Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι μια κοινή συνήθεια εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και παχυσαρκίας, ακόμη και σε νεαρούς, δραστήριους ενήλικες.
Ενώ πολλές έρευνες για τη γήρανση εξετάζουν πληθυσμούς στην ηλικία των 60 ετών, αυτή η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS One, επικεντρώθηκε σε νεότερους. Ερευνητές από το UC Riverside και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, εξέτασαν δεδομένα υγείας από περισσότερους από 1.000 άνδρες και γυναίκες των οποίων η μέση ηλικία ήταν τα 33 έτη.
Γήρανση: 5 απροσδόκητοι παράγοντες που σας γερνούν πιο γρήγορα – Τι μπορείτε να κάνετε
Ποια είναι η κοινή συνήθεια που αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρά προβλήματα υγείας
Εξετάζοντας περισσότερα από 1.000 άτομα με μέσο όρο ηλικίας τα 33 έτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η καθιστική ζωή για οκτώ ή περισσότερες ώρες καθημερινά αύξησε τις αναλογίες χοληστερόλης και τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ),ακόμη και σε σωματικά δραστήρια άτομα, δείκτες που συνδέονται με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Οι αναλογίες χοληστερόλης, που συνδυάζουν τα επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης για να μετρήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και ο ΔΜΣ, ένα μέτρο του σωματικού λίπους, είναι πρώιμοι δείκτες που μπορούν να προβλέψουν πιο σοβαρά προβλήματα υγείας.
Οι μακροχρόνια καθιστική ζωή μπορεί να αυξήσει τον ΔΜΣ ακόμη και ενός νεότερου ενήλικα σχεδόν κατά μια μονάδα σε σύγκριση με άτομα που κάθονται μόνο λίγες ώρες σε μια συνηθισμένη ημέρα. «Αν και η ανθυγιεινή διατροφή και το κάπνισμα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση του ΔΜΣ, το άλμα που είδαμε στα δεδομένα οφειλόταν απλώς στην καθιστική ζωή», δήλωσε ο Ryan Bruellman, επικεφαλής ερευνητής και υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Γενετικής, Γονιδιωματικής και Βιοπληροφορικής του UCR.
Πώς η καθιστική ζωή επηρεάζει τις αναλογίες χοληστερόλης και τον ΔΜΣ
Ομοίως, το να κάθονται για 8 ή περισσότερες ώρες την ημέρα έτεινε να μεταφέρει τους άνδρες στις αρχές και τις γυναίκες στα μέσα της δεκαετίας των 30 από την κατηγορία των υγιών σε αυτή των αναλογιών χοληστερόλης υψηλότερου κινδύνου. Επειδή πολλοί από τους συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν ήδη επίπεδα χοληστερόλης στις υψηλότερες τιμές του φυσιολογικού, η πολλή καθιστική ζωή έκανε τη διαφορά μεταξύ μηδενικού και μέτριου καρδιακού κινδύνου.
Ενώ οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ συνιστούν 2,5 ώρες μέτριας άσκησης ή 1 ώρα και 15 λεπτά έντονης άσκησης εβδομαδιαίως, αυτά τα επίπεδα φάνηκαν ανεπαρκή για άτομα που κάθονται πολύ κατά τη διάρκεια της ημέρας.
«Οι άνθρωποι συχνά δεν σκέφτονται πόσο χρόνο ξοδεύουν καθισμένοι, ειδικά στα 20 και στα 30 τους, αλλά έχει σημασία», τόνισε ο Δρ. Bruellman.
Πώς οι δουλειές του σπιτιού σας βοηθούν να ζήσετε περισσότερο, σύμφωνα με το Χάρβαρντ
Πώς διεξήχθη η μελέτη για τις συνήθειες της καθιστικής ζωής και τις επιπτώσεις τους στην υγεία
Οι συμμετέχοντες ανέφεραν μόνοι τους τις εβδομαδιαίες συνήθειές τους όσον αφορά στην καθιστική ζωή, όπως ο χρόνος που αφιέρωναν καθισμένοι στη δουλειά, κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων αναψυχής και ενώ ταξιδεύουν. Επίσης περιέγραψαν τη σωματική τους δραστηριότητα, κατηγοριοποιημένη ως μέτρια ή έντονη.
