Ποιο χαρακτηριστικό μπορεί να κάνει τη διαφορά στην πορεία προς την επιτυχία; Ο Bill Gates αποκαλύπτει ποιο στοιχείο της προσωπικότητάς του συνέβαλε καθοριστικά στην εξέλιξή του και πως αυτό μπορεί να μας διδάξει κάτι πολύτιμο.
Το χαρακτηριστικό του Bill Gates που τον βοήθησε να γίνει επιτυχημένος
Ο Bill Gates πιστεύει ότι ένα χαρακτηριστικό τον ξεχωρίζει από τους περισσότερους ανθρώπους και συνέβαλε καθοριστικά στη μεγάλη του επιτυχία, όπως λέει: η αχαλίνωτη, σχεδόν εμμονική, περιέργειά του. «Επενδύω πολλή ενέργεια στο να μαθαίνω πράγματα», λέει ο Gates στο CNBC Make It.
Από νεαρή ηλικία, ο Gates αφιέρωνε ατελείωτες ώρες διαβάζοντας εις βάθος ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την επιστήμη των υπολογιστών μέχρι την ιστορία και την κλιματική αλλαγή, όπως αναφέρει στα νέα του απομνημονεύματα, «Source Code».
Πολυμάθεια: Τι είναι και ποια τα οφέλη
Η πολυμάθεια, η επιδίωξη γνώσης σε πολλαπλούς τομείς, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα «έργο ζωής» που περιλαμβάνει μακροπρόθεσμους στόχους, επενδύσεις και ανταμοιβές. Όπως εξηγείται στην έρευνα του 2018 με τίτλο Polymathy: A New Outlook, αυτή η προσέγγιση υπερβαίνει την απλή συσσώρευση γνώσεων και περιλαμβάνει τα προσωπικά κίνητρα, τις αξίες και την προσωπικότητα του ατόμου.
Οι πολυμαθείς χαρακτηρίζονται από την έντονη επιθυμία για πλούσια γνώση και εμπειρία, σε συνδυασμό με την ανάγκη να χρησιμοποιήσουν τις ικανότητές τους για να επηρεάσουν θετικά τον κόσμο. Αυτή η επιδίωξη συχνά εκδηλώνεται με την ανάπτυξη πολλαπλών ενδιαφερόντων, τα οποία ενσωματώνονται σε ένα «δίκτυο δραστηριοτήτων» αντί να αντιμετωπίζονται ως ξεχωριστά από την κύρια επαγγελματική απασχόληση.
Η μελέτη εξετάζει επίσης τα οφέλη και τις επιπτώσεις που συνδέονται με ένα πολυμαθές έργο ζωής. Τα ψυχολογικά οφέλη περιλαμβάνουν γνωστικά κέρδη (απόκτηση γνώσεων), συναισθηματικές ανταμοιβές (απόλαυση της μάθησης) και ωφέλη που σχετίζονται με την κινητοποίηση (αυξημένη κινητοποίηση).
Τα οικονομικά οφέλη περιλαμβάνουν αυξημένη παραγωγικότητα, αποδοτικότητα και δημιουργικό δυναμικό, καθώς η συνδυαστική ενσωμάτωση διαφορετικών τομέων γνώσης μπορεί να οδηγήσει σε πρωτότυπες ιδέες. Ωστόσο, υπάρχουν και ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως το άγχος που μπορεί να προκύψει από την επιδίωξη απαιτητικών στόχων και την πλοήγηση σε μη παραδοσιακές επαγγελματικές πορείες.
Το οικονομικό κόστος περιλαμβάνει τη νοητική ενέργεια που απαιτείται για έντονη πνευματική προσπάθεια και το κόστος ευκαιρίας της παραίτησης από άλλες πιθανές επιδιώξεις. Παρά τις προκλήσεις αυτές, οι πιθανές ανταμοιβές της πολυμάθειας, τόσο για το άτομο όσο και για την κοινωνία, την καθιστούν ένα θέμα που αξίζει περαιτέρω μελέτης και υποστήριξης.
Οι 9 συμπεριφορές των γονιών που κάνουν επιτυχημένα παιδιά
Ο Bill Gates ήταν πολυμαθής
Σε ηλικία 9 ετών, για παράδειγμα, ο Gates διάβασε ολόκληρη την Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια της οικογένειάς του, σε μια προσπάθεια να ικανοποιήσει την ακόρεστη περιέργειά του. Η προσπάθεια ήταν κάπως «αφελής», λέει τώρα: «Διαβάζεις όλα τα Β, τα Γ, μετά τα Δ και όλα αυτά. Ποιος ξέρει πόσα από αυτά συγκράτησα;»
Ο Gates επιδίωξε «ένα ευρύ φάσμα γνώσεων» σε όλη του τη ζωή και τη σταδιοδρομία, και η ανοιχτόμυαλη περιέργειά του ήταν ένα καθοριστικό συστατικό της επιτυχίας του, όπως λέει. Αντί να επικεντρώνεται μόνο στα μαθήματα μαθηματικών και επιστήμης υπολογιστών κατά τη διάρκεια των τριών εξαμήνων του ως προπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο Gates παρακολούθησε επιπλέον μαθήματα που τον ενδιέφεραν, όπως η ποινική δικαιοσύνη και η βρετανική ιστορία.
