA (2), CDC, Mayo Clinic, MedicinePlus, Cleveland Clinic, ΝΙΗ, Brigham and Women’s Hospital