Μέτριας έντασης ορίζονται οι δραστηριότητες, όπως το γρήγορο περπάτημα, που επιτρέπουν τη συζήτηση, ενώ οι έντονες δραστηριότητες, όπως το τρέξιμο, αφήνουν τους συμμετέχοντες με κομμένη την ανάσα, σύμφωνα με τους ερευνητές. Οι βιολογικοί δείκτες, όπως οι αναλογίες χοληστερόλης -βασικός δείκτης καρδιαγγειακού κινδύνου- και ο ΔΜΣ, μετρήθηκαν από τους ίδιους τους ερευνητές.
Είναι σημαντικό ότι τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι η μείωση του χρόνου καθίσματος βελτιώνει σημαντικά τα αποτελέσματα της υγείας. Για όσους δεν μπορούν να περιορίσουν τον χρόνο καθίσματος, η αύξηση της έντασης και της διάρκειας της σωματικής δραστηριότητας είναι ζωτικής σημασίας.
Ο διπλασιασμός της συνιστώμενης ποσότητας εβδομαδιαίας άσκησης -είτε με 5 ώρες μέτριας δραστηριότητας είτε με 2,5 ώρες έντονης δραστηριότητας- ήταν πιο αποτελεσματικός στη μείωση των κινδύνων για την υγεία που σχετίζονται με το παρατεταμένο κάθισμα.
Οι ερευνητές διερεύνησαν επίσης τον ρόλο των γονιδίων και του περιβάλλοντος μελετώντας ζεύγη πανομοιότυπων διδύμων. Αυτή η μοναδική προσέγγιση βοήθησε να απομονωθούν οι επιλογές συμπεριφοράς ως ο βασικός παράγοντας στις διαφορές στην υγεία.
Μεταξύ των διδύμων, εκείνοι που μείωσαν τον χρόνο καθίσματος ή έκαναν υψηλότερα επίπεδα έντονης δραστηριότητας εμφάνιζαν σταθερά πιο υγιείς αναλογίες χοληστερόλης και ΔΜΣ από τα αδέρφια τους που κάθονταν περισσότερο ή ασκούνταν λιγότερο.
«Αυτή η μελέτη καθιστά σαφές ότι εάν κάθεστε για μεγάλες περιόδους, οι τυπικές συστάσεις άσκησης δεν είναι αρκετές. Όλοι οι ενήλικες, ακόμη και οι νεότεροι, πρέπει να κινούνται περισσότερο και να ασκούνται πιο σκληρά, για να εξουδετερώσουν τον αντίκτυπο του καθίσματος», υπογράμμισε ο Δρ. Bruellman.
Πώς να αντισταθμίσετε τις επιπτώσεις της καθιστικής ζωής
Ενώ η μείωση του χρόνου καθίσματος παραμένει η πιο αποτελεσματική στρατηγική, οι ερευνητές ευελπιστούν να τονίσουν ότι δεν είναι όλα χαμένα για τα άτομα με καθιστική εργασία ή τρόπο ζωής. Η αύξηση της έντασης και της διάρκειας της άσκησης -ιδιαίτερα των έντονων δραστηριοτήτων- μπορεί να βοηθήσει στην αντιστάθμιση της ζημιάς.
Σημειωτέον, ακόμη και 10 λεπτά έντονης άσκησης για κάθε επιπλέον ώρα καθίσματος μετριάζουν σημαντικά τις αρνητικές επιπτώσεις της καθιστικής συμπεριφοράς.
Πέρα από τα ατομικά οφέλη για την υγεία, οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματα θα βοηθήσουν στην ενημέρωση μελλοντικών οδηγιών στις κατευθυντήριες γραμμές για τη φυσική δραστηριότητα. Δεν είναι μόνο η διάρκεια αλλά και η ένταση της σωματικής δραστηριότητας που κάνει τη διαφορά, ιδιαίτερα για εκείνους που έχουν κυρίως καθιστική ρουτίνα.
Μακροζωία: Η απλή αλλαγή στην καθημερινότητα που μπορεί να την αυξήσει κατά 28%
«Η νεαρή ηλικία είναι μια κρίσιμη περίοδος για τη δημιουργία υγιεινών συνηθειών. Εάν δεν δώσετε προτεραιότητα στην κίνηση τώρα, γίνεται δυσκολότερο καθώς η ζωή γεμίζει με περισσότερες ευθύνες. Σηκωθείτε και κινηθείτε, ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς ή πολύ αργά για να ξεκινήσετε», κατέληξε ο Δρ. Bruellman.