Νιώθετε άγχος όλο αυτό το χρονικό διάστημα που παρακολουθούμε τη σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη; Το στρες που προκαλεί ένα σεισμικό γεγονός μπορεί να έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία απ’ ό,τι νομίζετε. Οι ειδικοί εξηγούν πώς να το διαχειριστείτε και με ποιο σύνδρομο συνδέεται ο σεισμός.
Υπερβολικό άγχος: Πώς θα το αντιμετωπίσουμε σύμφωνα με ειδικό του Χάρβαρντ
Στρες μετά τον σεισμό
Οι πρόσφατοι σεισμοί στη Σαντορίνη έχουν οδηγήσει πολύ κόσμο στο να εγκαταλείψει τα σπίτια του και να φύγει από το νησί στον φόβο μην βιώσουν τις δυσάρεστες συνέπειες του. Το στρες που βιώνουν οι κάτοικοι είναι μεγάλο και η τάση φυγής φαντάζει ως μια λύση.
Την ίδια στιγμή, όλοι οι Έλληνες αισθάνονται ένα βάρος και μια ανησυχία για όσα μπορεί να ακολουθήσουν κάτι που επιδεινώνει και το στρες σε άτομα που δεν κινδυνεύουν άμεσα από τις εξελίξεις.
Έχει παρατηρηθεί ότι εκείνοι που βιώνουν έναν σεισμό, πολύ περισσότερο όταν έχει και θύματα, συνήθως, εμφανίζουν διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD). Οι μελέτες υπολογίζουν ότι ένα 15% των ανθρώπων που έχουν βιώσει ισχυρούς σεισμούς θα αποκτήσει το σύνδρομο αυτό.
Εκτός από το μετατραυματικό στρες, οι φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν και άλλες ψυχολογικές διαταραχές, όπως:
- Άγχος
- Κατάθλιψη
- Αντιδράσεις έντονου στρες
- Διαταραχή στην αναγνώριση συναισθημάτων
- Απόσυρση από το κοινωνικό περιβάλλον
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Απότομες εναλλαγές διάθεσης
Επιπλέον, συναισθήματα όπως η απελπισία, το κενό, η απόγνωση και η απογοήτευση κατακλύζουν όσους βιώνουν σεισμούς.
Άγχος: Άμεση αντιμετώπιση του στρες μέσα σε 3 λεπτά, σύμφωνα με ψυχοθεραπεύτρια
Παράγοντες που επηρεάζουν τις συναισθηματικές αντιδράσεις στις καταστροφές
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν το πώς ανταποκρίνεται κάποιος συναισθηματικά σε μια καταστροφή. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Οικονομική κατάσταση: Οι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα είναι πιο ευάλωτοι στους σεισμούς, καθώς δεν διαθέτουν τους πόρους για να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους.
- Εκπαίδευση: Η εκπαίδευση είναι καθοριστικός παράγοντας, καθώς προσφέρει στους ανθρώπους την απαραίτητη γνώση για να μειώσουν τις ψυχολογικές επιπτώσεις μιας καταστροφής.
- Κυβερνητική πολιτική: Ορισμένες κυβερνήσεις εφαρμόζουν πολιτικές που μειώνουν τους κινδύνους και τις ψυχολογικές επιπτώσεις των σεισμών. Ωστόσο, άλλες δεν διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους για να το κάνουν.
- Τεχνολογία: Οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν την πρόγνωση και την καλύτερη προετοιμασία για φυσικές καταστροφές.
- Ηλικία: Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι, τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά, λόγω της μειωμένης ανθεκτικότητας του οργανισμού τους.
- Φύλο: Οι γυναίκες συνήθως είναι πιο ευάλωτες στις συνέπειες των καταστροφών, καθώς συχνά έχουν χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και χαμηλότερα εισοδήματα.
Οι επιπτώσεις των σεισμών στην ψυχική υγεία
Οι σεισμοί μπορεί να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία, προκαλώντας έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, όπως:
- Διαταραχές ύπνου
- Κατάχρηση ουσιών
- Διπολική διαταραχή
- Άγχος
Η μακροχρόνια έλλειψη πρόσβασης σε ψυχική φροντίδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, όπως:
- Διάσπαση της κοινωνικής συνοχής
- Αύξηση της βίας
- Ενδοοικογενειακές συγκρούσεις
- Επιθετικότητα
- Αυτοκτονικές σκέψεις
Είναι άγχος ή κάποια πάθηση; Πώς θα καταλάβετε αν έχετε ψυχοσωματικά συμπτώματα
Αντιμετώπιση του στρες από σεισμούς
Η διαχείριση της συναισθηματικής δυσφορίας μετά από έναν σεισμό δεν είναι εύκολη. Ωστόσο, οι ειδικοί προτείνουν ορισμένες πρακτικές για να μειωθεί το άγχος κατά τη διάρκεια και μετά από έναν σεισμό:
Κατά τη διάρκεια του σεισμού:
- Αποδοχή των φυσιολογικών συναισθημάτων που ακολουθούν έναν σεισμό
- Αναγνώριση ότι μπορείτε να ελέγξετε την αντίδρασή σας
- Αποφυγή καταστροφικών σκέψεων
- Ενημέρωση από έγκυρες πηγές
- Αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου
Μετά τον σεισμό:
- Έκφραση συναισθημάτων και συζήτηση με άλλους
- Αποφυγή υπερβολικής έκθεσης σε πληροφορίες
- Περνώντας χρόνο με οικογένεια και φίλους
- Συμμετοχή σε δραστηριότητες που βοηθούν στη χαλάρωση
- Άσκηση και φυσική δραστηριότητα
Είστε «θύμα του άγχους» σας; Πώς να το σταματήσετε και να αυτοθεραπευτείτε
Διαχείριση του σοκ και της δυσπιστίας μετά από σεισμό
Για να βοηθήσετε όσους έχουν πληγεί συναισθηματικά και ψυχολογικά από έναν σεισμό, μπορείτε να ακολουθήσετε αυτές τις συμβουλές:
- Ακούστε προσεκτικά τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους
- Περάστε ποιοτικό χρόνο μαζί τους
- Προσφέρετε βοήθεια, ακόμα κι αν δεν τη ζητήσουν
- Αν εκφράσουν θυμό ή άλλες αρνητικές αντιδράσεις, μην το πάρετε προσωπικά
- Αναζητήστε επαγγελματική βοήθεια αν εκδηλώσουν αυτοκτονικές σκέψεις
Ψυχολογικές επιπτώσεις των σεισμών στα παιδιά
Μετά από μια φυσική καταστροφή, τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν πολλές αρνητικές αντιδράσεις, όπως:
- Άγχος
- Φόβος
- Ξαφνικά ξεσπάσματα θυμού
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Ευερεθιστότητα
- Θλίψη
- Διαταραχές ύπνου και εφιάλτες
Τα πρώτα παιδιά και τα μοναχοπαίδια κινδυνεύουν έως και 48% από δύο κοινά προβλήματα – Ποια είναι
Τα παραπάνω δεν ισχύουν σε όλες τις περιπτώσεις και σίγουρα η έκταση τους εξαρτάται από τις συνέπειες ενός σεισμού.