Υπάρχει ένα παραδοσιακό ελληνικό λαχανικό, γεμάτο βιταμίνες, μέταλλα και διαιτητικές ίνες, που αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για σαλάτες, μαγειρευτά και όχι μόνο. Κυριαρχεί σε πιάτα των χωρών της Μεσογείου και προσφέρει αναρίθμητα οφέλη για την υγεία. Γνωρίζετε ποιο είναι;
Μαζί με τις ντομάτες, τις πατάτες και τις πιπεριές, ανήκει στην οικογένεια των Στρυχνοειδών (Solanaceae). Ο διατροφολόγος Jo Lewin μοιράζεται στο BBC Good Food τα οφέλη και την ιστορία αυτού του ευέλικτου λαχανικού.
Οι 4 λόγοι που οι μελιτζάνες είναι πικρές και πώς θα τις ξεπικρίσετε
Το παραδοσιακό ελληνικό λαχανικό, οι ποικιλίες του και η διατροφική του αξία
Οι μελιτζάνες (Solanum melongena) μεγαλώνουν με τρόπο που μοιάζει με τις ντομάτες -κρέμονται από τα κλήματα ενός φυτού που μεγαλώνει αρκετά εκατοστά σε ύψος. Έχουν ένα βαθύ μωβ, γυαλιστερό δέρμα που περικλείει τη σάρκα σαν σφουγγάρι, η οποία έχει κρεμ χρώμα, διάστικτη με μικρούς, βρώσιμους σπόρους.
Εκτός από την κλασική μωβ ποικιλία, οι μελιτζάνες διατίθενται και σε άλλα χρώματα, όπως πράσινο νεφρίτη, πορτοκαλί και κίτρινο, και είναι επίσης διαθέσιμες σε μια σειρά σχημάτων και μεγεθών. Η πιο δημοφιλής ποικιλία μελιτζάνας μοιάζει με ένα μεγάλο αυγό σε σχήμα αχλαδιού, εξ ου και η αμερικανική ονομασία «eggplant».
Κυριότερες ποικιλίες στην Ελλάδα είναι του Λαγκαδά με τους ωοειδείς και μακριούς καρπούς βάρους 150 περίπου γραμμαρίων χρώματος σκούρου μοβ, η τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου, με μακρείς καρπούς 120-150 γραμμαρίων μωβ χρώματος, και Σύρου, μία πρώιμη ποικιλία με τους μεγαλύτερους καρπούς που φτάνουν και τα 300 γραμμάρια. Είναι χοντροί και στρογγυλοί ή σχήματος αχλαδιού και το χρώμα τους είναι σκούρο μωβ.
Διατροφικά οφέλη
Μια μερίδα 80g μελιτζάνας παρέχει:
- 12 kcal/51KJ
- 0,7 g πρωτεΐνης
- 0,3 γρ λίπος
- 1,8 γρ υδατάνθρακες
- 2,1 γρ φυτικές ίνες
- 168mg Κάλιο
Τα οφέλη της μελιτζάνας για την υγεία
- Είναι πηγή αντιοξειδωτικών
- Μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα
- Μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των επιπέδων χοληστερόλης
- Μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του βάρους
- Μπορεί να υποστηρίξει την υγεία της καρδιάς
1. Πηγή αντιοξειδωτικών
Οι μελιτζάνες είναι πηγή προστατευτικών ενώσεων με αντιοξειδωτικές ιδιότητες, μία από τις οποίες είναι η νασουνίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για το βαθύ μοβ χρώμα του δέρματος του λαχανικού. Αυτή η φυτική ένωση έχει βρεθεί ότι προστατεύει τα λίπη που αποτελούν τις μεμβράνες των εγκεφαλικών κυττάρων.
Είναι οι μεμβράνες αυτών των κυττάρων που επιτρέπουν στα θρεπτικά συστατικά να εισέρχονται και να αποβάλλονται και λαμβάνουν οδηγίες από μόρια αγγελιαφόρων, τα οποία καθοδηγούν το κύτταρο τι να κάνει.