Τα μαθήματα ψυχολογίας ήταν «πολύτιμα» για τις κοινωνικές του δεξιότητες που βρίσκονταν ακόμη σε ανάπτυξη, λέει, ενώ τα μαθήματα οικονομικών αποδείχθηκαν χρήσιμα όταν ανέλαβε να διευθύνει μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στον κόσμο.
«Κατάφερα να χρησιμοποιήσω σχεδόν όλες τις γνώσεις που απέκτησα, και ήμουν χαρούμενος που είχα την περιέργεια να παρακολουθήσω όλα αυτά τα διαφορετικά μαθήματα», λέει ο Gates. «Έτσι, πάντα ενθαρρύνω τους ανθρώπους να διευρύνουν τις γνώσεις τους».
Η περιέργεια είναι κινητήριος δύναμη για τη μάθηση
Η περιέργεια, ως εγγενές κίνητρο, παίζει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της μάθησης. Ενώ οι πρώιμες ψυχολογικές θεωρίες, όπως αυτές των Piaget και Vygotsky, επικεντρώθηκαν στην παιδική περιέργεια και τη γνωστική ανάπτυξη, οι μεταγενέστερες συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό την έννοια, λόγω της έμφασης που έδιναν στην παρατηρήσιμη συμπεριφορά, σύμφωνα με την έρευνα του 2011 Stimulating curiosity to enhance learning.
Ωστόσο, οι περιορισμοί στην εξήγηση της συμπεριφοράς για την αναζήτηση πληροφοριών οδήγησαν σε μια αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την περιέργεια. Οι σύγχρονες γνωστικές προσεγγίσεις τονίζουν τον ρόλο των «κενών πληροφοριών» στην τόνωση της επιστημονικής περιέργειας, δηλαδή της επιθυμίας για γνώση.
Αυτή η θεωρία υποδηλώνει ότι τα άτομα γίνονται περίεργα όταν αναγνωρίζουν ένα κενό στην κατανόησή τους και έχουν κίνητρο να το γεμίσουν, ιδιαίτερα καθώς νιώθουν ότι πλησιάζουν στην επίτευξη πλήρους γνώσης. Αυτό το πλαίσιο έχει σημαντικές επιπτώσεις στις εκπαιδευτικές πρακτικές, υποδηλώνοντας ότι η μάθηση που βασίζεται στην έρευνα και οι τεχνικές που επισημαίνουν τα κενά γνώσης μπορούν να τονώσουν αποτελεσματικά την περιέργεια και να ενισχύσουν τη μάθηση.
Η περιέργεια πρέπει να καλλιεργηθεί
Όταν ο Gates παραιτήθηκε αργότερα από τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου της Microsoft το 2000, αναζήτησε νέους τρόπους να αξιοποιήσει τον χρόνο και τους πόρους του. Η ενασχόλησή του με την ανάγνωση για τις παγκόσμιες κρίσεις υγείας, την κλιματική αλλαγή και άλλα θέματα εκτός του λογισμικού, όπως έχει δηλώσει, ενέπνευσε τις φιλανθρωπικές του δραστηριότητες, στις οποίες πλέον αφιερώνει μεγάλο μέρος της ενέργειάς του.
Ο Gates έχει δηλώσει ότι είναι χαρούμενος που μεγάλωσε πριν από τη συνεχή απόσπαση της προσοχής των smartphones και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – αλλά ταυτόχρονα ζηλεύει τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους τα σημερινά παιδιά. «Είναι πολύ πιο εύκολο να μάθεις πράγματα σήμερα. Το υλικό που είναι διαθέσιμο online είναι απλά θαυματουργό», λέει ο Gates. «Εγώ έπρεπε να ψάξω στη βιβλιοθήκη και να βρω διάφορα βιβλία».
Η οικογένειά του υποστήριξε την έντονη περιέργειά του, ακόμα κι όταν εξαφανιζόταν στο δωμάτιό του για ώρες για να διαβάσει, και εμφανιζόταν μόνο για να βομβαρδίσει τους φίλους και τους συνεργάτες των γονιών του με ερωτήσεις όταν επισκέπτονταν το σπίτι των Gates, όπως γράφει στο «Source Code».
Οι γονείς του Gates συχνά διοργάνωναν δείπνα και συζητήσεις με καλεσμένους, από τοπικούς πολιτικούς μέχρι δικηγόρους που συνεργάζονταν με τον πατέρα του Gates, και η μητέρα του ενθάρρυνε τον μικρό Bill να συμμετάσχει και να μάθει από τους ενήλικες καλεσμένους τους. Άλλες φορές, ο πατέρας του Gates τον άφηνε να μελετά τις δικαστικές υποθέσεις και τα νομικά έγγραφα στα οποία εργαζόταν, διδάσκοντάς τον για τις λεπτομέρειες της νομικής πρακτικής.
«Η περιέργεια, φυσικά, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί σε ένα κενό. Χρειάζεται καλλιέργεια, πόρους, καθοδήγηση και υποστήριξη», γράφει ο Gates. Ο Gates αναγνωρίζει στους γονείς του τη σημασία που έδιναν στις ερωτήσεις του, ενθαρρύνοντας τον διάλογο και επαινώντας τον για τις όλο και πιο σκεπτόμενες ερωτήσεις του, όπως λέει «Ήταν ένας πραγματικά εκπληκτικός τρόπος που οι γονείς μου πήραν την όποια φυσική μου κλίση και την ανέπτυξαν».
Πηγές: CNBC, ResearchGate (1), ResearchGate (2)