Ο παράξενος χυμός λαχανικών που μπορεί να αποτρέψει τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο
2. Μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα
Οι μελιτζάνες είναι μια χρήσιμη πηγή φυτικών ινών και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και ζάχαρη, γεγονός που τις καθιστά ωφέλιμη για όσους νοσούν από διαβήτη τύπου 2.
Στην πραγματικότητα, μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες υποδηλώνουν ότι τα εκχυλίσματα μελιτζάνας μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο της απορρόφησης γλυκόζης, καθιστώντας τα δυνητικά χρήσιμα για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 και τη μείωση της σχετικής υψηλής αρτηριακής πίεσης.
3. Μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των επιπέδων χοληστερόλης
Ορισμένες μελέτες σε ζώα υποδεικνύουν ότι η συμπερίληψη της μελιτζάνας στη διατροφή σας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της LDL χοληστερόλης, του τύπου που συχνά αναφέρεται ως «κακή» χοληστερόλη. Αυτά τα αποτελέσματα είναι πιθανό να οφείλονται στις φυτικές ίνες καθώς και στην περιεκτικότητα της μελιτζάνας σε αντιοξειδωτικά, όπως η νασουνίνη.
Ωστόσο, απαιτούνται δοκιμές σε ανθρώπους για να διευκρινιστεί τι είναι γνωστό σε αυτόν τον τομέα και να επιβεβαιωθεί η συνάφειά του σε μια ανθρώπινη διατροφή.
4. Μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του βάρους
Όντας μια καλή πηγή φυτικών ινών και μια επιλογή χαμηλών θερμίδων, η μελιτζάνα είναι ένα ιδανικό συστατικό για χρήση σε ένα πρόγραμμα διαχείρισης βάρους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για να αντικαταστήσει επιλογές με περισσότερες θερμίδες σε μια σειρά διαφορετικών συνταγών.
Επιπλέον, οι φυτικές ενώσεις στη μελιτζάνα φαίνεται να αναστέλλουν τη δράση της παγκρεατικής λιπάσης και ως εκ τούτου να αναστείλουν την πέψη του λίπους.
5. Μπορεί να υποστηρίξει την υγεία της καρδιάς
Η ευεργετική ένωση νασουνίνη βοηθά στη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων ενεργοποιώντας μια ένωση που ονομάζεται μονοξείδιο του αζώτου. Με τη σειρά της, μια άλλη ένωση στο δέρμα της μελιτζάνας, το χλωρογενικό οξύ, ενισχύει αυτή τη δράση για να βοηθήσει περαιτέρω στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Επιπλέον, οι ενώσεις στον πολτό μιας ποικιλίας από μελιτζάνες, συμπεριλαμβανομένης της λευκής μελιτζάνας, δρουν ως αναστολείς ΜΕΑ. Αυτό σημαίνει ότι αναστέλλουν τη δράση του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE), ενός ενζύμου-κλειδί στη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης.
Είναι οι μελιτζάνες ασφαλείς για όλους;
Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν να αποφύγουν αυτή την οικογένεια λαχανικών στην οποία ανήκει η μελιτζάνα, επειδή ανέκδοτες αναφορές υποδηλώνουν ότι μπορεί να συνδέονται με επιδεινούμενα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχουν υπάρξει μελέτες ελεγχόμενες από περιπτώσεις που να επιβεβαιώνουν αυτές τις αναφορές.
Οι μελιτζάνες περιέχουν οξαλικά, αν και σε σύγκριση με άλλα φρούτα και λαχανικά δεν συμβάλλουν σημαντικά. Ωστόσο, ορισμένα άτομα με ιστορικό λίθων στα νεφρά που περιέχουν οξαλικά μπορεί να επιλέξουν να αποφύγουν την υπερκατανάλωσή τους ή, να επιλέξουν μεθόδους μαγειρέματος που βοηθούν στη μείωση των επιπέδων, όπως το βράσιμο.
3 δημοφιλή λαχανικά που δεν πρέπει ποτέ να τρώτε ωμά – Τι προκαλούν τα παράσιτα που περιέχουν
Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί αλλεργία, αλλά οι περισσότερες αντιδράσεις είναι ήπιες. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός περιπτώσεων περιλαμβάνει αναφυλαξία.